نمایش مبدأ برای مطالعه نظریه بنیادین مالکیت خصوصی

{{جعبه اطلاعات رساله|عنوان=مطالعه نظریه بنیادین مالکیت خصوصی|رشته تحصیلی=حقوق خصوصی|دانشجو=ابوالفضل قوی البنیه|استاد راهنمای اول=محسن اسماعیلی|استاد مشاور اول=محمدحسین بیاتی|مقطع تحصیلی=دکتری|سال دفاع=۱۳۹۹|دانشگاه=دانشگاه عدالت}}
'''مطالعه نظریه بنیادین مالکیت خصوصی''' عنوان رساله ای است که توسط [[ابوالفضل قوی البنیه]]، با راهنمایی [[محسن اسماعیلی]]  و با مشاوره [[محمدحسین بیاتی]]  در سال ۱۳۹۹ و در مقطع دکتری دانشگاه عدالت دفاع گردید.
==چکیده==
در میان قوانین و مقررات مربوط به مالکیت خصوصی در حقوق ایران، اختلافات و تعارضاتی دیده میشود. قانون مدنی به طور عام مشترکات و مباحات را قابل تملک میداند، اما قوانین متعدد دیگر این حکم عام را تخصیص زده اند. کثرت این تخصیص ها نشان دهنده ی آشفتگی در نظم حقوقی ایران است. فهم علت این آشفتگی و کشف راه حل آن، نیازمند مطالعه ی نظریه ی بنیادین مالکیت خصوصی است. در این رساله کوشیده ایم تا نظریه های بنیادینی که مالکیت خصوصی را توجیه و یا نفی می کنند احصا کرده و ضمن بررسی تفصیلی آنها ذیل اندیشه ی غربی و اسلامی و بررسی آرای مهمترین اندیشمندان هردو سنت فکری، نگاهی تطبیقی به قوانین مالکیت خصوصی در ایران داشته باشیم. سه نظریه ی بنیادینی که در این رساله احصا و بررسی شده اند، نظریه ی طبیعی، نظریه ی پوزیتیویستی و نظریه ی اتوپیایی بوده اند که دو نظریه ی اول توجیه کننده ی مالکیت خصوصی و نظریه ی سوم نافی مالکیت خصوصی است. نظریه ی طبیعی، حق مالکیت خصوصی را همچون حق حیات، یک حق طبیعی و مطلق میشمارد. نظریه ی پوزیتیویستی، حق مالکیت خصوصی را اعطا شده توسط جامعه در جهت منفعت اجتماعی میداند و نظریه ی اتوپیایی، دستیابی به یک جامعه ی ایده آل و آرمانی را در گرو الغای مالکیت خصوصی میداند. التزام به هریک از این نظریه های بنیادین، ثمرات و دلالت های مهمی برای هر نظام حقوقی دارد. حاصل بررسی انجام شده در رساله ی حاضر، این است که نظام حقوقی ایران در زمان نگارش قانون مدنی به نظریه ی طبیعی گرایش داشته ولی در سالهای بعدی به ویژه پس از جنگ جهانی دوم به واسطه ی ضرورت های اجتماعی، آرام آرام به نظریه ی پوزیتیویستی متمایل شده است. معتبر باقی ماندن مواد مربوط به کسب تملک از طریق احیای اراضی موات و حیازت اشیای مباحه در قانون مدنی و نیز قوانین دیگری که هریک بخشی از مشترکات را از این حکم استثنا میکنند، از عوامل اصلی ایجاد آشفتگی در قوانین مربوط به مالکیت در حقوق ایران است.
==ساختار و فهرست رساله==
۱ فصل اول: کلیات پژوهش

۱–۱ مبحث اول: بیان مسیله

۱–۲ مبحث دوم: تبیین عنوان رساله

۱–۲–۱ گفتار اول: تعریف مالکیت و نسبت آن با نظریه مالکیت

۱–۲–۲ گفتار دوم: ماهیت مالکیت در اندیشه ی اسلامی

۱–۲–۳ گفتار سوم: مالکیت اعتباری در مقابل مالکیت حقیقی

۱–۲–۴ گفتار چهارم: مالکیت خصوصی در مقابل سایر انواع مالکیت

۱–۲–۴–۱ بند اول: مالکیت خصوصی در برابر مالکیت اشتراکی

۱–۲–۴–۲ بند دوم: مالکیت خصوصی در برابر مالکیت عمومی و دولتی

۱–۲–۵ گفتار پنجم: مفهوم نظریه بنیادین مالکیت خصوصی

۱–۳ مبحث سوم: ادبیات و پیشینه موضوع

۱–۳–۱ گفتار اول: نظریه مالکیت در غرب

۱–۳–۲ گفتار دوم: نظریه ی اسلامی مالکیت

۲ فصل دوم: نظریه های بنیادین مالکیت خصوصی در اندیشهی غربی

۲–۱ مقدمه فصل دوم: احصای نظریات بنیادین مالکیت خصوصی در غرب

۲–۲ مبحث اول: توجیه مالکیت خصوصی بر مبنای قانون بشری (نظریه پوزیتیوستی)

