ضابطان نظامی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۳۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۸ دسامبر ۲۰۲۲
جز
 
(۷ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۳: خط ۳:
مطابق [[ماده ۶۰۳ قانون آیین دادرسی کیفری]] (الحاقی ۰۸/۰۷/۱۳۹۳): «مأموران زیر پس از کسب مهارت‌های لازم و اخذ کارت مربوط ضابط نظامی می‌باشند:
مطابق [[ماده ۶۰۳ قانون آیین دادرسی کیفری]] (الحاقی ۰۸/۰۷/۱۳۹۳): «مأموران زیر پس از کسب مهارت‌های لازم و اخذ کارت مربوط ضابط نظامی می‌باشند:


الف - مأموران دژبان [[نیروهای مسلح]]
الف - [[مأموران دژبان]] [[نیروهای مسلح]]


ب - مأموران حفاظت اطلاعات نیروهای مسلح در چهارچوب مأموریت‌ها و وظایف قانونی
ب - مأموران حفاظت اطلاعات نیروهای مسلح در چهارچوب مأموریت‌ها و وظایف قانونی
خط ۳۲: خط ۳۲:
==== در رویه‌ قضایی ====
==== در رویه‌ قضایی ====
بر اساس [[نظریه مشورتی|نظریه]] شماره ۷/۲۸۵۱ مورخ ۱۳۷۲/۶/۲۲ [[اداره حقوقی قوه قضائیه|اداره حقوقی]]، بازداشت پرسنل نظامی به وسیله فرماندهان مربوط وفق [[آیین نامه انضباطی نیروهای مسلح]] می‌باشد و از مصادیق [[بازداشت غیرقانونی]] نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=پیشینه رویه قضایی در ایران در ارتباط با آیین دادرسی کیفری- جلد سوم|ترجمه=|جلد=|سال=1396|ناشر=مرکز مطبوعات و اتشارات قوه قضائیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6320252|صفحه=|نام۱=مرکز مطبوعات|اتشارات قوه قضائیه|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref>
بر اساس [[نظریه مشورتی|نظریه]] شماره ۷/۲۸۵۱ مورخ ۱۳۷۲/۶/۲۲ [[اداره حقوقی قوه قضائیه|اداره حقوقی]]، بازداشت پرسنل نظامی به وسیله فرماندهان مربوط وفق [[آیین نامه انضباطی نیروهای مسلح]] می‌باشد و از مصادیق [[بازداشت غیرقانونی]] نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=پیشینه رویه قضایی در ایران در ارتباط با آیین دادرسی کیفری- جلد سوم|ترجمه=|جلد=|سال=1396|ناشر=مرکز مطبوعات و اتشارات قوه قضائیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6320252|صفحه=|نام۱=مرکز مطبوعات|اتشارات قوه قضائیه|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref>
=== وظایف فرماندهان و مسئولان نظامی و انتظامی ===
==== گزارش وقوع جرم به مرجع قضایی صالح ====
===== در قانون =====
بر اساس [[ماده ۶۰۸ قانون آیین دادرسی کیفری]] (الحاقی ۰۸/۰۷/۱۳۹۳): «فرماندهان و مسؤولان نظامی و انتظامی مکلفند به محض اطلاع از وقوع جرم در حوزه مسؤولیت خود، مراتب را به مرجع قضائی صالح گزارش کنند. متخلف از مقررات این ماده به مجازات [[جرم کتمان حقیقت]] مقرر در [[قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح]] محکوم می‌شود.
