ماده ۵۱۴ قانون آیین دادرسی مدنی
هرگاه معسر به تأدیه تمام یا قسمتی از هزینه دادرسی متمکن گردد، ملزم به تأدیه آن خواهد بود همچنین اگر با درآمدهای خود بتواند تمام یا قسمتی از هزینه دادرسی را بپردازد دادگاه با درنظر گرفتن مبلغ هزینه دادرسی و میزان درآمد وی و هزینه‌های ضروری زندگی مقدار و مدت پرداخت هزینه دادرسی را تعیین خواهد کرد.
توضیح واژگان
معسر: معسر به فردی گفته می‌شود که یا دارایی او تکافوی پرداخت هزینه دادرسی را نکند یا با وجود اینکه فرد مالکیت اموالی را دارد، اما به آن‌ها دسترسی ندارد تا بتواند آن‌ها را مورد استفاده قرار دهد ۱۴۴۳۸۶/ و در فقه معسر به معنای مفلس به کار رفته‌است و کسی که مفلس است در کلام برخی فقها محجور دانسته شده‌است. ۱۴۴۳۸۷
پیشینه
این ماده در قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۲۹۰ مشابهی نداشته (۷۰۰۱۰۰) اما مشابه مفاد آن ذیل ماده ۷۰۶ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۳۱۸ پیش‌بینی شده بود. ۱۴۱۸۴۰/۷۰۰۰۹۹/
نکات توضیحی و تفسیری دکترین
در صورتی که معسر متمکن شود، حسب مورد باید تمام یا قسمتی از هزینه دادرسی را بپردازد. ۱۴۴۲۱۴/۱۰۰۸۷۸۸/ «تقسیط محکوم به دو صورت دارد: ۱) تقاضای اعسار نشده باشد و دادگاه رای قطعی به زیان مدیون بدهد و مدیون درخواست تقسیط دین کند ۲) تقاضای محکوم به مستند به دعوی اعسار بوده باشد، در این صورت باید دادخواست اعسار بدهد و دادگاه ضمن صدور حکم اعسار رای به تقسیط هم می‌دهد.»۲۹۲۰۴/