ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی

ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی اصلاحی 1379/9/27:

عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به سن ۱۳ سال تمام شمسی و پسر قبل از رسیدن به سن ۱۵ سال تمام شمسی منوط است به اذن ولی به شرط رعایت مصلحت با تشخیص دادگاه صالح.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده 50 قانون حمایت خانواده

توضیح واژگان

ولایت، یعنی توانایی قانونی اداره امور مختلف شخص فاقد اهلیت.

پیشینه

تبصره این ماده، پیرامون اذن ولی در ازدواج اشخاص نابالغ، که در تاریخ 1370/8/14، الحاق گردیده بود؛ در مورخه 1379/9/27 حذف شد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

نکاح دختر توسط ولی، بدون رعایت مصلحت او، فضولی است.

به نظر برخی حقوقدانان، نکاح نابالغ توسط ولی، بدون رعایت مصلحت او، غیرنافذ بوده؛ و باید توسط دادگاه، تنفیذ یا رد گردد. و به نظر برخی دیگر، اگر ولی، مولی علیه نابالغ را، بدون اذن دادگاه، به نکاح شخصی درآورد؛ دادگاه نمی تواند اقدام به ابطال نکاح نماید؛ اما چنین ازدواجی، قابل ثبت نبوده؛ و در این مورد، امکان صدور سند نکاحیه وجودندارد.

تصویب این ماده، موجب ایجاد محدودیت سنی، برای ازدواج در سنین پایین گردید. (

نکاح دختر توسط ولی، بدون رعایت مصلحت او، و صرف عدم وجود مفسده، کافی نیست.

نکاحی، به مصلحت شخص ا ست که، غایت نهایی ازدواج را، تأمین نماید. یعنی ضمن امتداد نسل بوده؛ منجربه ارضای غرایز جنسی گردیده؛ مانع انحرافات فردی و اجتماعی گردیده و ...

مستندات فقهی

آیه 189 سوره اعراف به شرح " هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِيَسْكُنَ إِلَيْهَا ..." و آیه 21 سوره روم " وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ" بیانگر مصحلت های ناشی از ازدواج هستند.

در اعتبار نکاح نابالغ توسط ولی، اجماع وجوددارد.

سوابق فقهی

ولی، نمی تواند مولی علیه خود را، به نکاح شخص معیب درآورد.

نکاح نابالغ توسط ولی، بدون رعایت مصلحت او، باطل است.

اگر ولی، مولی علیه خود را، به نکاح شخص معیب درآورد. چنین عقدی غیرنافذ است. شرب خمر و بدخلاقی و بدزبانی، عیب محسوب می گردند؛ و البته حق فسخ مولی علیه نیز، پس از رسیدن به بلوغ، محفوظ است.

در اعتبار نکاح نابالغ توسط ولی، اجماع وجوددارد.

مقالات مرتبط

• ازدواج اجباری؛ از ممنوعیت‌انگاری تا جرم‌انگاری
• واکاوی دیدگاه‌های خاص علامه کاشف‌الغطاء در احوال شخصیه با رویکرد تطبیقی اقلیت‌های دینی ایرانی
• استاد جعفری لنگرودی و شعائر الاسلام
• استقلال دختران بالغ در عقد نکاح در حقوق ایران، فقه مذاهب اسلامی و اسناد بین المللی
• بررسی اثر اذن در نکاح؛ نیابت یا اباحه؟
• تعارض نقش دادستان و سازمانهای غیر قضایی در حمایت از محجوران
• از بلوغ جسمانی تا رشد عقلانی: بازخوانی امارهي رشد در حقوق موضوعهي ایران و فقه اسلامی با مطالعهي تطبیقی در حقوق فرانسه

رویه های قضایی

• نظریه شماره 7/1400/558 مورخ 1400/06/14 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مقررات قانون حمایت از حقوق معلولان درخصوص سرپرستان قانونی معلولین