ماده ۸۸۳ قانون مدنی

نسخهٔ تاریخ ‏۴ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۳۵ توسط Javad (بحث | مشارکت‌ها)

هرگاه پدر بعد از لعان رجوع کند پسر از او ارث می‌برد لیکن از ارحام پدر و همچنین پدر و ارحام پدری از پسر ارث نمی‌برند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

باوقوع لعان، رابطه خویشاوندی بین پدر و پسر برای همیشه قطع می گردد. لذا رجوع از لعان، به منزله اقراری است که فقط، می تواند به ضرر پدر باشد و اقرار به ضرر دیگران، فاقد اثر است. به همین دلیل با رجوع از لعان، پسر از پدر ارث می برد؛ ولی پدر حق ارث بری از او را ندارد.[۱] [۲]  [۳]

بین فرزند ملاعنه و اقربای پدر او، رابطه ارث بری قطع می گردد. مگر اینکه آنان به خویشاوندی با فرزند، اقرار نمایند.[۴]

این ماده دلالت بر فرضی بودن عدم انتساب فرزند به پدر خویش دارد.[۵]

مستندات فقهی

با استناد به روایتی از امام صادق، رجوع از لعان، موجب ارث بری فرزند از پدر گردیده، ولی دیگر، پدر از او ارث نمی برد. [۶]

سوابق فقهی

رجوع از لعان، در آنچه که به ضرر مرد است؛ مؤثر بوده و در آنچه که به نفع او است؛ اثری ندارد. بدین ترتیب، پس از تکذیب لعان توسط پدر، فرزند از پدر ارث برده؛  ولی پدر و خویشان پدری، از او ارث نمی برند؛ و از اقربای پدر نیز به او، ارثی تعلق نخواهدگرفت.[۷] [۸]

انتقادات

این ماده دارای ایراد نگارشی است. به جای (لیکن از ارحام پدری ارث نمی برد)؛ باید نوشته می شد: (همچنین پدر و ارحام پدری، از فرزند ارث نمی برند).[۹]

منابع

  1. عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1511668
  2. محمد بروجردی عبده. کلیات حقوق اسلامی. چاپ 1. رهام، 1381.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3574308
  3. منصور عدل. حقوق مدنی. چاپ 1. خرسندی، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1062496
  4. سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد ششم) (در ادله اثبات دعوا، اقرار، اسناد، شهادت، امارات، قسم، اصول عملیه). چاپ 7. کتابفروشی اسلامی، 1375.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 272764
  5. ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 100248
  6. احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و محمدحسین (ترجمه) مهوری. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیه اله سیدحسین بروجردی (جلد بیست و نه) (ارث). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5079440
  7. عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 54244
  8. عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 54236
  9. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مجموعه محشای قانون مدنی. چاپ 3. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1715004