۱۹۹٬۶۴۱
ویرایش
جز (added Category:نکاح using HotCat) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی''' | '''ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی''' '''اصلاحی ۱۳۷۰/۱۰/۱۴ و تبصره الحاقی ۱۳۷۹/۷/۳:''' در صورتی که دوام [[نکاح|زوجیت]] موجب [[عسر و حرج]] [[زوجه]] باشد، وی میتواند به [[حاکم|حاکم شرع]] مراجعه و تقاضای [[طلاق]] کند. چنانچه عسر و حرج مذکور در [[دادگاه|محکمه]] ثابت شود، دادگاه میتواند [[زوج]] را اجبار به طلاق نماید و در صورتی که اجبار میسر نباشد زوجه به [[اذن]] حاکم شرع طلاق داده میشود. | ||
تبصره- عسر و حرج موضوع این ماده عبارت است از به وجود آمدن وضعیتی که ادامهٔ زندگی را برای زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشکل باشد و موارد ذیل در صورت احراز توسط دادگاه [[صلاحیت|صالح]] از مصادیق عسر و حرج محسوب میگردد: | |||
# ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی یا نه ماه متناوب در مدت یک سال بدون [[عذر موجه]]. | |||
# [[اعتیاد]] زوج به یکی از انواع [[مواد مخدر]] یا ابتلای وی به [[مشروبات الکلی]] که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بودهاست. | |||
# محکومیت قطعی زوج به [[حبس]] پنج سال یا بیشتر. | |||
# [[ضرب]] و شتم یا هرگونه سوءرفتار مستمر زوج که [[عرف|عرفاً]] با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد. | |||
# ابتلای زوج به بیماریهای صعبالعلاج روانی یا ساری یا هر عارضهٔ صعبالعلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید. | |||
موارد مندرج در این ماده مانع از آن نیست که دادگاه در سایر مواردی که عسر و حرج زن در دادگاه احراز شود، حکم طلاق صادر نماید. | |||
* {{زیتونی|[[ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | |||
* {{زیتونی|[[ماده ۱۱۳۱ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | |||
== مواد مرتبط == | |||
* [[ماده ۱۱۳۱ قانون مدنی]] | |||
* [[ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی]] | |||
موارد مندرج در این مانع از آن نیست که دادگاه در سایر مواردی که عسر و حرج زن در دادگاه احراز شود، حکم طلاق صادر نماید. | |||
*{{زیتونی|[[ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | |||
*{{زیتونی|[[ماده ۱۱۳۱ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | |||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
ترکیب دو کلمه «عسر و حرج» به معنای تنگنا و فشار است، در [[فقه]] و [[حقوق]]، منظور از عسر و حرج آن است که هرگاه تکلیفی دشوار و مشقتبار باشد، آن تکلیف ساقط میشود، ملاک دشواری از نظر [[فقیه|فقها]] آن است که انجام تکلیف عادتاً قابل تحمل نباشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=راهنمای نگارش حقوقی (دعاوی راجع به خانواده)|ترجمه=|جلد=|سال=1395|ناشر=آوا|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6658360|صفحه=|نام۱=جعفر|نام خانوادگی۱=اخترنیا|چاپ=2}}</ref> | |||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
به | [[لایحه دادگاه مدنی خاص]]، در مورد [[طلاق به درخواست زوجه|طلاق به درخواست زن]]، [[سکوت قانون|سکوت]] اختیار نموده بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار و اجرای حکم غیابی گواهی عدم امکان سازش|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2563876|صفحه=|نام۱=فریبا|نام خانوادگی۱=شهابی|چاپ=1}}</ref> | ||
== مطالعات تطبیقی == | |||
* به موجب قانون احوال شخصیه سوریه، عجز مرد در [[دخول]]، از موجبات [[طلاق به درخواست زوجه|درخواست طلاق توسط زوجه]] محسوب میگردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی تطبیقی حقوق خانواده|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=909652|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|نام۲=سیدحسین|نام خانوادگی۲=صفایی|نام۳=سیدعزت اله|نام خانوادگی۳=عراقی|نام۴=اسداله|نام خانوادگی۴=امامی|نام۵=سیدمرتضی|نام خانوادگی۵=قاسمزاده|نام۶=محمود|نام خانوادگی۶=صادقی|نام۷=عباس|نام خانوادگی۷=ببرزویی|نام۸=احمد|نام خانوادگی۸=حمیدزاده|نام۹=آهنی|نام خانوادگی۹=بتول|چاپ=2}}</ref> | |||
طلاق به درخواست زوجه | |||
