ماده ۱۱۱۶ قانون مدنی: در مورد ماده فوق مادام که محاکمه بین زوجین خاتمه نیافته محل سکنای زن به تراضی طرفین معین می‌شود و در صورت عدم تراضی، محکمه با جلب نظر اقربای نزدیک طرفین، منزل زن را معین خواهد نمود و در صورتی که اقربایی نباشد خود محکمه، محل مورد اطمینانی را معین خواهد کرد.

توضیح واژگان

خوف ضرر، یعنی قوی بودن احتمال ورود زیان. [۱]

خوف را، به معنای علم دانسته اند. [۲]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

حق تعیین مسکن مشترک توسط زوج، مطلق نبوده؛ و درصورت تعدی وی از حق خود؛ زوجه می تواند مسکنی علی حده، برگزیند. [۳] و به نظر برخی از حقوقدانان، اگر بودن زن با شوهر در یک منزل، متضمن خوف ضرر بدنی، یا مالی و یا شرافتی برای زن باشد؛ زن می‌تواند بدون کسب اذن دادگاه، مسکن علی‌حده اختیار کند. [۴] [۵]  و به نظر برخی دیگر، زن بدون اذن دادگاه، حتی درصورت اعتقاد به وجود ضرر در منزل مشترک، نمی تواند منزل علی حده اختیارنماید. [۶]

تا وقتی که وجود ضرر، توسط محکمه تأییدنشده است؛ همچنان حق تعیین مسکن، از زوج سلب نگردیده؛ و نظر او درمورد اینکه همسرش، با اعتقاد به خوف ضرر، در کجا می خواهد زندگی کند، محترم است. [۷]

با اجرای مفاد این ماده، ممکن است زن، دارای اقامتگاه جداگانه نیز بشود. [۸]

حکم به تعیین منزل جداگانه برای زوجه، در قالب دستور موقت خواهدبود. [۹]

مذاکرات تصویب

یکی از نمایندگان مجلس، معتقد بود که رسیدگی به ادعای زوجه، مبنی بر وجود خوف ضرر در منزل زوج، باید به صورت اختصاری انجام گردد؛ تا زودتر، تکلیف محل سکونت زوجه معلوم شود. وزیر عدلیه اظهار داشتند که پیشنهاد مزبور، باید در قانون اصول محاکمات حقوقی، مطرح گردد نه در قانون مدنی. [۱۰]

منابع

  1. احمدعلی حمیتی واقف. حقوق مدنی (جلد پنجم) - (خانواده). چاپ 1. دانش نگار، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2244144
  2. فصلنامه شورای فرهنگی و اجتماعی زنان شماره 51  بهار 1390. شورای فرهنگی و اجتماعی زنان، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 307364
  3. حقوق مدنی. چاپ 1. طه، 1375.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 408348
  4. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط حقوق مدنی (حقوق خانواده). چاپ 4. گنج دانش، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 142188
  5. ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 103560
  6. حسن حسنی. اقامتگاه (در حقوق ایران، فرانسه و حقوق برخی کشورها). چاپ 1. میزان، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 19376
  7. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط حقوق مدنی (حقوق خانواده). چاپ 4. گنج دانش، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 142208
  8. حسن حسنی. اقامتگاه (در حقوق ایران، فرانسه و حقوق برخی کشورها). چاپ 1. میزان، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 19384
  9. ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 103212
  10. احمدرضا نائینی. مشروح مذاکرات قانون مدنی. چاپ 1. مرکز پژوهش های مجلس شورا ی اسلامی، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 226468