تبصره (الحاقی ۰۸/۰۷/۱۳۹۳) - تعرفه خدمتی متهمان مانند [[سابقه کیفری|سوابق کیفری]]، انضباطی، تشویقات، آموزش‌های طی شده، سوابق پزشکی و سایر اموری که می‌تواند در تصمیم مقام قضائی مؤثر باشد به مراجع قضائی ارسال می‌شود.»
=== وظایف مأموران دژبان نیروهای مسلح ===
==== نقل و انتقال متهمان و محکومان دادسرا و دادگاه‌های نظامی ====
===== در قانون =====
مطابق [[ماده ۶۱۰ قانون آیین دادرسی کیفری]] (الحاقی۱۳۹۳/۰۷/۰۸): «نقل و انتقال متهمان و محکومان دادسرا و دادگاه‌های نظامی به عهده دژبان یگانهای نیروهای مسلح ذی‌ربط است و در صورتی که یگان مربوط در محل، دژبان نداشته باشد، توسط نیروی انتظامی صورت می‌گیرد، مگر اینکه مرجع قضائی دستور خاصی صادر نماید که در این صورت برابر دستور انجام می‌شود. در هر صورت هزینه نقل و انتقال به عهده یگان بدرقه کننده است.»
===== مبنای حکم =====
با توجه به ماده ۶۰۵ قانون آیین دادرسی کیفری در جرائم نظامی، اصل بر صلاحیت دخالت ضابط نظامی است و [[ضابط دادگستری]]، صلاحیتی فرعی و تکمیلی دارد مگر اینکه مرجع قضایی دستور خاصی صادر نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری (ویرایش جدید)|ترجمه=|جلد=|سال=1397|ناشر=شهردانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6320248|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=12}}</ref>
==== دستگیری کارکنان وظیفه فراری ====
===== در قانون =====
به موجب [[ماده ۶۱۱ قانون آیین دادرسی کیفری]] (الحاقی ۱۳۹۳/۰۷/۰۸): «یگان‌های نظامی و انتظامی مکلفند گزارش فرار کارکنان وظیفه تحت امر خود را بلافاصله به حوزه وظیفه عمومی اعزام کننده، دژبان مربوط و فرماندهی انتظامی محل سکونت افراد مزبور اعلام نمایند.
تبصره - مأموران انتظامی و دژبان نظامی مربوط موظفند کارکنان وظیفه فراری موضوع این ماده را پس از شناسایی، برابر مقررات دستگیر و به دادسرای نظامی محل دستگیری تحویل دهند.»
===== در رویه‌ قضایی =====
بر اساس نظریه شماره ۷/۵۹۱۴۰ مورخ ۱۳۸۱/۶/۲۴ اداره حقوقی، دستگیری سربازان فراری، بدون [[نیابت قضایی|نیابت]] و اعزام آنان به یگان‌های مربوطه فاقد اشکال است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=پیشینه رویه قضایی در ایران در ارتباط با آیین دادرسی کیفری- جلد سوم|ترجمه=|جلد=|سال=1396|ناشر=مرکز مطبوعات و اتشارات قوه قضائیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6280596|صفحه=|نام۱=مرکز مطبوعات|اتشارات قوه قضائیه|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref>


