مطالعه ی تطبیقی ریشه های حقوق عمومی در ایران دوره ی ساسانی و غرب: تفاوت میان نسخه‌ها

==چکیده==

حقوق عمومی دستاورد دگرگونی های سیاسی، اجتماعی و حقوقی بسیاری است که در امپراتوری های بوروکراتیک در دورانی میان دوران مدرن و دوران سنتی و با گسترش دولت و استقلال ساختار سیاسی روی داده اند. به همین دلیل است که حقوق عمومی دارای تاریخ و ریشه های پیشامدرن است و خود فرایند مدرن شدن را ممکن کرده و شتاب بخشیده است. در شکل گیری این ریشه ها حقوق روم نقش بی بدیلی ایفا کرده است. دستاورد این حقوق آشنا کردن اروپاییان با استدلال گری حقوقی در حل اختلافات سیاسی و ایجاد مفهوم اقتدار مطلق بوده است که در دوران بدن تحت عنوان حاکمیت نظریه پردازی شد. در سده های میانه با تکامل مفاهیم حقوق خصوصیِ مرتبط با حقوق شرکت ها، تراست، نمایندگی و ایجاد دولت های قومی به عنوان ریشه های دولت های ملی مدرن و در سنتز با حقوق روم بسترهای شکل گیری حقوق عمومی مدرن بیش ازپیش مهیا شده و اولین نظریات مشروطه خواهانه بر پایه ی درک قدرت در پرتو رابطه ی امانی میان اتباع و فرمانروا شکل گرفتند. درنهایت حقوق عمومی خود به امپراتوری های متزلزل بوروکراتیک آن دوران ثبات بخشید و آنان را وارد دوران مدرن کرد. این در حالی است که در دولت ساسانی نیز به عنوان یک امپراتوری بوروکراتیک شاهد درگیری عناصر سنتی و هم چنین عناصری که امروزه مدرن نامیده می شوند و شکل گیری بسترهای لازم برای بسیاری از مفاهیم حقوق عمومی بوده ایم. در این دوران می توان درک امانی از رابطه ی قدرت، دولت همچون یک تراست و استقلال شخصیت حقوقی دولت ساسانی را مشاهده کرد. این موارد برخی بسترهای لازم برای ایجاد یک نظام مشروطه را فراهم می کرده، اما درعین حال، برخلاف امپراتوری روم و اروپای مدرن و ادعای بسیاری از پژوهشگران دال بر مطلقه بودن شاهی در این دوران، حاکمیت در معنای دقیق خود، شکل نگرفته و به همین دلیل شاهان نمی توانسته اند با دگرگون کردن برخی از مقررات حقوق خانواده و تعیین سالار و ستور به تنظیم دوباره ی مقررات اجتماعی به گونه ای که لازمه ی تکامل دولت در آن دوران و برداشتن موانع سنتی مدرن کردن جامعه بوده است، دست بزنند. این امر در کنار برخی موانع اجتماعی دیگر که از ایجاد نهادهای پارلمانی و هنجارهای حقوقی لازم برای تنظیم قدرت جلوگیری می کرده اند، به فروپاشی دولت ساسانی انجامید. بحران دولت ساسانی را باید بحران در حقوق عمومی دانست.