نظریه شماره 7/99/1376 مورخ 1400/02/15 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مقررات تعمیر و تجدید بنا سابق در حریم راه‌ها و راه آهن

استعلام: همان گونه که خود مستحضر هستید مطابق ماده ۱۳ قانون کیفر بزه های مربوط به راه آهن مصوب ۱۳۲۰ حریم راه آهن عبارت از ۱۷ متر فاصله به هر یک از دو طرف محور خط بوده است در این شرایط اشخاصی با رعایت حریم قانونی راه آهن و با اخذ مجوز از شهرداری اقدام به احداث بنا در خارج از حریم مزبور نموده اند ولی بعد از احداث بنا و با الحاق ماده ۱۷ به قانون ایمنی راهها و راه آهن به سال ۱۳۷۹ ایجاد هرگونه ساختمان و دیوارکشی و تاسیسات به شعاع صد متر از انتهای حریم راهها و حریم راه آهن های کشور بدون کسب مجوز از وزارت راه و شهرسازی ممنوع اعلام گردیده است در این شرایط سوال این است که چنانچه ساختمان های احداثی با گذشت سالیان فرسوده و نیازمند بازسازی و تعمیر باشد یا مالک قصد تجدید و تغییر بنا را داشته باشد آیا اساسا حق اعمال این گونه حقوق مالکانه وجود دارد یا خیر؟ مرجع ذی صلاح برای صدور مجوز وزارت راه و شهرسازی است یا شهرداری یا هر دو؟ باید بر طبق تبصره ۲ ماده ۱۷ قانون اخیرالذکر عمل کرد یا بند ۲۴ ماده ۵۵ قانون شهرداری اگر مجوز بازسازی و تعمیر یا تجدید بنا به ساختمانی که در حال از دست دادن استحکام است داده نشود و شرکت راه آهن نیز علی رغم درخواست مالکین اقدام به تملک اراضی ننماید و از قبیل آن زیانی به اشخاص وارد گردد مسئوولیتی متوجه دیگری خواهد بود یا خیر؟

شماره نظریه	۷/۹۹/۱۳۷۶
شماره پرونده	۹۹-۶۶-۱۳۷۶ ع
تاریخ نظریه	۱۴۰۰/۰۲/۱۵

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

اولا، با توجه به ملاک ماده ۳ آیین نامه اجرایی تبصره یک ماده ۱۷ اصلاحی قانون ایمنی راه ها و راه آهن، در فرض سؤال انجام تعمیرات بازسازی و تجدید بنا در حدودی که سابقا احداث بنا شده است و با کاربری سابق، از اخذ مجوز موضوع ماده ۵ (ماده ۱۷ الحاقی) قانون اصلاح قانون ایمنی راه ها و راه آهن مصوب ۱۳۹۷ معاف است.

ثانیا، بنا بر مراتب فوق، پاسخ به دیگر پرسش های مطرح شده که فرع بر لزوم اخذ مجوز یاد شده است، موضوعا منتفی است.