نظریه شماره 7/99/1003 مورخ 1399/10/15 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره طرح مجدد پرونده برای اخذ وجوه اضافی از سوی تسهیلات گیرنده: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات نظریات مشورتی|شماره نظریه=7/99/1003|شماره پرونده=99-155-1003 ح|تاریخ نظریه=1399/10/15}} '''استعلام''': عطف به پاسخ آن اداره محترم به شماره ۷/۹۹/۷۶۹ مورخه ۱۳۹۹/۷/۱ به استحضار می رساند سوال اینجانب راجع به رأی وحدت رویه شماره ۷۹۴ مورخ ۱۳۹۹/۵/۲۱ ناظر...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات نظریات مشورتی|شماره نظریه=7/99/1003|شماره پرونده=99-155-1003 ح|تاریخ نظریه=1399/10/15}} | {{جعبه اطلاعات نظریات مشورتی|شماره نظریه=7/99/1003|شماره پرونده=99-155-1003 ح|تاریخ نظریه=1399/10/15|موضوع نظریه=[[حقوقی]]|محور نظریه=[[تسهیلات بانکی]]}} | ||
''' | '''چکیده نظریه شماره 7/99/1003 مورخ 1399/10/15 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره طرح مجدد پرونده برای اخذ وجوه اضافی از سوی تسهیلات گیرنده:'''دیدگاه اول-[[دعوی|دعوای]] [[ابطال]] شرط اضافه نرخ سود تسهیلات و استرداد مبلغ اضافی، قابل استماع است و [[دادگاه]] مکلف است تصمیم مقتضی اتخاذ کند.دیدگاه دوم- [[رای وحدت رویه شماره 794 دیوان عالی کشور درباره بطلان شرط مندرج در قرارداد اعطای تسهیلات بانکی نسبت به سود مازاد بر مصوبات بانک مرکزی|رأی وحدت رویه شماره ۷۹۴]] شامل پرونده های تسهیلاتی تسویه شده و پرونده هایی که در خصوص آن ها [[رأی قطعی]] صادر شده است، نمی شود. | ||
== استعلام == | |||
عطف به پاسخ آن اداره محترم به شماره ۷/۹۹/۷۶۹ مورخه ۱۳۹۹/۷/۱ به استحضار می رساند سوال اینجانب راجع به [[رای وحدت رویه شماره 794 دیوان عالی کشور درباره بطلان شرط مندرج در قرارداد اعطای تسهیلات بانکی نسبت به سود مازاد بر مصوبات بانک مرکزی|رأی وحدت رویه شماره ۷۹۴ مورخ ۱۳۹۹/۵/۲۱]] ناظر به تسهیلات جریانی نیست؛ بلکه ناظر به تسهیلاتی است که [[بانک]] [[طلب]] خود را بدون مراجعه به [[دادگاه]] دریافت کرده و یا تسهیلات گیرنده [[وام]] را بدون مراجعه به دادگاه و طرح [[دعوی]] و اخذ [[رای|رأی]] تسویه کرده و پرونده تسهیلاتی مختومه شده است؛ اما تسهیلات گیرنده مجدد پرونده هایی تحت عنوان [[ابطال]] [[عقد|قرارداد]] و [[مطالبه]] [[وجه|وجوه]] اضافی بابت [[استیفاء ناروا]] مازاد بر نرخ مصوب [[شورای پول و اعتبار]] مطرح می کند آیا رأی وحدت رویه یاد شده مجوزرسیدگی مجدد به قراردادهای تسویه شده، می باشد؟ ا | |||
== نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه == | == نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه == | ||
موضوع در کمیسیون های آیین دادرسی | موضوع در کمیسیون های [[آیین دادرسی مدنی]]، [[اجرای احکام مدنی]] و قوانین مدنی مطرح و در خصوص فرض استعلام دو دیدگاه مطرح شد: | ||
دیدگاه اول- با توجه به این که وفق رأی وحدت رویه شماره ۷۹۴ مورخ ۲۱/۵/۱۳۹۹ هیأت عمومی [[دیوان عالی کشور]]، مصوبات [[بانک مرکزی]] راجع به حداقل و حداکثر سهم سود بانک ها و [[موسسه اعتباری|مؤسسات اعتباری]] اعم از دولتی و غیردولتی جنبه [[آمره]] دارد؛ لذا بانک ها نمی توانند بر خلاف آن عمل کنند و در صورتی که بر خلاف این مقررات سود اضافی از تسهیلات اعطایی دریافت کنند، نسبت به سود مازاد، [[باطل]] و در صورت پرداخت، قابل استرداد است. بنابراین در فرض سؤال، دعوای ابطال شرط اضافه نرخ سود تسهیلات و استرداد مبلغ اضافی، صرف نظر از مختومه شدن یا نشدن پرونده اعطای تسهیلات در بانک یا مؤسسه اعتباری، قابل استماع است و دادگاه مکلف است برابر رأی وحدت رویه مزبور، تصمیم مقتضی اتخاذ کند. شایسته ذکر است که مبلغ اضافی فوق از شمول [[تعهد طبیعی|تعهدات طبیعی]] (فاقد [[ضمانت اجرا]]) موضوع [[ماده ۲۶۶ قانون مدنی]] خروج موضوعی دارد. | |||