=== سایر وظایف ===
=== سایر وظایف ===


==== در قانون ====
==== در قانون ====
مطابق [[ماده ۶۱۲ قانون آیین دادرسی کیفری]] (الحاقی ۱۳۹۳/۰۷/۰۸): «سایر وظایف، اختیارات و مسؤولیت‌های ضابطان نظامی در محدوده [[صلاحیت]] دادسرا و دادگاه‌های نظامی به شرحی است که برای [[ضابط دادگستری|ضابطان دادگستری]] مقرر شده‌است.»
مطابق [[ماده ۶۱۲ قانون آیین دادرسی کیفری]] (الحاقی ۱۳۹۳/۰۷/۰۸): «سایر وظایف، اختیارات و مسؤولیت‌های ضابطان نظامی در محدوده صلاحیت دادسرا و دادگاه‌های نظامی به شرحی است که برای ضابطان دادگستری مقرر شده‌است.»


== برگزاری دوره‌های آموزشی حین خدمت برای ضابطان نظامی توسط سازمان قضایی ==
== برگزاری دوره‌های آموزشی برای ضابطان نظامی توسط سازمان قضایی ==
دوره‌های آموزشی، اصولاً مباحثی جهت آشنایی با جرم و ارکان آن، مشهود و [[جرم غیرمشهود|غیر مشهود]] بودن آن، وظایف ضابطان در برابر هر یک از جرایم یاد شده، سازمان و تشکیلات مراجع قضایی نظامی و حدود صلاحیت آنهاست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری (ویرایش جدید)|ترجمه=|جلد=|سال=1397|ناشر=شهردانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6277600|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=12}}</ref>
دوره‌های آموزشی، اصولاً مباحثی جهت آشنایی با جرم و ارکان آن، مشهود و [[جرم غیرمشهود|غیر مشهود]] بودن آن، وظایف ضابطان در برابر هر یک از جرایم یاد شده، سازمان و تشکیلات مراجع قضایی نظامی و حدود صلاحیت آنهاست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری (ویرایش جدید)|ترجمه=|جلد=|سال=1397|ناشر=شهردانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6277600|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=12}}</ref>


خط ۵۵: خط ۸۴:


=== در قانون ===
=== در قانون ===
به موجب [[ماده ۶۰۶ قانون آیین دادرسی کیفری]] (الحاقی ۰۸/۰۷/۱۳۹۳): «در موارد ضروری که به تشخیص قاضی رسیدگی کننده، انجام [[تحقیقات مقدماتی]]، جمع‌آوری دلایل، بررسی [[صحنه جرم]] یا انجام [[کارشناسی]] به ضابطان یا [[کارشناس|کارشناسان]] خارج از یگان محول می‌شود، فرمانده یگان محل وقوع جرم، مکلف به همکاری با آنان است. همچنین وی می‌تواند به منظور رعایت مقررات و نظامات راجع به [[سرّ|اسرار]] نظامی، یک نفر نماینده برای همراهی با مأموران یا کارشناسان معرفی نماید.»
به موجب [[ماده ۶۰۶ قانون آیین دادرسی کیفری]] (الحاقی ۰۸/۰۷/۱۳۹۳): «در موارد ضروری که به تشخیص قاضی رسیدگی کننده، انجام تحقیقات مقدماتی، جمع‌آوری دلایل، بررسی [[صحنه جرم]] یا انجام [[کارشناسی]] به ضابطان یا [[کارشناس|کارشناسان]] خارج از یگان محول می‌شود، فرمانده یگان محل وقوع جرم، مکلف به همکاری با آنان است. همچنین وی می‌تواند به منظور رعایت مقررات و نظامات راجع به [[سرّ|اسرار]] نظامی، یک نفر نماینده برای همراهی با مأموران یا کارشناسان معرفی نماید.»


با توجه به [[ماده ۶۰۲ قانون آیین دادرسی کیفری|ماده ۶۰۲ این قانون]]، قاضی رسیدگی کننده باید میان وظایف بیان شده در این ماده تفکیک کرده و وظایفی مانند «تحقیقات مقدماتی، جمع‌آوری دلایل، بررسی صحنه جرم» را به ضابطان و انجام کارشناسی را به کارشناسان ارجاع دهد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری (ویرایش جدید)|ترجمه=|جلد=|سال=1397|ناشر=شهردانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6277608|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=12}}</ref>
با توجه به [[ماده ۶۰۲ قانون آیین دادرسی کیفری|ماده ۶۰۲ این قانون]]، قاضی رسیدگی کننده باید میان وظایف بیان شده در این ماده تفکیک کرده و وظایفی مانند «تحقیقات مقدماتی، جمع‌آوری دلایل، بررسی صحنه جرم» را به ضابطان و انجام کارشناسی را به کارشناسان ارجاع دهد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری (ویرایش جدید)|ترجمه=|جلد=|سال=1397|ناشر=شهردانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6277608|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=12}}</ref>
خط ۶۴: خط ۹۳:
مطابق [[ماده ۶۰۷ قانون آیین دادرسی کیفری]] (الحاقی ۰۸/۰۷/۱۳۹۳): «دادستان نظامی به منظور نظارت بر حسن اجرای وظایف ضابطان، واحدهای مربوط را حداقل هر دو ماه یک بار مورد بازرسی قرار می‌دهد و در هر مورد، مراتب را در دفتر مخصوصی که به این منظور تهیه می‌شود، قید و دستورهای لازم را صادر می‌کند. مسؤولان یگان مربوط مکلف به همکاری هستند.»
مطابق [[ماده ۶۰۷ قانون آیین دادرسی کیفری]] (الحاقی ۰۸/۰۷/۱۳۹۳): «دادستان نظامی به منظور نظارت بر حسن اجرای وظایف ضابطان، واحدهای مربوط را حداقل هر دو ماه یک بار مورد بازرسی قرار می‌دهد و در هر مورد، مراتب را در دفتر مخصوصی که به این منظور تهیه می‌شود، قید و دستورهای لازم را صادر می‌کند. مسؤولان یگان مربوط مکلف به همکاری هستند.»


