ماده ۱۰۸۶ قانون مدنی

ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی: اگر زن قبل از اخذ مهر به اختیار خود به ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد قیام نمود دیگر نمی‌تواند از حکم ماده قبل استفاده کند مع‌ذلک حقی که برای مطالبه‌ی مهر دارد ساقط نخواهد شد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

تمکین در لغت، یعنی قبول کردن، پذیرفتن فرمان، نیرو و ... . در اصطلاح حقوقی، تمکن یعنی فراهم نمودن امکان تمتع جنسی برای شوهر، به طور متعارف، و نیز، اقدام شوهر به برقراری رابطه جنسی با زن.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

یک دفعه نزدیکی با زوجه، حق حبس وی را، ساقط نمی کند.

دخول ناشی از تهدید زوجه، حق حبس وی را، ساقط نمی کند.  و مفاد این ماده، ناظر به وضعیتی است که زن، با اختیار خویش، تمکین نماید؛ نه به اکراه.

تمکین زوجه از شوهر، همانند قبض در معاملات، مسقط حق نفقه است.

اگر ولی زوجه، به هنگام ازدواج، حق حبس او را، ساقط نماید؛ زن پس از رسیدن به بلوغ، می تواند تا وصول مهریه، از تمکین خودداری کند.

مستندات فقهی

با استناد به روایتی از امام صادق، مهریه حق زن است بر ذمه شوهر، که با تکمین، ساقط نخواهدشد.

سوابق فقهی

تمکین به اکراه، مسقط حق حبس زوجه نخواهدبود.

اگر زن، قبل از اخذ مهر، به اختیار، به ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد؛ قیام نمود؛ دیگر نمی‌تواند از حق حبس خود، استفاده نماید.

یک دفعه نزدیکی با زوجه، حق حبس وی را، ساقط می کند.   در مقابل، قائل به این نظر شده اند که، با یک یا حتی چند بار تمکین زوجه، حق حبس زوج، ساقط نمی گردد.  

رویه های قضایی

به موجب نظریه مشورتی شماره 315263 مورخه 1/7/1380 اداره حقوقی قوه قضاییه، حق حبس، با رضایت زوجه، و یا تمکین خاص او، ساقط خواهدشد.

به موجب دادنامه شماره 1251 مورخه 20/8/1374 دادگاه تجدیدنظر استان تهران، اگر زن، قبل از اخذ مهر، به اختیار خود، به ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد؛ قیام نمود؛ دیگر نمی‌تواند از حق حبس خویش، استفاده نماید.

• نظریه شماره 7/99/1353 مورخ 1399/10/14 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مقصود قانونگذار از کلمه قیام به انجام وظایف مذکور در ماده ۱۰۸۶ قانون مدنی

مقالات مرتبط

• حق حبس زوجه و ابهامات موجود در رویه قضایی
• حق حبس زوجه با وجود اعسار زوج
• تأثیر تغییر تعریف لواط در قانون مجازات اسلامی بر مانعیت عمل شنیع نسبت به نکاح در قانون مدنی