* در لهستان، ترک [[خانواده]]، از موجبات درخواست طلاق است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مفقودان و ایثارگران از دیدگاه حقوقی و قوانین حمایتی|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=آستان قدس رضوی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=74916|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=امینیان مدرس|چاپ=1}}</ref> | |||
== نکات تفسیری دکترین ماده 1130 قانون مدنی == | |||
مبنای [[طلاق قضایی]]، عسر و حرج زوجه است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی تطبیقی حقوق خانواده|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=909584|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|نام۲=سیدحسین|نام خانوادگی۲=صفایی|نام۳=سیدعزت اله|نام خانوادگی۳=عراقی|نام۴=اسداله|نام خانوادگی۴=امامی|نام۵=سیدمرتضی|نام خانوادگی۵=قاسمزاده|نام۶=محمود|نام خانوادگی۶=صادقی|نام۷=عباس|نام خانوادگی۷=ببرزویی|نام۸=احمد|نام خانوادگی۸=حمیدزاده|نام۹=آهنی|نام خانوادگی۹=بتول|چاپ=2}}</ref> طلاق به درخواست زوجه [[غایب مفقودالاثر]]، از مصادیق طلاق به دلیل عسر و حرج است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی تطبیقی حقوق خانواده|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=178616|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|نام۲=سیدحسین|نام خانوادگی۲=صفایی|نام۳=سیدعزت اله|نام خانوادگی۳=عراقی|نام۴=اسداله|نام خانوادگی۴=امامی|نام۵=سیدمرتضی|نام خانوادگی۵=قاسمزاده|نام۶=محمود|نام خانوادگی۶=صادقی|نام۷=عباس|نام خانوادگی۷=ببرزویی|نام۸=احمد|نام خانوادگی۸=حمیدزاده|نام۹=آهنی|نام خانوادگی۹=بتول|چاپ=2}}</ref> و این [[فرض قانونی]] به وجود میآید که زوجه، دچار عسروحرج گردیده؛ و ادامه زندگی زناشویی، برای او مشکل شده، و باید از تداوم [[ضرر]]، جلوگیری نمود،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اختیار زوجه در طلاق در حقوق ایران با مطالعه تطبیقی|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2774780|صفحه=|نام۱=سیدمهدی|نام خانوادگی۱=جلالی|چاپ=1}}</ref> اگر تعیین مدت جهت تفحص از شوهر، زن را در معرض گناه قرار دهد؛ نیازی به رعایت تشریفات خاص، جهت طلاق به درخواست زوجه غایب مفقودالاثر نمیباشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی تطبیقی حقوق خانواده|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=178616|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|نام۲=سیدحسین|نام خانوادگی۲=صفایی|نام۳=سیدعزت اله|نام خانوادگی۳=عراقی|نام۴=اسداله|نام خانوادگی۴=امامی|نام۵=سیدمرتضی|نام خانوادگی۵=قاسمزاده|نام۶=محمود|نام خانوادگی۶=صادقی|نام۷=عباس|نام خانوادگی۷=ببرزویی|نام۸=احمد|نام خانوادگی۸=حمیدزاده|نام۹=آهنی|نام خانوادگی۹=بتول|چاپ=2}}</ref> | |||
تبصره '''ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی'''، به دلیل مخالفت با [[شرع]]، توسط [[فقیه|فقهای]] [[شورای نگهبان]] رد گردیده و با ارجاع به [[مجمع تشخیص مصلحت نظام]]، معتبر اعلام شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی تطبیقی حقوق خانواده|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=179820|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|نام۲=سیدحسین|نام خانوادگی۲=صفایی|نام۳=سیدعزت اله|نام خانوادگی۳=عراقی|نام۴=اسداله|نام خانوادگی۴=امامی|نام۵=سیدمرتضی|نام خانوادگی۵=قاسمزاده|نام۶=محمود|نام خانوادگی۶=صادقی|نام۷=عباس|نام خانوادگی۷=ببرزویی|نام۸=احمد|نام خانوادگی۸=حمیدزاده|نام۹=آهنی|نام خانوادگی۹=بتول|چاپ=2}}</ref> | |||
گفتنی است چنانچه پس از صدور [[گواهی عدم امکان سازش]]، زوج حاضر به طلاق زوجه نگردد؛ در این صورت زن باید با مراجعه به دادگاه صالح، و تجدید مراحل رسیدگی و صدور [[حکم]]، تقاضای طلاق نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مباحثی از حقوق زن ازمنظر حقوق داخلی، مبانی فقهی و موازین بینالمللی|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=اطلاعات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2686996|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=مهرپور|چاپ=1}}</ref> | |||
== نکات توضیحی ماده 1130 قانون مدنی == | |||
