امکان‌سنجی مواجهه جمهوری اسلامی ایران با جنایات بین‌المللی رژیم صهیونیستی از رهگذر الحاق به اساسنامه رم

عنوان	امکان‌سنجی مواجهه جمهوری اسلامی ایران با جنایات بین‌المللی رژیم صهیونیستی از رهگذر الحاق به اساسنامه رم با نگرشی به ملاحظات فقهی شورای نگهبان
نویسنده	محمد صالح تسخیری
محور موضوعی	حقوق عمومی حقوق اساسی حقوق بین الملل عمومی
سال نشر	۱۴۰۴
منتشر شده در	نشریه دانش حقوق عمومی
دوره	۱۴
شماره	۱
دانلود مقاله	دانلود از سایت نشریه

امکان‌سنجی مواجهه جمهوری اسلامی ایران با جنایات بین‌المللی رژیم صهیونیستی از رهگذر الحاق به اساسنامه رم با نگرشی به ملاحظات فقهی شورای نگهبان عنوان مقاله ای است از محمد صالح تسخیری که در فروردین 1404 در شماره 1 فصلنامه دانش حقوق عمومی منتشر شده است.

چکیده

تأمین تکرار جنایات بین‌المللی اسرائیل، به‌ویژه پس از عملیات طوفان‌الاقصی در مهر 1403، بار دیگر لزوم ایجاد زمینه مقابله با این دسته از جنایات را در محافل حقوقی ایران مطرح ساخت. از این ‌رو پیشنهاد الحاق به معاهده مؤسس دیوان بین‌ الملل کیفری به ‌عنوان یکی از راهکارهای پیش رو ارائه شد. این نوشتار با توجه به نقش تاریخی شورای نگهبان در شکل‌دهی به قواعد الحاق ایران به معاهدات بین‌المللی به این سؤال پاسخ می‌دهد که در صورت اتخاذ تصمیم برای تصویب اساسنامه دیوان الحاق به این معاهده با چه ملاحظات فقهی روبه‌رو خواهد شد؟. مراد از ملاحظات فقهی، ایراداتی است که شورا در طول سالیان پس از انقلاب اسلامی در نظارت شرعی خود در الحاق به معاهدات و موافقت‌نامه‌های بین‌المللی ابراز کرده است. از این‌ رو نوشتار پیش ‌رو ضمن بررسی نقش شورا در این رابطه ایرادات احتمالی شورا از قبیل نفی سبیل و سلطه، تفاوت عناوین مجرمانه، تفاوت نظام سزادهی و مجازات، و اعانت به ظلم را به صورت تطبیقی میان نظرات شورا و اساسنامه بررسی می‌کند. مبتنی بر این ایرادات بنیادین و نیاز تؤامان ایران به برخورداری از دستاویزی حقوقی برای مقابله با جنایات بین‌المللی، رهیافت این مقاله طراحی الگوی تقنینی داخلی برای جرم‌انگاری جنایات بین‌المللی مبتنی بر نیازها و زمینه‌های داخلی و هم‌سو با خطوط کلی قواعد حقوق بین‌الملل کیفری است؛ الگویی که امکان پیگرد قضایی جنایات بین‌المللی نظیر آنچه در غزه به وقوع پیوست را از منظر حقوق بین‌الملل برای محاکم ایران میسر می‌سازد.

کلیدواژه ها

• اساسنامه رم
• تقنین مشترک جنایات بین المللی
• خاص گرایی حقوقی
• شورای نگهبان
• نفی سبیل

مواد مرتبط

• اصل 81 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
• اصل 82 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
• اصل 85 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
• اصل 152 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
• ماده 11 قانون مقابله با اقدامات خصمانه رژیم صهیونیستی علیه صلح و امنیت مصوب 1399
• ماده 6 اساسنامه دیوان و تأیید ارتکاب جنایت بین المللی
• ماده 7 اساسنامه دیوان و تأیید ارتکاب جنایت بین المللی
• ماده 8 اساسنامه دیوان و تأیید ارتکاب جنایت بین المللی
• ماده 77 اساسنامه دیوان و تأیید ارتکاب جنایت بین المللی
• ماده 89 اساسنامه دیوان و تأیید ارتکاب جنایت بین المللی
• ماده 90 اساسنامه دیوان و تأیید ارتکاب جنایت بین المللی
• ماده 91 اساسنامه دیوان و تأیید ارتکاب جنایت بین المللی
• ماده 120 اساسنامه دیوان و تأیید ارتکاب جنایت بین المللی
• ماده 19 کنوانسیون وین حقوق معاهدات 1969
• ماده 3 قانون الزام دولت به حمایت همه جانبه از مردم مظلوم فلسطین مصوب 1387