اصل ۸۱ قانون اساسی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (Wikihagh admin صفحهٔ اصل 81 قانون اساسی را به اصل ۸۱ قانون اساسی منتقل کرد: فارسی سازی نویسه ها)
 
(۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
دادن‏ امتياز تشكيل‏ شركتها و مؤسسات‏ در امور تجارتي‏ و صنعتي‏ و كشاورزي‏ و معادن‏ و خدمات‏ به‏ خارجيان‏ مطلقاً ممنوع‏ است‏.
'''اصل ۸۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران''': دادن امتیاز تشکیل شرکتها و مؤسسات در امور تجارتی و صنعتی و کشاورزی و معادن و خدمات به خارجیان مطلقاً ممنوع است‏.
نظر تفسيري شماره 1775 مورخ 2 /2 /1360 شوراي نگهبان:
* [[اصل ۸۰ قانون اساسی|مشاهده اصل قبلی]]
شركت هاي خارجي كه با دستگاه هاي دولتي ايران قرارداد قانوني منعقد نموده اند مي توانند جهت انجام امور قانوني و فعاليت هاي خود در حدود قراردادهاي منعقده طبق ماده 3 قانون ثبت شركت ها به ثبت شعب خود در ايران مبادرت نمايند و اين امر با اصل 81 قانون اساسي مغايرتي ندارد.
* [[اصل ۸۲ قانون اساسی|مشاهده اصل بعدی]]
نظر تفسيري شماره 1723 ر - 24 مورخ 3 /2 /1360 شوراي نگهبان:
 
«در هر دو موردي كه سئوال شده با توجه به قيودي كه در نامه مرقوم شده مغاير با قانون اساسي شناخته نشد.»
== اصول و مواد مرتبط ==
 
* [[اصل ۹ قانون اساسی]]
 
* [[قانون راجع به ثبت شرکت ها|قانون راجع به ثبت شرکت‌ها مصوب ۱۳۱۰]]
 
* [[ماده 12 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت]]
 
== توضیح واژگان ==
قرارداد امتیاز: قراردادی است که به موجب آن، [[دولت]]، اداره یک خدمت عمومی یا بهره‌برداری از منبع درآمد عمومی را به [[شخص حقیقی]] یا [[شخص حقوقی|حقوقی]] واگذار می‌کند که در مدت معین بر طبق شرایط معین آن امر را اداره کند یا از منبع درآمد به حساب خود بهره‌برداری نماید و در مقابل مخارج و کار خود [[وجه|وجوهی]] از مصرف‌کنندگان یا دولت دریافت کند یا سهمی از منافع دولت را بپردازد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در نظم حقوق کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4728472|صفحه=|نام۱=امیر|نام خانوادگی۱=ساعدوکیل|نام۲=پوریا|نام خانوادگی۲=عسکری|چاپ=3}}</ref>
 
== پیشینه ==
[[اصل 24 نظامنامه اساسی مشروطه]] بیان می‌دارد: «بستن عهدنامه‌ها و مقاوله‌نامه‌‌ها، اعطای امتيازات (انحصار) تجارتی و صنعتی و فلاحتی و غيره اعم از اينكه طرف داخله باشد يا خارجه بايد به تصويب مجلس شورای ملی برسد به استثنای عهدنامه‌هایی كه استتار آن‌ها صلاح دولت و ملت باشد».
 
== فلسفه و مبانی نظری اصل ==
تجربه ثابت کرده‌است که بیگانگان سرمایه‌دار برای کسب بیشترین سود نه تنها در بهره‌برداری از استعدادهای داخلی، غیرعادلانه عمل می‌کنند بلکه با سوء استفاده از غفلت ملی، کشور را در حداکثر وابستگی قرار می‌دهند. ملت ایران در واگذاری امتیاز استخراج معدن و نفت و… به بیگانگان و شرکتهای بیگانه سوابق بسیاری تلخی را در حافظه دارد، به همین دلیل نسبت به واگذاری امتیاز به خارجیان، حساسیت ملی یک امر دائمی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران حاکمیت و نهادهای سیاسی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3845100|صفحه=|نام۱=سیدمحمد|نام خانوادگی۱=هاشمی|چاپ=23}}</ref>
 