طلاق موضوع '''ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی'''، مصداق طلاق قضایی محسوب میگردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=توصیف و تحلیل علمی آرای قضایی (جلد اول) (مسائل حقوقی- بخش اول- خانواده)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4853300|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref> | |||
== مطالعات فقهی == | |||
=== سوابق فقهی === | |||
* فقط چنانچه شوهر، بهطور [[عمد]]<nowiki/>ی، خود را مخفی نموده باشد؛ زوجه او میتواند از حاکم، درخواست طلاق نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق زن و خانواده|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2269420|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=حکمت نیا|چاپ=1}}</ref> | |||
* چنانچه عسر و حرج زوجه محرز <nowiki/>گردد و وی، [[ذمه]] شوهر را بابت [[حق|حقوق]] خویش، [[برائت ذمه|بری]] نماید؛ حاکم زن را طلاق میدهد؛ حتی اگر شوهر او، موافق با طلاق نباشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجله حقوقی عدالت آراء شماره 3-2 زمستان 1384 بهار 1385|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=عدالت آرا|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3947184|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=یارارشدی|چاپ=}}</ref> | |||
* طی [[استفتاء|استفتایی]] از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]]، چنین پاسخ داده شده است که: اگر حاکم، به درخواست زوجه، زوج را ملزم به طلاق نماید؛ نوع چنین طلاقی، از حیث [[طلاق رجعی|رجعی]] یا [[طلاق بائن|بائن]] بودن، تابع احکام کلی طلاق است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه نظریات مشورتی فقهی در امور حقوقی (جلد پنجم)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=24412|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضائیه|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref> | |||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 1130 قانون مدنی == | |||
{{هوش مصنوعی (ماده)}} | |||
# زوجه میتواند در صورت وجود عسر و حرج از حاکم شرع درخواست طلاق کند. | |||
# ثابت شدن عسر و حرج در دادگاه میتواند منجر به اجبار زوج به طلاق شود. | |||
# در صورت عدم امکان اجبار زوج، طلاق با اذن حاکم شرع صورت میگیرد. | |||
# عسر و حرج به معنای وضعیتی است که زندگی را برای زوجه مشقتبار و تحمل آن مشکل کند. | |||
# ترک زندگی خانوادگی حداقل شش ماه متوالی یا نه ماه متناوب بدون عذر موجه از مصادیق عسر و حرج است. | |||
# اعتیاد به مواد مخدر یا مشروبات الکلی که به زندگی خانوادگی آسیب بزند و ترک اعتیاد ممکن نباشد، میتواند عسر و حرج محسوب شود. | |||
# محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر از مصادیق عسر و حرج است. | |||
# سوءرفتار مستمر یا ضرب و شتم که تحمل آن برای زوجه عرفاً ممکن نباشد، از موارد عسر و حرج است. | |||
# بیماریهای صعبالعلاج روانی یا ساری زوج که زندگی مشترک را مختل کند میتواند موجب عسر و حرج شود. | |||
# دادگاه میتواند در موارد دیگر عسر و حرج زن، حکم طلاق صادر کند. | |||
== رویه های قضایی == | == رویه های قضایی == | ||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره پیوست وکالت نامه به دادخواست فرجامی]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره همزمانی بذل حقوق مالی زوجه و وکالت در طلاق]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نوع طلاق واقع شده بر اساس احراز عسر و حرج]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مقدمات رسیدگی به دعوی طلاق زوجین اهل سنت]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مفهوم عسر و حرج در طلاق از ناحیه زوجه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مفهوم رای اصراری]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مفهوم بذل کلیه حقوق مالی توسط زوجه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مصداق سوء معاشرت و سوءرفتار زوج در دعوی طلاق]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مصداق سوء معاشرت زوج]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مصداق سوء رفتار