ماده ۱۳۶ قانون مجازات اسلامی

هرگاه کسی سه بار مرتکب یک نوع جرم موجب حد شود و هر بار حد آن جرم بر او جاری گردد، حد وی در مرتبه چهارم اعدام است.

توضیح واژگان

تکرار جرم به این معناست که مرتکب جرم پس از تحمل مجازات دوباره مرتکب جرم شود.[۱]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

گفتنی است تکرار جرم تنها در جرایم موجب تعزیر یا حد قابلیت اعمال دارد و تحقق آن موجب تشدید مجازات میشود.اما در جرایم موجب قصاص و دیه هیچ تاثیری در تشدید مجازات ندارد.[۲]

طبق قاعده در جرایم حدی تکرار در مرتبه اول و دوم و سوم هیچ تاثیری بر مجازات ندارد اما اگر سه مرتبه جرم به اثبات برسد و مجازات اجرا شود در مرتبه چهارم شخص اعدام میشود.[۳] انچه اهمیت دارد این است که مرتکب باید یک نوع جرم را مرتکب شود.[۴]برای مثال حد مصرف مسکر 80 ضربه شلاق است و چنانچه شخصی سه بار مرتکب شرب مسکر گردد و هشتاد ضربه شلاق هر بار روی او اجرا شود در مرتبه چهارم اعدام میشود.[۵] اما این قاعده در مورد کسی که چند بار مرتکب جرم حدی یکسانی شده ولی حدی بر وی جاری نشده اجرا نمیشود مثلا اگر کسی چند بار قوادی کرده باشد و این جرم هربار با اقرار وی ثابت شده باشد اما حاکم با توجه به اختیار خود وی را عفو کرده و حد را بر او جاری نساخته باشد و تنها یکبار او را مجازات کند،قاعده مورد بحث در اینجا جاری نخواهد بود.[۶]

ضمنا در تکرار جرم انقضای مدت محکومیت شرط نیست .بنابراین اگر پس از حصول محکومیت قطعی و حین تحمل مجازات شخص مرتکب جرم شود واجد شرایط تکرار است نه تعدد.[۷]

مستندات فقهی

مهم ترین مستند فقهی پذیرش مجازات اعدام صحیحه یونس ابن عبدالرحمن است _( اصحاب الکبائر کلّها اِذا اقیم علیهم الحد مرتین قتلوا فی الثالثة)اطلاق روایت میتواند حدود را به نحو عام در بر بگیرد و اختصاص به حد خاصی ندارد اگرچه در برخی حدود خاص روایات خاصی مبنی بر نحوه تشدید وجود دارد.[۸]

منابع

  1. غلامحسین الهام و محسن برهانی. درآمدی بر حقوق جزای عمومی (واکنش در برابر جرم). چاپ 1. میزان، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4953632
  2. غلامحسین الهام و محسن برهانی. درآمدی بر حقوق جزای عمومی (واکنش در برابر جرم). چاپ 1. میزان، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4953680
  3. غلامحسین الهام و محسن برهانی. درآمدی بر حقوق جزای عمومی (واکنش در برابر جرم). چاپ 1. میزان، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4953680
  4. غلامحسین الهام و محسن برهانی. درآمدی بر حقوق جزای عمومی (واکنش در برابر جرم). چاپ 1. میزان، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4953764
  5. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی بر مبنای قانون مصوب 1/2/1392 به همراه مفاهیم جدید و قوانین جزایی پیشین. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4148804
  6. احمد حاجی ده آبادی. قواعد فقه جزایی (حدود و تعزیرات، قصاص و دیات). چاپ 2. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3977328
  7. غلامحسین الهام. مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم. چاپ -. بشری، 1372.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4832108
  8. غلامحسین الهام و محسن برهانی. درآمدی بر حقوق جزای عمومی (واکنش در برابر جرم). چاپ 1. میزان، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4953972