ماده ۴۰۲ قانون مجازات اسلامی

اگر شخصی یک چشم کسی را درآورد یا کور کند، قصاص می‌ شود، گرچه مرتکب بیش از یک چشم نداشته باشد و دیه ‌ای به وی پرداخت نمی‌ شود. این حکم در مورد همه اعضای زوج بدن جاری است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در اعمال این ماده آگاهی یا نا آگاهی مرتکب نسبت به یک چشم داشتن فرد مجنی علیه لازم نیست.354416 همچنین چه جانی یک چشم و چه دو چشم کسی را کور کند یا درآورد، اگر فقط یک چشم داشته باشد، همان یک چشم را باید قصاص نمود. اما اگر این اقدام منتهی به پرداخت دیه شود، در خصوص دو چشم، دو دیه و در خصوص یک چشم نیز یک دیه پرداخته میشود.712220

سوابق فقهی

برخی از فقها معتقدند مجنی علیه می تواند در اجرای قصاص چشم مرتکب را با دست درآورد. اما گروهی دیگر معتقدند بهتر است این عمل با آلت برنده ای انجام شود.1939172

مستندات فقهی

برخی از فقها معتقدند به موجب آیات قرآن قصاص چشم سابت است و اگر جانی یک چشم و مجنی علیه دو چشم داشته باشد حتی اگر در نهایت جانی کور شود نیز قصاص اعمال می شود.4023864مستند فقهی این ماده را باید روایتی از اما صادق (ع) دانست. منتهی عده ای این روایت را ضعیف دانسته اند.709972 همچنین اجماع در خصوص امکان قصاص فرد تک چشمی که عمدا چشم فردی سالم را کور کند یا در آورد وجود دارد.1939172