نمایش مبدأ برای نظریه شماره 7/1401/1042 مورخ 1401/09/29 اداره کل حقوقی قوه قضاییه در مورد عدم قابلیت دریافت هزینه دادرسی از محکوم علیه در صورت معاف بودن خواهان از پردا

'''چکیده نظریه شماره 7/1401/1042 مورخ 1401/09/29 اداره کل حقوقی قوه قضاییه در مورد عدم قابلیت دریافت هزینه دادرسی از محکوم علیه در صورت معاف بودن خواهان از پرداخت این هزینه:''' معافیت از هزینه دادرسی به حکم قانون، در صورت محکوم له واقع شدن خواهان، نمیتوان هزینه دادرسی را از محکوم علیه وصول کرد.

{{جعبه اطلاعات نظریات مشورتی|شماره نظریه=7/1401/1042|شماره پرونده=1401-2/1-1042 ح|تاریخ نظریه=1401/09/29|موضوع نظریه=[[آیین دادرسی مدنی]]|محور نظریه=[[وصول هزینه دادرسی]]}}

== استعلام ==
همانگونه که مستحضرید به موجب تبصره الحاقی به [[ماده 505 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب]] در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹، افراد تحت پوشش [[کمیته امداد امام خمینی]] (ره) و [[مددجویان]] [[سازمان بهزیستی]] با ارائه کارت و یا تأییدیه رسمی مراجع مذکور از پرداخت [[هزینه دادرسی]] معاف هستند. چنانچه پس از رسیدگی [[دادگاه]] در دعوا [[حکم]] به نفع این اشخاص صادر شود، آیا هزینه دادرسی از طرف مقابل که [[محکوم علیه]] واقع شده است، قابل وصول است و دادگاه و یا اجرای احکام مکلف به وصول هزینه دادرسی از محکوم علیه است؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، مستند قانونی آن چیست؟

== نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه ==
معافیت از پرداخت هزینه دادرسی و یا موکول کردن پرداخت آن به زمان اجرای حکم موضوع [[ماده 5 قانون حمایت خانواده|ماده ۵ قانون حمایت خانواده مصوب 1391]] به تجویز قانون و به تشخیص و دستور قاضی رسیدگی کننده است و منصرف از حکم [[اعسار]] از پرداخت هزینه دادرسی است که پس از اقامه دعوای اعسار و رسیدگی به آن صادر می شود. همچنین معافیت از هزینه دادرسی موضوع تبصره ماده 5 قانون مذکور و تبصره الحاقی 1394/12/18 به ماده 505 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379، به حکم قانون است و با توجه به این که اخذ هرگونه وجهی از اشخاص منوط به تصریح مقنن است، بنابراین در موارد مذکور نمی توان با اتخاذ ملاک از ذیل بند 23 [[ماده ۳ قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب ۱۳۷۳|ماده 3 قانون وصول برخی از درآمدهای دولت]] و مصرف آن در موارد معین مصوب 1373 با اصلاحات و الحاقات بعدی، در صورت محکوم له واقع شدن [[خواهان]]، هزینه دادرسی را از محکوم علیه وصول کرد. شایسته ذکر است [[ماده 4 قانون حمایت خانواده|ماده 4 قانون حمایت خانواده مصوب]] 1353 با لحاظ [[ماده ۵ قانون حمایت خانواده|ماده 5 قانون حمایت خانواده مصوب 1391]] قابلیت استناد و اعمال ندارد و [[نسخ ضمنی]] شده است.

== مواد مرتبط ==

* [[ماده 505 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی|ماده 505 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379]]
* [[ماده 4 قانون حمایت خانواده|ماده 4 قانون حمایت خانواده مصوب 1353]]
* [[ماده 5 قانون حمایت خانواده|ماده 5 قانون حمایت خانواده مصوب 1353]]
* [[ماده ۳ قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب ۱۳۷۳|ماده 3 قانون وصول برخی از درآمدهای دولت مصوب 1373]]

== جستار های وابسته ==

* [[کمیته امام خمینی (ره)]]
* [[سازمان بهزیستی]]
* [[هزینه دادرسی]]

[[رده:نظرات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه]]
[[رده:نظرات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه سال ۱۴۰۱]]
[[رده:نظریه 1]]