ماده ۸۳۵ قانون مدنی

موصی باید نسبت به مورد وصیت، جایزالتصرف باشد.

توضیح واژگان

به شخصی که محجور نباشد؛ جایز التصرف گویند.(51626)

پیشینه

در قانون مدنی سابق فرانسه، زن برای وصیت، نیاز به اذن همسرش نداشت؛ هرچند که بدون رضایت او نمی توانست در اموال خود، تصرف نماید.(50155)

نکات توضیحی تفسیری دکترین

چنانچه شخص ثالث، در موصی به دارای حقی باشد؛ برای اعتبار وصیت، باید تا زمان مرگ موصی، حق او ادا گردد.(3814) و موصی، باید از اهلیت برخوردار باشد.(111835) و ممنوع التصرف بودن موصی به دلیل افلاس و ...، مانع از اعتبار وصیت می باشد(1108323) و موصی نباید ورشکسته باشد.(329954) برخی از حقوقدانان، معتقدند وصیتی که به حقوق طلبکاران تاجر ورشکسته، خللی وارد نسازد؛ معتبر است.(49920) و موصی باید از اهلیت لازم برای متعاقدین، برخوردار باشد.(1107636) و در وصیت تملیکی، موصی نباید سفیه باشد. به عقیده برخی حقوقدانان، وصیت اشخاص غیررشید، توسط سرپرست قانونی آنان، قابل تنفیذ است. البته برخی نیز، مخالف این نظر هستند.(694902)

سوابق فقهی

درمورد وضعیت اعتبار وصیت سفیه، میان فقها اختلاف نظر شدید دیده می شود.(74754) و وصیت سفیه را به امور معروف و حسنات، صحیح است و در مقابل،  استدلال شده که سفیه به دلیل ممنوع التصرف بودن، حق انشای چنین وصایایی را ندارد.(49899) و موصی، باید بالغ، عاقل، مختار و رشید باشد. لیکن وصیت طفل 10 ساله به امور خیریه، نظیر احداث مسجد، پل و ...، اشکالی ندارد.(13074)

رویه های قضایی

گروه بررسی نشست های قضایی کل کشور، اهلیت موصی را، به هنگام انشای وصیت، لازم می داند. لذا محجورشدن وی در آینده، خللی به اعتبار وصیت وارد نمی سازد.(1416852)

مصادیق و نمونه ها

• وصیت به ملکی که در رهن شخص ثالث است؛ و یا توقیف می باشد؛ درصورتی صحیح است که موصی، تا هنگام مرگ خویش، حق ثالث را پرداخته؛ و فک رهن یا رفع توقیف نماید.(3814)