ماده ۴۸۳ قانون آیین دادرسی کیفری :هرگاه شاكي يا مدعي خصوصي در جرائم غيرقابل گذشت ، پس از قطعي شدن حكم از شكايت خود صرف نظر كند ، محكومٌ عليه مي تواند از دادگاه صادركننده حكم قطعي ، درخواست كند در ميزان مجازات او تجديدنظر شود . در اين صورت ، دادگاه به درخواست محكومٌ عليه در وقت فوق العاده و با حضور دادستان يا نماينده او با رعايت مقررات ماده ( 300 ) اين قانون ، رسيدگي مي كند و مجازات را در صورت اقتضاء در حدود قانون تخفيف مي دهد يا به مجازاتي كه مناسب تر به حال محكومٌ عليه باشد ، تبديل مي كند . اين رأي قطعي است .

پیشینه

سابقاً ماده 277 قانون آیین دادرسی کیفری (مصوب 1378) در این خصوص وضع شده بود.516536

فلسفه و مبانی نظری ماده

این ماده در راستای پیشبینی نوعی میانجیگری در جرایم غیر قابل گذشت وضع شده است. لذا علاوه بر جرایم قابل گذشت که اعمال اقدامات ترمیمی با موانع کمتری روبرو است، در جرایم غیر قابل گذشت ولو در مرحله اجرای حکم نیز امکان استفاده از ساز و کار های ترمیمی باید پیشبینی شود.3465196

نکات توضیحی تفسیری دکترین

اگرچه در احکام مدنی تأثیر گذشت در تمام مراحل موقوف الاجرا شدن حکم است، اما در احکام کیفری این تأثیر بستگی به نوع جرم دارد.1466288با توجه به این که جرایم غیر قابل گذشت دارای جنبه عمومی نیز هستند، گذشت شاکی یا مدعی خصوصی را باید تنها از جهات تخفیف مجازات تلقی کرد.3464748حال در فرض صدور حکم قطعی در جرایم غیر قابل گذشت و وصول گذشت شاکی، باید از ماده فوق پیروی کرد.4072356این ماده در خصوص حالتی وضع شده است که شاکی یا مدعی خصوصی در یک جرم غیر قابل گذشت، پس از قطعی شدن محکومیت متهم اعلام گذشت نماید. چرا که اگر جرم قابل گذشت باشد، اعلام یا وصول گذشت شاکی یا مدعی خصوصی به طور کل هرگونه تعقیب و مجازات را ساقط می نماید.4737228 بر این اساس محکوم علیه می تواند در خواست تخفیف یا تبدیل مجازات نماید. مرجع رسیدگی به این در خواست نیز بر اساس ماده فوق، دادگاه صادر کننده حکم قطعی است.4737316ماده فوق بیانگر اختیاری بودن اعطای تخفیف به محکوم علیه یا تبدیل مجازات وی از سوی دادگاه در فرض تشخیص اقتضاء است.4737292

رسیدگی به درخواست محکوم علیه در این حالت باید به صورت فوق العاده انجام شود.616900

عده ای معتقدند در فرض ماده فوق در صورتی که در یک جرم غیر قابل گذشت تعداد شاکیان متعدد باشد، لازم است گذشت تمامی آنان اعلام یا وصول شود.4737248

رویه قضایی

بر اسا نظریه مشورتی شماره 7/4879_1361/9/30 در فرض تخفیف مجازات به شرح فوق، دادگاه نمی تواند مجدداً مجازات را با توجه به مقررات فوق الذکر تعلیق کند.1418896