۲–۲–۱ گفتار اول: توجیه مشروعیت مالکیت خصوصی بر مبنای نفع اجتماعی

۲–۲–۱–۱ بند اول: دفاع ارسطو از مالکیت خصوصی در مقابل اتوپیاگرایی افلاطون

۲–۲–۱–۲ بند دوم: توماس آکویناس و طرح مالکیت به عنوان قانون بشری

۲–۲–۱–۳ بند سوم: فایده گرایی جرمی بنتام و رد طبیعی بودن مالکیت خصوصی

۲–۲–۲ گفتار دوم: توجیه مالکیت خصوصی بر مبنای قرارداد اجتماعی

۲–۲–۲–۱ بند اول: توماس هابز، ترس از وضع طبیعی و اقتدار مطلق حاکمیت

۲–۲–۲–۲ بند دوم: دیوید هیوم، توافق اجتماعی و طبیعی نبودن مبنای مالکیت خصوصی

۲–۲–۲–۳ بند سوم: ژان ژاک روسو، قرارداد اجتماعی و مالکیت خصوصی

۲–۳–۱ گفتار اول: دفاع نظری از طبیعی بودن مالکیت خصوصی

۲–۳–۱–۱ بند اول: هوگو گروسیوس و تصرف اولیه به عنوان مبنای توجیه مالکیت

۲–۳–۱–۲ بند دوم: جان لاک و اختلاط کار انسان با طبیعت به عنوان مبنای توجیه مالکیت خصوصی

۲–۳–۱–۳ بند سوم: مالکیت به عنوان یکی از حقوق بشر

۲–۳–۲ گفتار دوم: مالکیت خصوصی و فیلسوفان ایدیالیست آلمانی

۲–۳–۲–۱ بند اول: نظریه ی مالکیت کانت و حق طبیعی

۲–۳–۲–۲ بند دوم: فیشته و اراده ی معطوف به تملک

۲–۳–۲–۳ بند سوم: هگل و خودآگاهی

۲–۴ مبحث سوم: الغای مالکیت خصوصی برای دستیابی به آرمانشهر (اتوپیاگرایی)

۲–۴–۱ گفتار اول: آرمانشهر و مالکیت اشتراکی در دوران پیشامدرن

۲–۴–۱–۱ بند اول: افلاطون و نخستین آرمانشهر

۲–۴–۱–۲ بند دوم: توماس مور و آرمانشهرگرایی در رنسانس

۲–۴–۲ گفتار دوم: آرمانشهرگرایی مدرن

۲–۴–۲–۱ بند اول: سوسیالیسم

۲–۴–۲–۲ بند دوم: مارکسیسم

۲–۵ جمع بندی فصل دوم

۳ فصل سوم: نظام حقوقی ایران و نظریه ی بنیادین مالکیت خصوصی

۳–۱ مقدمه فصل سوم: مسیله نبودن نظریه بنیادین مالکیت خصوصی در سنت اندیشه اسلامی

۳–۲ مبحث اول: نظریه ی بنیادین مالکیت در اندیشه ی اسلامی معاصر

۳–۲–۱ گفتار اول: موجه سازی مالکیت خصوصی در اندیشه اسلامی

۳–۲–۱–۱ بند اول: شهید صدر

۳–۲–۱–۲ بند دوم: شهید مطهری

۳–۲–۱–۳ بند سوم: سایر نظریه پردازان

۳–۲–۲ گفتار دوم: تقبیح مالکیت خصوصی در اندیشه ی دینی

۳–۲–۲–۱ بند اول: تقبیح مالکیت خصوصی و مال اندوزی در اندیشه مسیحی و یهودی

۳–۲–۲–۲ بند دوم: تقبیح مالکیت خصوصی در اندیشه اسلامی

۳–۳ مبحث دوم: نظریه بنیادین مالکیت خصوصی در حقوق ایران

۳–۳–۱ گفتار اول: نظریه بنیادین مالکیت خصوصی در قانون مدنی

۳–۳–۱–۱ بند اول: نظریه ی طبیعی مالکیت خصوصی در منابع قانون مدنی

۳–۳–۱–۲ بند دوم: قانون مدنی و نظریه طبیعی مالکیت خصوصی

۳–۳–۲ گفتار دوم: تغییر نظریه بنیادین مالکیت خصوصی در حقوق ایران

۳–۳–۲–۱ بند اول: تحدید مالکیت خصوصی در قوانین پیش از انقلاب

۳–۳–۲–۲ بند دوم: قانون اساسی جمهوری اسلامی و تغییر نظریه ی بنیادین مالکیت خصوصی

۴ نتیجه گیری

۵ فهرست منابع
==کلیدواژه ها==
* مالکیت خصوصی
* حقوق طبیعی
* حقوق پوزیتیویستی
* اتوپیا
* نظریه بنیادین مالکیت خصوصی