زوج]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مرجع تقدیم دادخواست فرجامی]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره محدوده اختیار زوج در تعیین محل زندگی مشترک]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره فرجام خواهی از قرار رد دعوا (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۹۰۷۲۰۰۶۵۱)]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره عسر و حرج ناشی از ازدواج مجدد زوج با مجوز دادگاه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره عدم لزوم بذل مهریه در طلاق مبتنی بر عسر و حرج زوجه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره عدم تعیین زمان ملاقات با فرزند در حکم طلاق]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره طلاق به دلیل عسروحرج ناشی از جانباز بودن زوج]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره شرط ضرب و شتم در تحقق عسر و حرج زوجه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره شرط صدور حکم الزام زوج به طلاق توسط دادگاه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره شرط دعوی طلاق به جهت عسر و حرج ناشی از اعتیاد زوج]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره شرط تحقق وکالت در طلاق در فرض ترک زندگی از ناحیه زوج]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره شرط بذل نفقات معوقه و اجرت المثل زوجه در قبال طلاق خلع]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره شرایط شتم موجب عسر و حرج زوجه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره رسیدگی مجدد به دعوای عسر و حرج زوجه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره رابطه بذل مهریه و تحقق عسر و حرج]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره دعوی طلاق به دلیل ضرب و جرح زوجه توسط زوج]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست طلاق زوجه به دلیل پرخاشگری زوج]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست طلاق زوجه به دلیل ناتوانی جنسی زوج]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست طلاق زوجه به دلیل مفارقت جسمانی و ترک انقاق]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست طلاق زوجه به دلیل محکومیت کیفری زوج (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۹۰۹۹۰۰۳۲۸)]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست طلاق زوجه به دلیل ضرب و جرح (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۹۰۶۸۰۱۰۳۹)]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست طلاق توسط زوجه به دلیل عسر و حرج (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۹۰۷۹۰۰۰۱۹)]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست طلاق به دلیل مخاطره آمیز بودن بیماری زوج برای زوجه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست طلاق به دلیل ارتکاتب جرم منافی حیثیت خانوادگی زوجه تسط زوج]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست طلاق به استناد اعتیاد زوج]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست ثبت واقعه طلاق در صورت عدم ثبت نکاح]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره داوری بدون حضور زوجین در دعوای طلاق]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تکلیف دادگاه در خصوص مهریه ضمن حکم طلاق]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تکلیف دادگاه در خصوص ادعای عسر و حرج زوجه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تکلیف حقوق مالی زوجه در درخواست طلاق توسط وی]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تقاضای طلاق زوجه به دلیل مخاطرات بارداری]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تغییر جهت طلاق در مرحله تجدیدنظر]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تحقق عسر و حرج پیش از آغاز زندگی مشترک]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تاثیر نشوز زوجه در تحقق شروط ضمن عقد نکاح]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تاثیر عسروحرج زوجه بر ازدواج موقت]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اعطای وکالت در طلاق به نحو عام و مطلق به زوجه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ادعای عسر و حرج در وضعیت نشوز]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر پرداخت بعدی نفقه در تحقق شرط وکالت در طلاق]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر معرفی داور توسط خوانده بر غیابی بودن حکم]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر محکومیت کیفری زوج پیش از ازدواج بر تحقق عسروحرج زوجه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر قاعده اقدام بر عسروحرج زوجه]] | |||
