عمل قضایی یک سلسله اعمال ارادی است که تحت شرایط و مقررات قانونی برای فصل یک خصومت در دادگاه انجام می‌گیرد.[۱][۲][۳] همچنین، اینطور بیان شده است که عمل قضایی در حقوق، به عملی گفته می‌شود که منشأ قضایی داشته باشد. به عنوان مثال، به دستور و یا به حکم قاضی انجام پذیرفته باشد.[۴] در تعریفی دیگر، چنین آمده است که به امور ذیل عمل قضایی گفته می‌شود:

  1. اعمال اداری دادگاه برای فصل خصومت.
  2. اعمالی که لازم است برای رعایت برخی از تشریفات قانونی با حضور قاضی صورت گیرد. از جمله احضار و ابلاغ اوراق قضایی به وسیله‌ی دفتر دادگاه.[۵]

اصطلاح «تمیز حق» می‌تواند تمام ارکان عمل قضایی را تعیین کند. چراکه:

  1. تمیز حق وقتی مصداق پیدا می‌کند که در این باره بین اشخاص اختلاف باشند.
  2. اگر قبول کنیم که حق امتیازی است که اجتماع برای افراد می‌شناسد، تمیز حق نیز با اعمال قانون ملازمه دارد.
  3. هدف دولت را در فصل قطعی دعوی به خوبی بیان می‌کند.[۶]

منابع

  1. اسماعیل عابدینی. فرهنگ مختصر (ثبتی-حقوقی) راهگشا. چاپ 1. جنگل، 1397.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6667500
  2. محمدجعفر جعفری لنگرودی. ترمینولوژی حقوق. چاپ 7. گنج دانش، 1374.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6667508
  3. فهیمه ملک زاده. دانشنامه حقوقی (جلد دوم) اصطلاحات تشریحی حقوق جزا (عمومی-اختصاصی). چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6667516
  4. مسعود انصاری و محمدعلی طاهری. دانشنامه حقوق خصوصی (جلد دوم). چاپ 2. محراب فکر، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6667504
  5. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد چهارم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6667512
  6. ناصر کاتوزیان. اعتبار امر قضاوت شده در دعوای مدنی. چاپ 5. میزان، 1376.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1974372