جرم افترا: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۹۳۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۹ نوامبر ۲۰۲۳
اضافه کردن نظریه مشورتی
(اضافه کردن نظریه مشورتی)
 
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
نسبت دادن صریح ارتکاب جرم به دیگری به نحوی که قادر به اثبات صحت آن نباشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=611508|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>
نسبت دادن صریح ارتکاب جرم به دیگری به نحوی که قادر به اثبات صحت آن نباشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=611508|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>  


== پیشینه ==
== پیشینه ==
قانونگذار سابقا در [[ماده 269 قانون مجازات عمومی مصوب 1304]] '''جرم افترا''' را ذکر کرده بود، طبق این ماده، افترا صرفا از طریق اوراق چاپی یا خطی، انتشار اعلان یا اوراق مزبور و نطق در [[مجامع]]، قابل تحقق بود، فلذا ارتکاب جرم به وسیله رادیو یا تلویزیون خارج از شمول ماده قرار میگرفت.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=357404|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref>
قانونگذار سابقا در [[ماده 269 قانون مجازات عمومی مصوب 1304]] '''جرم افترا''' را ذکر کرده بود، طبق این ماده، افترا صرفا از طریق اوراق چاپی یا خطی، انتشار اعلان یا اوراق مزبور و نطق در [[مجامع]]، قابل تحقق بود، فلذا ارتکاب جرم به وسیله رادیو یا تلویزیون خارج از شمول ماده قرار میگرفت.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=357404|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref>


در [[ماده ۱۴۰ قانون تعزیرات مصوب ۱۳۶۲|ماده 140 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 1362]] نیز جرم افترا با ایراد فوق همراه بود که خوشبختانه در قانون تعزیرات سال 1375 با ذکر عبارت «یا به هر وسیله دیگر» برطرف شده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=611488|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>
در [[ماده ۱۴۰ قانون تعزیرات مصوب ۱۳۶۲|ماده 140 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 1362]] نیز جرم افترا با ایراد فوق همراه بود که خوشبختانه در قانون تعزیرات سال 1375 با ذکر عبارت «یا به هر وسیله دیگر» برطرف شده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=611488|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>  


== در قانون ==
== در قانون ==
[[ماده 697 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده 697 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 1375]]، عنصر قانونی این جرم را تشکیل می دهد. [[عنصر مادی]] این جرم میتواند به دو صورت باشد: 1- انتساب جرم به دیگری 2- انتشار جرم انتسابی.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=427400|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=13}}</ref> همچنین برای تحقق این جرم لازم است عمل انتسابی لزوما دارای عنوان مجرمانه باشد، ولی میزان مجازات آن اهمیتی ندارد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=357444|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref> البته برخی دیگر معتقدند چنین تفسیری با [[روح قانون]] سازگاری ندارد و انتساب جرائم سبکی مانند [[جرائم راهنمایی رانندگی]] باید خارج از شمول ماده قرار گیرند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- شخصیت معنوی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=533900|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=4}}</ref> گفتنی است که اگر مفتری بتواند ارتکاب رفتار مجرمانه توسط [[منتسب علیه]] را اثبات کند از مجازات بری میشود مگر در جرائمی که نشر آن [[اشاعه فحشا]] تلقی میشود که طبق تبصره ماده 697، در این موارد در هر حال مفتری به مجازات محکوم خواهد شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=427404|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=13}}</ref>
[[ماده 697 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده 697 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 1375]]، [[عنصر قانونی]] این جرم را تشکیل می دهد.
 
== شرایط تحقق جرم ==
[[عنصر مادی]] این جرم میتواند به دو صورت باشد: 1- انتساب جرم به دیگری 2- انتشار جرم انتسابی.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=427400|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=13}}</ref> همچنین برای تحقق این جرم لازم است عمل انتسابی لزوما دارای عنوان مجرمانه باشد، ولی میزان مجازات آن اهمیتی ندارد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=357444|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref> البته برخی دیگر معتقدند چنین تفسیری با [[روح قانون]] سازگاری ندارد و انتساب جرائم سبکی مانند [[جرائم راهنمایی رانندگی]] باید خارج از شمول ماده قرار گیرند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- شخصیت معنوی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=533900|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=4}}</ref>  
 
== مجازات ==
 
=== موارد سقوط مجازات ===
گفتنی است که اگر مفتری بتواند ارتکاب رفتار مجرمانه توسط [[منتسب علیه]] را اثبات کند از مجازات بری میشود مگر در جرائمی که نشر آن [[اشاعه فحشا]] تلقی میشود که طبق تبصره ماده 697، در این موارد در هر حال مفتری به مجازات محکوم خواهد شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=427404|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=13}}</ref>
 
== اقسام ==
 
=== افترای عملی ===
[[جرم افترای عملی|جرم '''افترای عملی''']]، زمانی محقق میشود که شخصی به جای انتساب کتبی یا شفاهی جرم به دیگری، [[آلات و ادوات جرم|ادوات]] و اشیای اتهام آور را نزد او میگذارد یا به نحوی متعلق به او قلمداد میکند تا وی را در معرض اتهام قرار دهد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=357908|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref>
 
== عدم تحقق افترا نسبت به اشخاص حقوقی ==
در جرایمی نظیر [[جرم افترا|افترا]] موضوع [[ماده ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب ۱۳۷۵]] و یا [[افترا خاص]] ([[قذف]]) موضوع [[ماده ۲۴۵ قانون مجازات اسلامی|ماده ۲۴۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲]]، [[بزه دیده]] واقع شدن [[شخص حقوقی|اشخاص حقوقی]] منتفی است.<ref>[[نظریه شماره 7/99/1219 مورخ 1399/09/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم تحقق افترا نسبت به اشخاص حقوقی]]</ref>
 
== کتب مرتبط ==
 
* [[رویه قضایی دادگاه های تجدیدنظر استان تهران در امور کیفری، جلد دوم (زندی)]]


== منابع ==
== منابع ==
خط ۱۴: خط ۳۴:
[[رده:افترا و توهین و هتک حرمت]]
[[رده:افترا و توهین و هتک حرمت]]
[[رده:اصطلاحات حقوق جزا]]
[[رده:اصطلاحات حقوق جزا]]
[[رده:اصطلاحات قانون تعزیرات]]
۴٬۱۸۱

ویرایش