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
در انعقاد هر نوع قرارداد در مورد شرکت‌های خارجی ولو با توسل به روش‌های قانونی، [[منافع ملی]] همواره باید تحت نظر قرار گیرد و [[مجلس شورای اسلامی]] حق و تکلیف دارد که از راه‌های مقتضی نظارت‌های سختگیرانه ای را اعمال نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران حاکمیت و نهادهای سیاسی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3845640|صفحه=|نام۱=سیدمحمد|نام خانوادگی۱=هاشمی|چاپ=23}}</ref> لازم است ذکر شود که دادن امتیاز مذکور در این اصل، خاص بخش عمومی و [[بخش دولتی|دولتی]] است و به سایر بخش‌های [[بخش خصوصی|خصوصی]] و [[بخش تعاونی|تعاونی]] ارتباطی ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در نظم حقوق کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4728444|صفحه=|نام۱=امیر|نام خانوادگی۱=ساعدوکیل|نام۲=پوریا|نام خانوادگی۲=عسکری|چاپ=3}}</ref>
 
== رویه‌های حکومتی ==
[[نظر تفسیری]] شماره ۱۷۷۵ مورخ ۲ /۲ /۱۳۶۰ [[شورای نگهبان]]: شرکت‌های خارجی که با دستگاه‌های دولتی ایران قرارداد قانونی منعقد نموده‌اند می‌توانند جهت انجام امور قانونی و فعالیت‌های خود در حدود قراردادهای منعقده طبق [[ماده ۳ قانون ثبت شرکت‌ها]] به ثبت شعب خود در ایران مبادرت نمایند و این امر با اصل ۸۱ قانون اساسی مغایرتی ندارد.
 
نظر تفسیری شماره ۱۷۲۳ ر - ۲۴ مورخ ۳ /۲ /۱۳۶۰ شورای نگهبان: «در هر دو موردی که سؤال شده با توجه به قیودی که در نامه مرقوم شده مغایر با [[قانون اساسی]] شناخته نشد.»
 
== مقالات مرتبط ==
* [[تحلیل حقوقی ـ اقتصادی موانع سرمایه گذاری خارجی در مناطق آزاد ایران]]
* [[بررسی نحوه مطالبة خسارت ناشی از اشتباه یا تقصیر قاضی در حقوق موضوعه ایران]]
* [[استقلال قضایی در حقوق ایران و انگلیس]]
* [[نقد آرای دیوان عدالت اداری در زمینه بحران‌های اقتصادی]]
* [[جایگاه نظریۀ امتیاز در حقوق شرکت‌های تجاری ایران و کامن‌لا]]
* [[بررسی تطبیقی نحوه مشارکت خارجیان در شرکت‌های تجاری مناطق آزاد]]
* [[مقرّرات حاکم بر سرمایه گذاری خارجی در پروژه‌های بالادستی صنعت نفت ایران به ویژه به روش تسهیلات بیع متقابل]]
* [[بررسی اصول حقوقی حاکم بر قراردادهای بالادستی صنعت نفت وگاز در ایران]]
* [[موانع جذب سرمایه‌گذاری خارجی در ایران]]
* [[تأملی‌ بر بیع‌ متقابل‌ در قراردادهای‌ نفتی‌ ایران‌]]
* [[چالش‌های‌ ورود کشورهای‌ اسلامی‌ به‌ نظام‌ حقوقی‌ ـ اقتصادی‌ بین‌المللی‌ با تأکید بر ایران‌]]
 
== منابع ==
{{پانویس}}
{{اصول قانون اساسی}}
 
[[رده:اصول قانون اساسی]]
[[رده:قوه مقننه]]
۱۲٬۰۵۸

ویرایش