ماده ۱۶۴ قانون آیین دادرسی مدنی

هرگاه در ملک مورد تصرف عدوانی، متصرف پس از تصرف عدوانی، غرس اشجار یا احداث بنا کرده باشد، اشجار و بنا درصورتی باقی می ماند که متصرف عدوانی مدعی مالکیت مورد حکم تصرف عدوانی باشد و در ظرف یک ماه از تاریخ اجرای حکم، در باب مالکیت به دادگاه صلاحیتدار دادخواست بدهد.

توضیح واژگان

دعوای تصرف عدوانی: دعوای متصرف سابق غیر منقول است علیه کسی که بدوت رضایت وی متصرف شده است مشروط براینکه مال  مورد تعهد نبوده باشد .82662

پیشینه

این ماده جانشین ماده 333 قانون آیین دادرسی مدنی سال 1318 می باشد.699356

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

با اجرای حکم رفع تصرف عدوانی ، ممکن است اشجار و بنا نیز برداشته شود مگر در فرضی که محکوم علیه مدعی مالکیت زمین مورد حکم باشد که در این صورت باز هم حکم رفع تصرف عدوانی اجرا می گردد اما بنا و یا درختان باقی می ماند.1328480 در هر حال در صورتی که دعوای مالکیت با حکم قطعی بر بی حقی مدعی مواجه شود حسب تقاضای محکوم له حکم رفع تصرف عدوانی ، درختان و بنا توسط دادگاه اجرا شده و مالک می تواند اجرت المثل عرصه ساختمان و درختان را در مدتی که در زمین باقی بوده از متصرف عدوانی مطالبه نماید.1328486// 387346

اگر محکوم علیه به درخواست تجدید نظر بسنده کرده و دعوای مالکیت اقامه نکند ظرف یک ماه از تاریخ اجرای حکم رفع تصرف عدوانی اشجار و بنا قلع می شود مگر اینکه در فاصله یک ماه حکم رفع تصرف عدوانی در دادگاه تجدید نظر فسخ شود. این ماده فرض را بر حضوری بودن حکم قرار داده است ، لذا در صورت غیابی بودن قواعد مربوط به غیابی بودن حاکم است به علاوه در صورتی که حکم غیابی ابلاغ قانونی شده باشد به صراحت تبصره 2 ماده 306 ق.ا.د.م اجرای آن منوط به معرفی ضامن معتبر یا اخذ تامین مناسب از محکوم له می باشد.691550//1328484

دو ماده اخیر مربوط به مسائل ماهوی بوده و به دلیل نارسایی مواد قانون مدنی در این مورد در قانون شکلی آیین دادرسی مدنی مطرح شده است و هدف آن حمایت از کشاورزی بوده است .565867