نمایش مبدأ برای قتل ناشی از تخلفات رانندگی

==پیشینه==
ماده فوق جایگزین [[ماده ۱۴۹ قانون تعزیرات مصوب ۱۳۶۲|ماده 149 قانون مجازات اسلامی تعزیرات مصوب 1362]] شده است، با این تفاوت که در قانون سابق، [[وسیله نقلیه|وسایل نقلیه]] هوایی به دلیل عدم تصریح، از شمول ماده خارج بودند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=612120|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>
==در قانون==
[[ماده ۷۱۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده 714 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]]، [[عنصر قانونی]] این جرم را تشکیل می دهد.در این ماده، قانونگذار [[قتل غیرعمدی]] بر اثر [[بی احتیاطی]]، [[بی مبالاتی]]، [[عدم رعایت نظامات دولتی]] و [[عدم مهارت]] را مورد جرم انگاری قرار داده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=612100|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> جرم موضوع این ماده، از نوع [[جرم غیر عمدی|جرائم غیر عمد]] است که برای تحقق، نیاز به اثبات [[خطا]] و [[تقصیر]] مرتکب دارد.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=612104|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> همچنین لازم است بین وقوع [[جنایت]] و بی احتیاطی، بی مبالاتی، عدم رعایت نظامات دولتی و عدم مهارت راننده، [[رابطه سببیت]] برقرار باشد، در غیر این صورت اگر علت حادثه هیچ یک از موارد فوق نبوده و منتسب یه شخص راننده نیز نباشد، [[مسئولیت کیفری|مسئولیتی]] را در پی نخواهد داشت.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=355612|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref>
==رویه های قضائی==
شعبه دو [[دیوان عالی کشور]] در حکم شماره 2421 مورخ 1319/07/28 اظهار داشت: اگر راننده در اتومبیل باری مسافری سوار کند و در اثر شکستن لوله ترمز اتومبیل چپه شود و منجر به فوت گردد و تشخیص شود که شکستن لوله ترمز رابطه با تخلف از نظامات نداشته است متهم قابل مجازات نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=677392|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>

هیات عمومی دیوان عالی کشور در [[رای وحدت رویه]] شماره 32 مورخ 1365/08/20 مقرر داشت: قتل غیر عمدی در اثر بی احتیاطی در رانندگی وسیله نقلیه موتوری بدون داشتن [[پروانه رانندگی]] از آن جهت که نوعا [[تفریط به نفس]] است [[در حکم شبه عمد]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=677376|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>

رای وحدت رویه شماره 34 مورخ 1363/09/12 بیان میدارد: با صراحت ماده 149 (714 فعلی) در صورتی که قتل غیر عمدی به واسطه ی بی احتیاطی یا عدم مهارت راننده یا عدم رعایت نظامات دولتی واقع شود مرتکب به مجازات مندرج در آن ماده محکوم میشود و گذشت صاحب حق یا [[قائم مقام قانونی]] منحصرا جواز [[موقوفی تعقیب]] در جرائم غیر عمدی مندرج در [[ماده ۱۵۰ قانون تعزیرات مصوب ۱۳۶۲|ماده 150]] و [[ماده ۱۵۱ قانون تعزیرات مصوب ۱۳۶۲|151]] ([[ماده ۷۱۵ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|715]] و [[ماده 716 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|716]] فعلی) همان قانون را فراهم می سازد و تسری به حبس مقرر در ماده 149 قانون ندارد ... <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=677380|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>

[[اداره حقوقی قوه قضائیه]] در نظریه مشورتی شماره 7/327 مورخ 1363/01/18 بیان داشته که عدم مهارت در رانندگی اعم از نداشتن پروانه رانندگی است؛ چرا که ممکن است شخص فاقد گواهینامه دارای مهارت در رانندگی باشد، در این موارد اصل بر عدم مهارت است ولی خلاف آن قابل اثبات می باشد.<ref name=":0" />
==مصادیق و نمونه ها==
اگر کسی با نقض نظامات دولتی بدون داشتن گواهینامه در حال رانندگی باشد و دیگری خود را جلوی ماشین بیاندازد، به نظر میرسد نمیتوان چنین شخصی را قابل مجازات دانست؛ چرا که نداشتن گواهینامه باعث مرگ عابر نشده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=355616|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref>
==منابع==
{{پانویس}}
[[رده:جرایم ناشی از تخلفات رانندگی]]
[[رده:قتل غیرعمدی]]