* [[رای دادگاه درباره ناتوانی جنسی و عسر و حرج (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۲۱۴۵)]] | |||
* [[رای دادگاه درباره شرایط استحقاق اجرت المثل ایام زوجیت (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۴۰۰۰۵۸)]] | |||
* [[رای دادگاه درباره رابطه ی کراهت شدید زوجه با عسر و حرج (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۲۶۰۲۰۸۲)]] | |||
* [[رای دادگاه درباره رابطه بین بذل حقوق مالی و عسر و حرج زوجه (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۲۰۲۹)]] | |||
* [[رای دادگاه درباره دعوای الزام زوج به حسن معاشرت (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۲۲۴۴)]] | |||
* [[رای دادگاه درباره درخواست طلاق به علت عدم تدارک اسباب زندگی مشترک (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۲۶۰۲۰۵۴)]] | |||
* [[رای دادگاه درباره تاثیر عقیم بودن زوج بر تحقق عسر و حرج زوجه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۱۷۵۶)]] | |||
* [[رای دادگاه درباره اثبات عسر و حرج (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۴۰۲۱۰۰)]] | |||
* [[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره اماره کراهت زوجه از زوج]] | |||
* [[نظریه شماره 7/1401/815 مورخ 1401/09/23 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]] | |||
* به موجب نظریه | * به موجب [[نظریه مشورتی|نظریه]] ۴۰۶۷/۷ مورخه ۱۳۸۱/۶/۳۰ [[اداره کل حقوقی قوه قضائیه|اداره حقوقی قوه قضاییه]]، طلاق به درخواست زوجه، [[طلاق خلع]] محسوب نمیگردد؛ زیرا نه حاکم میتواند به [[قائم مقام|قائم مقامی]] از زوج، [[فدیه|بذل مال]] را قبول کند؛ و نه امکان الزام زوج به قبول آن وجود دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار و اجرای حکم غیابی گواهی عدم امکان سازش|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2564872|صفحه=|نام۱=فریبا|نام خانوادگی۱=شهابی|چاپ=1}}</ref> | ||
* به موجب دادنامه شماره | * به موجب [[دادنامه]] شماره ۱۴ مورخه ۱۳۷۲/۸/۱۰ شعبه ۱۹ [[دیوان عالی کشور]]، ممکن است دادگاه، با استناد به مواد ۱۱۳۰ و [[ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی|۱۱۳۳ قانون مدنی]]، مبادرت به صدور حکم طلاق نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی در آیینه آرای دیوانعالی کشور (جلد دوم) (حقوق خانواده)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فردوسی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5404928|صفحه=|نام۱=یداله|نام خانوادگی۱=بازگیر|چاپ=3}}</ref> | ||
* به موجب نظریه مشورتی شماره | * به موجب نظریه مشورتی شماره ۸۱۶۵/۷ مورخه ۱۳۸۳/۱۰/۳۰ اداره حقوقی قوه قضاییه، منظور قانونگذار از اصطلاحات «حاکم» و «حاکم شرع» مندرج در [[ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی|مواد ۱۱۲۹]] و '''۱۱۳۰ قانون مدنی'''، [[مقام قضایی|قضات]] شاغل در [[قوه قضاییه]] است؛ که لازم نیست که حتماً [[مجتهد]] باشند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قانون مدنی (ویرایش ششم)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4738240|صفحه=|نام۱=معاونت حقوقی ریاست جمهوری|نام خانوادگی۱=|چاپ=7}}</ref> | ||
* [[رای دادگاه درباره ادعای عسر و حرج بعد از محکومیت به تمکین (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۱۲۹۰)]] | * [[رای دادگاه درباره ادعای عسر و حرج بعد از محکومیت به تمکین (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۱۲۹۰)]] | ||
* [[رای دادگاه درباره اثبات عسر و حرج (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۰۷۶۲)]] | * [[رای دادگاه درباره اثبات عسر و حرج (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۰۷۶۲)]] | ||
