ماده ۱۱۴۹ قانون مدنی

رجوع در طلاق به هر لفظ یا فعلی حاصل می‌شود که دلالت بر رجوع کند مشروط بر این که مقرون به قصد رجوع باشد.

توضیح واژگان

رجوع در لغت، یعنی بازگشت و عودت. و به بازگرداندن زوجه به نکاح سابق توسط زوج، رجوع گویند.

به طلاقی که در ایام عده، مرد حق رجوع به زن را دارد؛ رجعی گویند

نکات توضیحی تفسیری دکترین

درصورتیکه در دعوای رجوع، زوج نتواند اثبات نماید که به زوجه، رجوع نموده است؛ به دلالت اصل عدم، رجوع مزبور اعتباری ندارد.

رجوع قائم به شخص است؛ اما اعلام آن، از قابلیت توکیل برخوردار می باشد.

رجوع، وصف خاصی نداشته؛ و با هر فعل یا لفظی، تحقق می یابد.

انکار طلاق به وسیله زوج، رجوع محسوب می گردد.

سوابق فقهی

رجوع، ممکن است با فعل صورت پذیرد.

انکار طلاق به وسیله زوج، رجوع محسوب می گردد.

درصورتیکه زوج، نتواند اثبات نماید که به زوجه، رجوع نموده است؛ رجوع مزبور اعتباری ندارد.

رویه های قضایی

به موجب نظر کمیسیون نشست های قضایی، به مناسبت نشست قضات فریمان، زوج باید نسبت به رجوع، قاصد باشد.

به موجب نظریه شماره 804/7 مورخه 2/2/1378 اداره حقوقی قوه قضاییه، صرف گواهی بر رفت و آمد عادی، دلالت بر رجوع نمی نماید.

به موجب دادنامه شماره 4284 مورخه 29/1/1373 شعبه 33 دیوان عالی کشور، اگر زوجه، مدعی رجوع زوج بوده؛ و وراث وی منکر این ادعا گردند؛ زوجه می تواند منکر را، سوگند دهد.

مصادیق و نمونه ها

دخول با زوجه در ایام عده، بوسیدن و لمس او از روی شهوت، و انکار طلاق توسط زوج، رجوع محسوب می گردد.