ماده ۶۰۰ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

از بین‌ بردن دو لاله گوش، دیه کامل و از بین ‌بردن هریک از آنها نصف دیه کامل دارد. تبصره ـ از بین ‌بردن نرمه هر گوش، موجب یک ‌ششم دیه کامل است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

حکم این ماده را باید منطبق با قاعده فقهی دانست که بر اساس آن دیه اعضاء زوج بدن معادل دیه کامل و دیه هر فرد آن نیز معادل نصف دیه کامل می باشد.712360 بنابراین از بین بردن ار گوش معدل پنجاه نفر شتر است.1928228 لذا چنانچه ضربه ای به هر دو گوش وارد شود موجب دیه کامل و در فرض ورود به یکی از گوش ها، موجب پرداخت نصف دیه کامل خواهد بود.712356

مستندات فقهی

مستند شرعی این ماده را روایتی از امام صادق (ع) دانسته اند.2430612 همچنین گوش را باید از اعضاء زوج بدن دانست که به موجب حدیث عام «ما کان فی الجسد منه اثنان ففیه نصف الدیه»1557620 و نیز بسیاری از نصوص دیگر موجب دیه کامل است. در این خصوص نیز میان گوش سالم و ناشنوا تفاوتی وجود ندارد.836332 همچنین عده ای بر مبنای قضاوت های حضرت علی(ع) از میان بردن بخشی از گوش بجز نرمه را موجب دیه به نسبت تمام لاله گوش دانسته اند.836348

سوابق فقهی

فقهای عامه معتقدند دیه دو گوش معادل دیه کامل است. تنها از یکی از فقها این نظر مطرح شده است که در گوش ارش وجود دارد. زیرا در این خصوص از سوی شارع تقدیری آورده نشده است.836352 اما گروه نخست قطع بخشی از کوش را موجب ثبوت دیه به تناسب کل گوش می دانند.836360 برخی از فقهای امامیه نیز دیه دو گوش را معادل دیه کامل و دیه هر یک از آن دو را برابر با نصف دیه کامل دانسته اند و معتقدند در این خصوص نص یا فتوی مخالفی وجود ندارد.1394660لذا فقها در این خصوص صراحتاً بیان نموده اند که هر دو گوش دارای دیه کامل و یکی از آن ها دارای نصف دیه کامل است.4989428 در این امر فرقی میان گوش شنوا و ناشنوا وجود ندارد.2175064 همچنین در فرض بریده شدن مقداری از گوش نظیر نصف، ربع یا ثلث نیز باید به همان میزان از دیه واجب شود.4989456