نظریه شماره 7/1400/86 مورخ 1400/04/28 اداره کل حقوقی قوه قضاییه جرایم و مجازات‌های انتخاباتی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
نظریه مشورتی 7/1400/86
شماره نظریه۷/۱۴۰۰/۸۶
شماره پرونده۱۴۰۰-۱۱۲-۸۶ ع
تاریخ نظریه۱۴۰۰/۰۴/۲۸
موضوع نظریهحقوق کیفری
محور نظریهجرایم انتخاباتی

چکیده درباره نظریه شماره 7/1400/86 مورخ 1400/04/28 اداره کل حقوقی قوه قضاییه جرایم و مجازات‌های انتخاباتی: 1- مطابق تبصره ماده ۶۷ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی، از موقع ثبت نام تا پایان انتخابات، احضار و بازداشت نامزد نمایندگی مجلس شورای اسلامی که نامزدی وی به طور رسمی اعلام شده است در رابطه با اتهامات قبل از نامزدی و تخلفات انتخاباتی، ممنوع است. 2- احکام آیین نامه اجرایی انتخابات شوراهای اسلامی شهر متفاوت از احکام مقرر در ماده واحده قانون تفسیر بند ۲ قانون اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی است و هرکدام در مجرای خود قابلیت اعمال را دارد. 3- اگر بزه توهین موضوع مواد ۷۱ و ۹۲ قانون انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران از مصادیق بزه افترا یا نشر اکاذیب نباشد، مرتکب به مجازات مذکور در ماده ۹۱ این قانون با رعایت ماده ۶۵ قانون مجازات اسلامی محکوم می‌شود و موضوع از شمول ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی خارج است. 4- در صورت توهین به رئیس جمهوری که کاندیدای دوره‌ی بعد است، در صورتی که توهین از باب مقام و وظایف فعلی وی باشد، مشمول ماده ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی است و در غیر این صورت مشمول حکم خاص مواد ۷۱ و ۹۲ قانون انتخابات ریاست جمهوری است. 5- رفتارهای مذکور در ماده ۷۰ قانون انتخابات ریاست جمهوری از مصادیق بزه تخریب و مشمول مجازات موضوع ماده ۶۷۷ قانون مجازات اسلامی است که مطابق ماده ۱۱ قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، از جمله جرایم قابل گذشت است.

استعلام

۱- وفق بند ۴ تفسیر قانون الحاق ماده واحده به قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی، کاندیدا را نمی شود در طول برگزاری انتخابات احضار یا بازداشت کرد. منظور از طول برگزاری انتخابات، از زمان ثبت نام است یا از زمان تبلیغات رسمی؟

۲- وفق تبصره ۵ الحاقی ۱۳۸۵/۶/۱۵ آیین نامه اجرایی انتخابات شوراهای اسلامی شهر مصوب ۱۳۸۱/۴/۱۶ هیأت وزیران کاندیداهای شورای شهر و طرفداران آن ها حق استفاده از هر گونه آثار تبلیغاتی اعم از کاغذی، پارچه ای، فلزی یا هر جنس دیگری با ابعاد ۷۰ در ۱۰۰ سانتی متر را ندارند. از طرفی در قانون اصلاح ماده واحده الحاقی به قانون انتخابات (۱۳۹۰/۵/۶) مجلس شورای اسلامی مصوب ۱۳۷۰/۱۲/۲۷ اشاره شده است که استفاده از هر گونه پلاکارد جز در محل ستاد انتخاباتی، دیوارنویسی و کاروان های تبلیغاتی و استفاده از بلندگوهای سیار در خارج از محیط سخنرانی و امثال این ها به استثنای عکس حداکثر در دو فرم و جزوه و تراکت یا عکس و سخنرانی و پرسش و پاسخ از طرف نامزدهای انتخاباتی مجلس شورای اسلامی و ریاست جمهوری و شوراهای اسلامی و طرفداران آن ها ممنوع است و متخلفین از این قانون، از سه تا سی روز زندان محکوم می گردند. همچنین در بند ۳ قانون الحاق ماده واحده به قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب ۱۳۷۰/۱۲/۱۴ مقصود از پلاکارد و تراکت، هر گونه تبلیغات پارچه ای، کاغذی، مقوایی، فلزی و سیلک است و طبق قانون تفسیر بند ۲ قانون اصلاح مواردی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب ۱۳۷۸/۱۰/۲۹ مقصود از تراکت، هر نوع مطلب و عکس مجاز تبلیغاتی است که در قطع حداکثر ۱۵ در ۲۰ سانتی متر از کاغذ یا مقوا چاپ و منتشر می گردد.