همچنین به موجب [[ماده ۶۰۹ قانون آیین دادرسی کیفری]] (الحاقی ۱۳۹۳/۰۷/۰۸): «ریاست و نظارت بر ضابطان نظامی از حیث وظایفی که به عنوان ضابط برعهده دارند، با دادستان نظامی است. سایر قضات [[دادسرای نظامی|دادسرا]] و [[دادگاه نظامی]] نیز در اموری که به ضابطان ارجاع می‌دهند، حق نظارت و ارائه تعلیمات لازم را دارند.
همچنین به موجب [[ماده ۶۰۹ قانون آیین دادرسی کیفری]] (الحاقی ۱۳۹۳/۰۷/۰۸): «ریاست و نظارت بر ضابطان نظامی از حیث وظایفی که به عنوان ضابط برعهده دارند، با دادستان نظامی است. سایر قضات دادسرا و دادگاه نظامی نیز در اموری که به ضابطان ارجاع می‌دهند، حق نظارت و ارائه تعلیمات لازم را دارند.


تبصره - ارجاع امر از سوی مقام قضائی به مأموران یا مقاماتی که حسب قانون، ضابط تلقی نمی‌شوند، موجب [[محکومیت انتظامی]] تا درجه چهار است.»
تبصره - ارجاع امر از سوی مقام قضائی به مأموران یا مقاماتی که حسب قانون، ضابط تلقی نمی‌شوند، موجب [[محکومیت انتظامی]] تا درجه چهار است.»
خط ۷۴: خط ۱۰۳:
=== در رویه‌ قضایی ===
=== در رویه‌ قضایی ===
به موجب حکم شماره ۳۱۴۹_۳۰/۸/۵ [[دادستان تجدیدنظر نظامی]] باید یکی از افسران ارشد باشد و نمی‌توان مقاماتی نظیر ستوان دوم را به این سمت برگزید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=رویه قضایی ایران در ارتباط با وظایف شغلی دادستان|ترجمه=|جلد=|سال=-|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6279172|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش قوه قضائیه|نام خانوادگی۱=|چاپ=-}}</ref>
به موجب حکم شماره ۳۱۴۹_۳۰/۸/۵ [[دادستان تجدیدنظر نظامی]] باید یکی از افسران ارشد باشد و نمی‌توان مقاماتی نظیر ستوان دوم را به این سمت برگزید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=رویه قضایی ایران در ارتباط با وظایف شغلی دادستان|ترجمه=|جلد=|سال=-|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6279172|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش قوه قضائیه|نام خانوادگی۱=|چاپ=-}}</ref>
== فرماندهان و مسئولان نظامی و انتظامی ==
=== وظایف ===
==== گزارش وقوع جرم به مرجع قضایی صالح ====
===== در قانون =====
بر اساس [[ماده ۶۰۸ قانون آیین دادرسی کیفری]] (الحاقی ۰۸/۰۷/۱۳۹۳): «فرماندهان و مسؤولان نظامی و انتظامی مکلفند به محض اطلاع از وقوع جرم در حوزه مسؤولیت خود، مراتب را به مرجع قضائی صالح گزارش کنند. متخلف از مقررات این ماده به مجازات [[جرم کتمان حقیقت]] مقرر در [[قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح]] محکوم می‌شود.
تبصره (الحاقی ۰۸/۰۷/۱۳۹۳) - تعرفه خدمتی متهمان مانند [[سابقه کیفری|سوابق کیفری]]، انضباطی، تشویقات، آموزش‌های طی شده، سوابق پزشکی و سایر اموری که می‌تواند در تصمیم مقام قضائی مؤثر باشد به مراجع قضائی ارسال می‌شود.»