* [[رای دادگاه درباره استناد دادگاه به شروط ضمن عقد بدون درخواست خواهان (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۱۳۴۱)]] | * [[رای دادگاه درباره استناد دادگاه به شروط ضمن عقد بدون درخواست خواهان (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۱۳۴۱)]] | ||
* [[نظریه شماره 7/99/1306 مورخ 1399/09/24 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم نسخ مواد ۱۱۲۲ و ۱۱۳۰ قانون مدنی مصوب ۱۳۷۰]] | * [[نظریه شماره 7/99/1306 مورخ 1399/09/24 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم نسخ مواد ۱۱۲۲ و ۱۱۳۰ قانون مدنی مصوب ۱۳۷۰|نظریه شماره ۷/۹۹/۱۳۰۶ مورخ ۱۳۹۹/۰۹/۲۴ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم نسخ مواد ۱۱۲۲ و ۱۱۳۰ قانون مدنی مصوب ۱۳۷۰]] | ||
* [[رای دادگاه درباره اثبات کراهت قبل از شروع زندگی مشترک (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۱۱۰۰۸۲۷)]] | * [[رای دادگاه درباره اثبات کراهت قبل از شروع زندگی مشترک (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۱۱۰۰۸۲۷)]] | ||
* [[رای دادگاه درباره استرداد دعوا از جانب تجدیدنظرخوانده (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۱۸۸۹)]] | * [[رای دادگاه درباره استرداد دعوا از جانب تجدیدنظرخوانده (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۱۸۸۹)]] | ||
خط ۶۳: | خط ۱۲۴: | ||
* [[رای دیوان عالی کشور درباره دخالت وکلای پایه ۲ دادگستری و مشاوران حقوقی قوه قضائیه در دعاوی راجع به اصل نکاح و طلاق در محاکم بدوی و تجدیدنظر]] | * [[رای دیوان عالی کشور درباره دخالت وکلای پایه ۲ دادگستری و مشاوران حقوقی قوه قضائیه در دعاوی راجع به اصل نکاح و طلاق در محاکم بدوی و تجدیدنظر]] | ||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره بائن بودن طلاق ناشی از عسر و حرج زوجه]] | * [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره بائن بودن طلاق ناشی از عسر و حرج زوجه]] | ||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره بی احترامی و فشار روحی زوجه از مصادیق عسر و حرج]] | * [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره بی احترامی و فشار روحی زوجه از مصادیق عسر و حرج|رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره بیاحترامی و فشار روحی زوجه از مصادیق عسر و حرج]] | ||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تکلیف دادگاه در تقاضای طلاق به علت اعتیاد زوج (دادنامه شماره ۶۱۰۰۶۳۶۹۱۰۹۹۷۰۹۰)]] | * [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تکلیف دادگاه در تقاضای طلاق به علت اعتیاد زوج (دادنامه شماره ۶۱۰۰۶۳۶۹۱۰۹۹۷۰۹۰)]] | ||
* [[رای دادگاه درباره اثر یک بار ضرب و جرح زوجه بر تحقق عسر و حرج (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۰۸۲۴)]] | * [[رای دادگاه درباره اثر یک بار ضرب و جرح زوجه بر تحقق عسر و حرج (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۰۸۲۴)]] | ||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تکلیف دادگاه دردعوای طلاق به دلیل عسر و حرج]] | * [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تکلیف دادگاه دردعوای طلاق به دلیل عسر و حرج]] | ||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره رابطه بذل مهریه و عسر و حرج]] | * [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره رابطه بذل مهریه و عسر و حرج]] | ||
* [[نظریه شماره 7/99/805 مورخ 1399/08/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره درخواست زوجه مبنی بر طلاق به سبب عسر و حرج و یا طلاق به سبب وکالت ضمن یک دادخواست]] | * [[نظریه شماره 7/99/805 مورخ 1399/08/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره درخواست زوجه مبنی بر طلاق به سبب عسر و حرج و یا طلاق به سبب وکالت ضمن یک دادخواست|نظریه شماره ۷/۹۹/۸۰۵ مورخ ۱۳۹۹/۰۸/۲۷ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره درخواست زوجه مبنی بر طلاق به سبب عسر و حرج و یا طلاق به سبب وکالت ضمن یک دادخواست]] | ||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره