ماده ۹۲۴ قانون مدنی: هر گاه میت اجداد و کلاله با هم داشته باشد دو ثلث ترکه به وراثی می‌رسد که از طرف پدر قرابت دارند و در تقسیم آن حصه‌ی ذکور دو برابر اناث خواهد بود و یک ثلث به وراثی می‌رسد که از طرف مادر قرابت دارند و بین خود بالسویه تقسیم می‌نمایند. لیکن اگر خویش مادری فقط یک برادر یا یک خواهر امی باشد فقط سدس ترکه به او تعلق خواهد گرفت.

توضیح واژگان

وارث در لغت یعنی باقی[۱] و در اصطلاح حقوقی، به کسی که درصورت برخورداری از شرایط ارث، و مبرا بودن از موانع ارث بری، ترکه میت به او انتقال می یابد. [۲]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

درصورتیکه متوفی دارای یک خواهر امی و دو برادر امی و جد و جده امی باشد؛ فرض همه آنها باهم، ثلث ترکه است. [۳][۴] [۵]

درصورتیکه وراث متوفی، منحصر به یک خواهر امی و جد امی و نیز، یک خواهر ابوینی باشد؛ ثلث ماترک به خواهر و جد امی رسیده؛ که به نحو مساوی، بین آنان تقسیم می گردد؛ و بقیه ترکه، به فرض و رد، متعلق به خواهر ابوینی خواهدبود. [۶]

اگر وراث متوفی، منحصر به جد و جده پدری، و نیز دو خواهر ابوینی و سه برادر ابوینی باشد؛ همه ترکه، به قرابت، به آنان می رسد؛ که به نسبت ذکور دو برابر اناث، بین آنان، تقسیم می گردد. [۷]

سوابق فقهی

هرگاه وراث متوفی، منحصر به اخوه ابوینی و اجداد پدری و اجداد مادری باشد؛ دراینصورت ثلث ماترک، متعلق به اجداد مادری است؛ که بین آنها بالسویه تقسیم می گردد؛ و مابقی ترکه نیز، به اخوه ابوینی و اجداد پدری، تعلق می گیرد؛ که به نسبت ذکور، دو برابر اناث، بین آنان تقسیم خواهدشد. [۸]

منابع

  1. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد اول). چاپ 1. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 80940
  2. حمید مسجدسرایی. ترمینولوژی فقه اصطلاح شناسی فقه امامیه. چاپ 1. پیک کوثر، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4252640
  3. مهدی شهیدی. ارث. چاپ 8. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 155072
  4. مهدی شهیدی. ارث. چاپ 8. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 155440
  5. ابوالقاسم گرجی. مبانی حقوق اسلامی. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1085328
  6. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره حقوق مدنی (جلد اول) (ارث). چاپ 5. گنج دانش، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 198912
  7. مهدی شهیدی. ارث. چاپ 8. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 155848
  8. عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 54612