آیا تبصره ۵ الحاقی ۱۳۸۵/۶/۱۵ آیین نامه اجرایی انتخابات شورای اسلامی شهر در خصوص ابعاد تبلیغات ۷۰ در ۱۰۰ سانتی متر ناسخ ماده واحده اشاره شده که اندازه تراکت را ۱۵ در ۲۰ سانتی متر ذکر کرده است؟

۳- وفق ماده ۷۱ قانون انتخابات ریاست جمهوری، هتک حرمت و حیثیت نامزدهای انتخاباتی جرم و طبق ماده ۹۲ این قانون، اگر مشمول افترا یا نشر اکاذیب باشد، همان مجازات افتراء یا نشر اکاذیب را دارد و در غیر موارد فوق، مجازات آن تا سه ماه حبس خواهد بود.

اگر توهین در خلال تبلیغات انتخاباتی صورت گیرد، آیا مشمول ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) خواهد بود یا وفق ماده مذکور مجازات آن تا سه ماه حبس می باشد؟

۴- چنانچه رئیس جمهور فعلی در انتخابات شرکت کند و در خلال تبلیغات، نامزدهای دیگر یا طرفداران آن ها به وی توهین کنند، آیا توهین به کارمند دولت محسوب می شود؟

۵- وفق قانون انتخابات ریاست جمهوری و شورای اسلامی، تخریب یا پاره کردن عکس و دیگر آثار تبلیغاتی نامزدها در مهلت قانونی تبلیغات که در محل های مجاز الصاق شده است و همچنین هتک حرمت و حیثیت آنان جرم تلقی شده است. با توجه به این که این جرایم در قانون مجازات اسلامی جزء جرایم قابل گذشت تلقی شده است، آیا در قانون انتخابات نیز این جرایم قابل گذشت است؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

۱- با توجه به صراحت تبصره ماده ۶۷ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب ۱۳۷۸، از موقع ثبت نام تا پایان انتخابات، احضار و بازداشت نامزد نمایندگی مجلس شورای اسلامی که نامزدی وی به طور رسمی اعلام شده است در رابطه با اتهامات قبل از نامزدی و تخلفات انتخاباتی، ممنوع است؛ مگر در دو مورد استثنایی قسمت اخیر این ماده و به تشخیص رئیس قوه قضاییه. خارج از موارد مذکور، موضوع تابع قواعد عمومی است.

۲- صرف نظر از این که اساسا آیین نامه هم تراز قانون نیست تا بتواند ناسخ آن باشد؛ احکام مقرر در تبصره ۵ الحاق آیین نامه اجرایی مذکور در فرض استعلام، ناظر بر انتخابات شوراهای اسلامی است و متفاوت از احکام مقرر در ماده واحده قانون تفسیر بند ۲ قانون اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب ۱۳۷۸ است که ناظر بر انتخابات مجلس شورای اسلامی است و هریک از آن ها در مجرای خود قابلیت اعمال را دارد.

۳- چنانچه بزه توهین موضوع مواد ۷۱ و ۹۲ قانون انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۶۴ با اصلاحات و الحاقات بعدی از مصادیق بزه های افترا یا نشر اکاذیب نباشد، مرتکب به مجازات مذکور در ماده ۹۱ این قانون با رعایت ماده ۶۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ محکوم می شود و در هر صورت با توجه به وجود حکم قانونی خاص، موضوع از شمول ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب ۱۳۷۵ خارج است.

۴- چنانچه به رئیس جمهور که کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری برای دوره بعدی است در تبلیغات انتخاباتی توهین شود، در صورتی که توهین از باب مقام و وظایف ریاست جمهوری فعلی وی باشد، مشمول ماده ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب ۱۳۷۵ است و در غیر این صورت، هتک حرمت و حیثیت نامزدهای ریاست جمهوری مشمول مواد ۷۱ و ۹۲ قانون انتخابات ریاست جمهوری مصوب ۱۳۶۴ با اصلاحات بعدی است که در این خصوص حکم خاص مقرر داشته است.

۵- نظر به این که رفتارهای مذکور در ماده ۷۰ قانون انتخابات ریاست جمهوری مصوب ۱۳۶۴ با اصلاحات بعدی (پاره کردن و محو کردن آگهی یا پوستر های تبلیغاتی نامزد ها) از مصادیق بزه تخریب است که به طور خاص مجازاتی برای آن در فصل هشتم این قانون مقرر نشده است، بنابراین مشمول مجازات موضوع ماده ۶۷۷ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب ۱۳۷۵ است و چون بزه پیش گفته طبق ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی اصلاحی به موجب ماده ۱۱ قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب ۱۳۹۹، از جمله جرایم قابل گذشت است، لذا بزه موضوع ماده ۷۰ قانون انتخابات ریاست جمهوری نیز قابل گذشت محسوب می شود.

مواد مرتبط

جستارهای وابسته

برگرفته از «https://wikihoghoogh.net/w/index.php?title=نظریه_شماره_7/1400/86_مورخ_1400/04/28_اداره_کل_حقوقی_قوه_قضاییه_جرایم_و_مجازات‌های_انتخاباتی&oldid=204794»