طلاق به دلیل غیبت زوج]] | * [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره طلاق به دلیل غیبت زوج]] | ||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره (۱)- مصادیق عسر و حرج زوجه (۲)- نوع طلاق در طلاق بر مبنای عسر و حرج]] | * [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره (۱)- مصادیق عسر و حرج زوجه (۲)- نوع طلاق در طلاق بر مبنای عسر و حرج]] | ||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نزدیکی به هر نحو، شرط استحقاق زوجه نسبت به تمام مهریه]] | * [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نزدیکی به هر نحو، شرط استحقاق زوجه نسبت به تمام مهریه]] | ||
* [[رای دادگاه درباره احراز عسروحرج براساس تحقیقات دادگاه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۱۴۶۷)]] | * [[رای دادگاه درباره احراز عسروحرج براساس تحقیقات دادگاه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۱۴۶۷)]] | ||
* [[رای دادگاه درباره احراز عسروحرج زوجه به دلیل کراهت (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۰۱۴۰)]] | * [[رای دادگاه درباره احراز عسروحرج زوجه به دلیل کراهت (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۰۱۴۰)]] | ||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر تحقق عسر و حرج ناشی از اقدامات زوجه]] | * [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر تحقق عسر و حرج ناشی از اقدامات زوجه]] | ||
خط ۸۱: | خط ۱۴۱: | ||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ادعای عسر و حرج به جهت عقیم بودن زوج]] | * [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ادعای عسر و حرج به جهت عقیم بودن زوج]] | ||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ادعای عسر و حرج به دلیل ایراد ضرب به زوجه]] | * [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ادعای عسر و حرج به دلیل ایراد ضرب به زوجه]] | ||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اعطای نیابت دادگاه تجدید نظر به دادگاه بدوی همان حوزه قضایی]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره رابطه بذل مهریه و عسر و حرج (دادنامه شماره ۱۴۰۱۰۶۳۹۰۰۰۰۴۵۹۲۶۰)]] | |||
* [[نظریه شماره 7/1401/278 مورخ 1401/03/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره بائن بودن طلاق عسر و حرجی]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نقش داوری در دعوای طلاق (دادنامه شماره ۱۴۰۱۰۶۳۹۰۰۰۰۲۰۱۴۷۸)]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نقش مفارقت جسمانی زوجین در دعوای طلاق (دادنامه شماره ۱۴۰۱۰۶۳۹۰۰۰۰۳۵۰۰۱۳)]] | |||
== مصادیق و نمونه ها == | == مصادیق و نمونه ها == | ||
ناباروری زوج، موجب | * ناباروری زوج، موجب عسر و حرج زوجه و تقاضای طلاق توسط او میگردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق خانواده (ازدواج و انحلال آن)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1053268|صفحه=|نام۱=عبدالرسول|نام خانوادگی۱=دیانی|چاپ=1}}</ref> | ||
* ممکن است اتخاذ همسر دوم توسط مرد، زندگی زوجه اول او را، با عسر و حرج مواجه سازد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قاعده عسر و حرج و حق زنان در طلاق|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=اطلاعات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1133280|صفحه=|نام۱=حاجی علی|نام خانوادگی۱=موگویی|چاپ=1}}</ref> | |||
* | * ازدواج مداوم مرد با زنان متعدد، موجب عسر و حرج زوجه اول او خواهد شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=طلاق قضایی و آرای دیوانعالی کشور|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=حقوقی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4606740|صفحه=|نام۱=هوشنگ|نام خانوادگی۱=گل محمدی|چاپ=1}}</ref> | ||
* ممکن است معتقد نبودن مرد به موازین دینی، و اخلاق غیرموجه او، موجب درخواست طلاق توسط زوجه، به دلیل عسر و حرج گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فصلنامه شورای فرهنگی و اجتماعی زنان شماره 51 بهار 1390|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=شورای فرهنگی و اجتماعی زنان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=307508|صفحه=|نام۱=شورای فرهنگی|اجتماعی زنان|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | |||