دیدگاه دوم- رأی وحدت رویه شماره ۷۹۴ مورخ ۲۱/۵/۱۳۹۹ هیأت عمومی دیوان عالی کشور در خصوص اختلاف میان بانک ها و تسهیلات گیرندگان در خصوص نرخ سود تسهیلات اعطایی است و محل و موضع صدور آن راجع به پرونده های تسهیلاتی تسویه شده نبوده است؛ لذا شامل پرونده های تسهیلاتی تسویه شده و پرونده هایی که در خصوص آن ها [[رأی قطعی]] صادر شده است، نمی شود؛ حفظ [[نظم عمومی]] اقتصادی نیز اقتضای این امر را دارد. | |||
== مواد مرتبط == | |||
* [[ماده ۲۶۶ قانون مدنی|ماده ۲۶۶ قانون مدنی مصوب ۱۳۰۷]] | |||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[بانک]] | |||
* [[تسهیلات]] | |||
* [[سود]] | |||
[[رده:نظرات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه]] | [[رده:نظرات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه]] | ||
[[رده:نظرات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه سال ۱۳۹۹]] | [[رده:نظرات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه سال ۱۳۹۹]] | ||
[[رده:نظرات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه (حقوقی)]] | |||
[[رده:تسهیلات بانکی]] | |||
[[رده:نظریه 1]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۹ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۵۸
چکیده نظریه شماره 7/99/1003 مورخ 1399/10/15 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره طرح مجدد پرونده برای اخذ وجوه اضافی از سوی تسهیلات گیرنده:دیدگاه اول-دعوای ابطال شرط اضافه نرخ سود تسهیلات و استرداد مبلغ اضافی، قابل استماع است و دادگاه مکلف است تصمیم مقتضی اتخاذ کند.دیدگاه دوم- رأی وحدت رویه شماره ۷۹۴ شامل پرونده های تسهیلاتی تسویه شده و پرونده هایی که در خصوص آن ها رأی قطعی صادر شده است، نمی شود.
 | |
| شماره نظریه | ۷/۹۹/۱۰۰۳ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۹۹-۱۵۵-۱۰۰۳ ح |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۹/۱۰/۱۵ |
| موضوع نظریه | حقوقی |
| محور نظریه | تسهیلات بانکی |
استعلام
عطف به پاسخ آن اداره محترم به شماره ۷/۹۹/۷۶۹ مورخه ۱۳۹۹/۷/۱ به استحضار می رساند سوال اینجانب راجع به رأی وحدت رویه شماره ۷۹۴ مورخ ۱۳۹۹/۵/۲۱ ناظر به تسهیلات جریانی نیست؛ بلکه ناظر به تسهیلاتی است که بانک طلب خود را بدون مراجعه به دادگاه دریافت کرده و یا تسهیلات گیرنده وام را بدون مراجعه به دادگاه و طرح دعوی و اخذ رأی تسویه کرده و پرونده تسهیلاتی مختومه شده است؛ اما تسهیلات گیرنده مجدد پرونده هایی تحت عنوان ابطال قرارداد و مطالبه وجوه اضافی بابت استیفاء ناروا مازاد بر نرخ مصوب شورای پول و اعتبار مطرح می کند آیا رأی وحدت رویه یاد شده مجوزرسیدگی مجدد به قراردادهای تسویه شده، می باشد؟ ا
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
موضوع در کمیسیون های آیین دادرسی مدنی، اجرای احکام مدنی و قوانین مدنی مطرح و در خصوص فرض استعلام دو دیدگاه مطرح شد:
دیدگاه اول- با توجه به این که وفق رأی وحدت رویه شماره ۷۹۴ مورخ ۲۱/۵/۱۳۹۹ هیأت عمومی دیوان عالی کشور، مصوبات بانک مرکزی راجع به حداقل و حداکثر سهم سود بانک ها و مؤسسات اعتباری اعم از دولتی و غیردولتی جنبه آمره دارد؛ لذا بانک ها نمی توانند بر خلاف آن عمل کنند و در صورتی که بر خلاف این مقررات سود اضافی از تسهیلات اعطایی دریافت کنند، نسبت به سود مازاد، باطل و در صورت پرداخت، قابل استرداد است. بنابراین در فرض سؤال، دعوای ابطال شرط اضافه نرخ سود تسهیلات و استرداد مبلغ اضافی، صرف نظر از مختومه شدن یا نشدن پرونده اعطای تسهیلات در بانک یا مؤسسه اعتباری، قابل استماع است و دادگاه مکلف است برابر رأی وحدت رویه مزبور، تصمیم مقتضی اتخاذ کند. شایسته ذکر است که مبلغ اضافی فوق از شمول تعهدات طبیعی (فاقد ضمانت اجرا) موضوع ماده ۲۶۶ قانون مدنی خروج موضوعی دارد.
دیدگاه دوم- رأی وحدت رویه شماره ۷۹۴ مورخ ۲۱/۵/۱۳۹۹ هیأت عمومی دیوان عالی کشور در خصوص اختلاف میان بانک ها و تسهیلات گیرندگان در خصوص نرخ سود تسهیلات اعطایی است و محل و موضع صدور آن راجع به پرونده های تسهیلاتی تسویه شده نبوده است؛ لذا شامل پرونده های تسهیلاتی تسویه شده و پرونده هایی که در خصوص آن ها رأی قطعی صادر شده است، نمی شود؛ حفظ نظم عمومی اقتصادی نیز اقتضای این امر را دارد.