== مأموران دژبان نیروهای مسلح ==
=== وظایف ===
==== نقل و انتقال متهمان و محکومان دادسرا و دادگاه‌های نظامی ====
===== در قانون =====
مطابق [[ماده ۶۱۰ قانون آیین دادرسی کیفری]] (الحاقی۱۳۹۳/۰۷/۰۸): «نقل و انتقال متهمان و محکومان دادسرا و دادگاه‌های نظامی به عهده دژبان یگانهای نیروهای مسلح ذی‌ربط است و در صورتی که یگان مربوط در محل، دژبان نداشته باشد، توسط نیروی انتظامی صورت می‌گیرد، مگر اینکه مرجع قضائی دستور خاصی صادر نماید که در این صورت برابر دستور انجام می‌شود. در هر صورت هزینه نقل و انتقال به عهده یگان بدرقه کننده است.»
===== مبنای حکم =====
با توجه به ماده ۶۰۵ قانون آیین دادرسی کیفری در جرائم نظامی، اصل بر صلاحیت دخالت ضابط نظامی است و ضابط دادگستری، صلاحیتی فرعی و تکمیلی دارد مگر اینکه مرجع قضایی دستور خاصی صادر نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری (ویرایش جدید)|ترجمه=|جلد=|سال=1397|ناشر=شهردانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6320248|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=12}}</ref>
==== دستگیری کارکنان وظیفه فراری ====
===== در قانون =====
به موجب [[ماده ۶۱۱ قانون آیین دادرسی کیفری]] (الحاقی ۱۳۹۳/۰۷/۰۸): «یگان‌های نظامی و انتظامی مکلفند گزارش فرار کارکنان وظیفه تحت امر خود را بلافاصله به حوزه وظیفه عمومی اعزام کننده، دژبان مربوط و فرماندهی انتظامی محل سکونت افراد مزبور اعلام نمایند.
تبصره - مأموران انتظامی و دژبان نظامی مربوط موظفند کارکنان وظیفه فراری موضوع این ماده را پس از شناسایی، برابر مقررات دستگیر و به دادسرای نظامی محل دستگیری تحویل دهند.»
===== در رویه‌ قضایی =====
بر اساس نظریه شماره ۷/۵۹۱۴۰ مورخ ۱۳۸۱/۶/۲۴ اداره حقوقی، دستگیری سربازان فراری، بدون [[نیابت قضایی|نیابت]] و اعزام آنان به یگان‌های مربوطه فاقد اشکال است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=پیشینه رویه قضایی در ایران در ارتباط با آیین دادرسی کیفری- جلد سوم|ترجمه=|جلد=|سال=1396|ناشر=مرکز مطبوعات و اتشارات قوه قضائیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6280596|صفحه=|نام۱=مرکز مطبوعات|اتشارات قوه قضائیه|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref>


== مواد مرتبط ==
== مواد مرتبط ==
خط ۱۳۸: خط ۱۳۴:
[[رده:اصطلاحات قانون آیین دادرسی کیفری]]
[[رده:اصطلاحات قانون آیین دادرسی کیفری]]
[[رده:اصطلاحات حقوق جزا]]
[[رده:اصطلاحات حقوق جزا]]
[[رده:اصطلاحات حقوقی]]
[[رده:اصطلاحات آیین دادرسی کیفری]]
[[رده:اصطلاحات آیین دادرسی کیفری]]
[[رده:ضابطان نظامی و تکالیف آنان]]
[[رده:ضابطان نظامی و تکالیف آنان]]
[[رده:تکمیل نشده]]
[[رده:جرایم نظامی]]
۳۰٬۹۸۶

ویرایش