* در مواردی که زوج، برخلاف وظایف خویش رفتار نموده؛ و دیگر ملتزم به [[تعهد|تعهدات]] خویش نگردد؛ حاکم میتواند زوجه را طلاق دهد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیدگاههای جدید در مسائل حقوقی|ترجمه=|جلد=|سال=1374|ناشر=اطلاعات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2038684|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=مهرپور|چاپ=2}}</ref> | |||
== پایان نامه و رساله های مرتبط == | |||
* [[موارد قانونی اختیار زوجه در طلاق در حقوق ایران و مطالعه تطبیقی]] | |||
* [[عسروحرج در نکاح منقطع و بررسی آن از نظر فقهی حقوقی و رویه ی قضایی]] | |||
* [[تحولات قانون حمایت خانواده مصوب 1391 در مورد طلاق]] | |||
* [[تحلیل نقش حمایتی قانون حمایت خانواده و دادگاه های خانواده با اشاره به قانون مدنی]] | |||
* [[بررسی حقوقی طلاق به درخواست زوجه به دلیل عسر و حرج در قانون ایران]] | |||
* [[بررسی جایگاه حق تقدم در پرداخت دین از دیدگاه حقوق ایران و مصر]] | |||
* [[بررسی تحلیلی تاثیر شروط ضمن عقد بر قدرت معاملاتی طرفین قرارداد]] | |||
* [[بررسی بذل مهریه در فقه اسلامی و حقوق ایران]] | |||
* [[اثبات عسر و حرج زن و مرد از منظر فقه و حقوق اسلامی]] | |||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
* [[بررسی تعارض مابین اصل حاکمیت اراده و حق طلاق در حقوق خانواده]] | |||
* [[تعیین حدود توسل به قاعده عسر و حرج در طلاق زوجه از نظر فقه امامیه با نگاهی به کاربرد آن در حقوق موضوعه]] | |||
* [[صلاحیت دادگاههای ایران در طلاق ایرانیان مقیم خارج از کشور]] | |||
* [[تحدید قاعده حاکمیت بی قید و شرط زوج بر طلاق در فقه و حقوق موضوعه ایران]] | * [[تحدید قاعده حاکمیت بی قید و شرط زوج بر طلاق در فقه و حقوق موضوعه ایران]] | ||
* [[رویکرد تفسیری دیوان عالی کشور در حمایت از حقوق و آزادی ها با تاکید بر آرای حقوقی]] | * [[رویکرد تفسیری دیوان عالی کشور در حمایت از حقوق و آزادی ها با تاکید بر آرای حقوقی|رویکرد تفسیری دیوان عالی کشور در حمایت از حقوق و آزادیها با تأکید بر آرای حقوقی]] | ||
* [[نکاح موقت طویلالمدت]] | * [[نکاح موقت طویلالمدت]] | ||
* [[اثرات غیبت غائب مفقود الاثر در اموال و حقوق خانوادگی]] | * [[اثرات غیبت غائب مفقود الاثر در اموال و حقوق خانوادگی]] | ||
* [[ماهیت شناسی تکلیف معاضدت زوجین در قوانین | * [[ماهیت شناسی تکلیف معاضدت زوجین در قوانین موضوعه ایران و فقه|ماهیتشناسی تکلیف معاضدت زوجین در قوانین موضوعه ایران و فقه]] | ||
* [[بررسی فقهی نظریه طلاق قضایی درصورت عدم رعایت حق مواقعه زوجه]] | * [[بررسی فقهی نظریه طلاق قضایی درصورت عدم رعایت حق مواقعه زوجه]] | ||
* [[تحلیل حقوقی جرم شناختی تاثیر پاندمی کووید ۱۹ بر خشونت خانگی (مورد مطالعه: زنان مشهد)]] | * [[تحلیل حقوقی جرم شناختی تاثیر پاندمی کووید ۱۹ بر خشونت خانگی (مورد مطالعه: زنان مشهد)|تحلیل حقوقی جرم شناختی تأثیر پاندمی کووید ۱۹ بر خشونت خانگی (مورد مطالعه: زنان مشهد)]] | ||
* [[طلاق حرجی و نقد آرای محاکم در این زمینه]] | * [[طلاق حرجی و نقد آرای محاکم در این زمینه]] | ||
* [[نوع طلاق مبتنی بر عسر و حرج]] | * [[نوع طلاق مبتنی بر عسر و حرج]] | ||
* [[تاثیر قوه قاهره بر سرنوشت و مبنای عدم مسئولیت در نقض تعهدات منفی قراردادی (مطالعه تطبیقی در حقوق مدنی افغانستان و ایران)]] | * [[تاثیر قوه قاهره بر سرنوشت و مبنای عدم مسئولیت در نقض تعهدات منفی قراردادی (مطالعه تطبیقی در حقوق مدنی افغانستان و ایران)|تأثیر قوه قاهره بر سرنوشت و مبنای عدم مسئولیت در نقض تعهدات منفی قراردادی (مطالعه تطبیقی در حقوق مدنی افغانستان و ایران)]] | ||
== کتب مرتبط == | |||
* [[قاعده عسر و حرج و حق زنان در طلاق]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{مواد قانون مدنی}} | {{مواد قانون مدنی}} | ||
[[رده:مواد قانون مدنی]] | [[رده:مواد قانون مدنی]] | ||
خط ۱۱۴: | خط ۱۸۸: | ||
[[رده:فسخ نکاح]] | [[رده:فسخ نکاح]] | ||
[[رده:نکاح]] | [[رده:نکاح]] | ||
[[رده:طلاق به درخواست زوجه]] | |||
{{DEFAULTSORT:ماده 5660}} |