حقوق دفاعی متهم در جایگزین‌های تعقیب کیفری

حقوق دفاعی متهم در جایگزین‌های تعقیب کیفری نام مقاله ای از محمدمهدی ساقیان که در شماره هفدهم (تابستان 1398) نشریه آموزه های حقوق کیفری منتشر شده است.

چکیده

قانون آیین دادرسی کیفری 1392 در پرتو تحولات حقوق تطبیقی در سال‌های اخیر، نهادها و سازوکارهای متعددی را وارد نظام عدالت کیفری ایران نموده است که از گذر ظهور یک عدالت توافقی، تعقیب متهم در ازای اجرای برخی دستورهای پیشنهادشده از سوی مقام تعقیب و یا مصالحه با شاکی به حالت تعلیق درمی‌آید. اجرای صحیح این راهبردها که از آن به جایگزین‌های تعقیب کیفری تعبیر می‌گردد، باعث کوتاه کردن مداخلۀ نظام کیفری و تسریع در حل اختلاف ناشی از ارتکاب جرم گردیده، به متهم فرصت می‌دهد بدون حضور در فرایند کیفری از الصاق برچسب مجرمانه مصون بماند و خسارات بزه‌دیده نیز در مدت زمانی کوتاه جبران گردد. با وجود این، جانشین‌های تعقیب کیفری با چالش‌هایی از جمله وضعیتِ مبهمِ حقوق دفاعی متهم روبه‌روست.

در واقع، ماهیت این گونه از رسیدگی‌ها ما را با پرسش‌های زیادی مواجه می‌سازد؛ از جمله اینکه آیا حق دفاع در این سازوکارها با رسیدگی‌های کیفری عادی متفاوت است یا خیر؟ و آیا در این شیوه‌ها حقوق دفاعی متهم همانند حقوق کلاسیک رعایت می‌گردد؟

این مقاله بر آن است با مطالعه و نقد حقوق دفاعی متهم در جایگزین‌های تعقیب، راهکارهایی مناسب جهت تقویت این حقوق، در این روش‌ها ارائه دهد

کلید واژه ها

• حقوق دفاعی
• تعقیب کیفری
• قضازدایی
• عدالت ترمیمی
• عدالت تصالحی
• جایگزین‌های تعقیب کیفری

مواد مرتبط

• ماده 81 قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده 82 قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده 83 قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده 84 قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده 17 آیین نامه میانجیگری
• ماده 19 آیین نامه میانجیگری
• ماده 21 آیین نامه میانجیگری