واکاوی روانی تروریسم دینی
واکاوی روانی تروریسم دینی عنوان رساله ای است که توسط مهدی مهدوی نژاد، با راهنمایی سعید قماشی و با مشاوره عباس زراعت در سال ۱۳۹۸ و در مقطع دکتری دانشگاه کاشان دفاع گردید.
 | |
| عنوان | واکاوی روانی تروریسم دینی |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | مهدی مهدوی نژاد |
| استاد راهنما | سعید قماشی |
| استاد مشاور | عباس زراعت |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۸ |
| دانشگاه | دانشگاه کاشان |
چکیده
تروریسم دینی یا ایدیولوژیک یا مذهبی، شکل نوینی از تروریسم است که با انگیزه ها و مقاصد مذهبی و یا لااقل با ادعای تثبیت مذهب یا باوری خاص یا نفی مذهب یا باور خاص دیگری ارتکاب می یابند. رویکرد جدیدی که به این نوع تروریسم در حال شکل گیری و تکامل است، نگاه روان تحلیلگرانه است. روش پژوهش حاضر، توصیفی– تحلیلی و ابزار آن نیز کتابخانه ای است و هدف نیز تحلیل روان تحلیلگرانه تروریسم دینی، متغیرهای عمده موثر بر وقوع آن و نیز پاسخ هایی است که تا کنون نسبت به این پدیده ارایه شده و در عین حال، به منظور رفع خلاءها و نقص ها، قابل ارایه هستند. دانش روان تحلیلگری، به طور خاص، بر ساختارهای روانی سه گانه سایکوسس، نوروسس و پرورژن تمرکز می کند و هر یک از این ساختارها را به طور عام و نیز به صورت خاص در مواجهه با هنجارها و قوانین، دارای واکنش های خاص خود محسوب می کند.در تحقیق حاضر تاکید اصلی بر رویکرد لکانی بوده است. در رویکرد روان تحلیلگرانه به تروریسم دینی، در وهله اول، علل و عوامل(متغیرهای) عمده موثر بر ارتکاب تروریسم دینی بررسی می شوند. در این سطح از مطالعه روان تحلیلگرانه تروریسم دینی، سوال این است که متیغرهای عمده موثر بر ارتکاب تروریسم دینی کدامند؟ در پاسخ به این سوال، این نتیجه حاصل شد که این متغیرها عبارتند از: آموزش عقاید افراطی، جاذبه های مالی، فقر و حاشیه نشینی، جاذبه های جنسی، جاذبه های خشونت و قدرت و نفرت پراکنی. در وهله بعد، پاسخ هایی که نسبت به تروریسم دینی اجرا شده یا می شوند مورد بررسی قرار می گیرند. سوال دیگر این است که پاسخ هایی که تا به حال به تروریسم دینی داده شده، چه هستند و میزان کارآمدی آن ها تا چه حد بوده است؟ در پاسخ به این سوال، این نتیجه حاصل شد که تاکنون، علاوه بر سازوکارهای کیفری و سزاگرا، برخی سازوکارها با محوریت اصلاح و درمان و آموزش و کاهش زمینه های خطر، در بعضی از کشورها ازجمله فرانسه، انگلستان و آمریکا به اجرا درآمده اند که آمار متقن و قابل اطمینانی در مورد موفقیت آن ها وجود ندارد. در نهایت، سوال دیگر این است که چه راهکارهایی را می توان به منظور مقابله موثرتر و کارآمدتر با تروریسم دینی برشمرد؟ در پاسخ به این سوال، این نتیجه به دست آمد که به دلیل ناکارآمدی راهکارهای مورد شاره، می توان راهکارهای دیگری شامل تمرکز بر خنثی سازی متغیرها شامل مقابله با تامین مالی تروریسم، مقابله با آموزش عقاید افراطی، جلوگیری از تبلیغات گروه های تروریستی و جلوگیری از ایجاد ارتباط میان افراد در معرض خطر با متغیرها شامل مسدودسازی راه های پیوستن افراد به گروه های تروریستی و مداخلات پیشگیرانه در گروه های در معرض خطر پیشنهاد کرد.
ساختار و فهرست رساله
فهرست مطالب الف– بیان مساله
ب– انگیزه انتخاب موضوع
ج– اهمیت و ضرورت پژوهش
د– پیشینه پژوهش
پژوهش های موجود به زبان فارسی
پژوهش های موجود به زبان انگلیسی
ه– اهداف پژوهش
و– سوالات پژوهش
ز– کاربران پژوهش
ح– قلمرو و گستره پژوهش
ط– موانع و محدودیت های پژوهش
ی– مفاهیم بنیادین پژوهش
تروریسم دینی
تروریسم
روان تحلیلگری
ک– نوع و روش پژوهش و ابزار گردآوری اطلاعات
ل– سازماندهی پژوهش و توجیه پلان
بخش اول:
توصیف ساختارهای روانی و تروریسم دینی
در پرتو نگاه روان تحلیلگرانه
فصل اول: اصول و مبانی دانش روان تحلیلگری و نگاه آن به ساختار روان
مبحث اول: دیدگاه فروید نسبت به روان انسان
گفتار اول: نگاه فروید به روان و ساختارهای روانی
گفتار دوم: بررسی نظریه فروید در مورد روان و ساختارهای روانی
مبحث دوم: نگاه لاکان به روان و ساختارهای روان
گفتار اول: رویکرد لاکان به روان و ساختارهای روانی
بند اول: ساحت رمز و اشاره
بند دوم: ساحت خیال
بند سوم: ساحت واقعیت
گفتار دوم: بررسی رویکرد لاکانی در تشخیص اختلالات روانی
مبحث سوم: معنا و اقسام مشکلات روانی
گفتار اول: روان و انواع ساختارهای آن
بند اول: نوروسس
بند دوم: سایکوسس
بند سوم: پرورژن
گفتار دوم: معنای مشکل روانی
بند اول: معنای مشکلات روانی از نگاه روان تحلیلگری
بند دوم: مشکلات روانی از نگاه حقوق جزا
گفتار سوم: نحوه تاثیرگذاری ساختارهای روانی مختلف بر پدیده جرم
بند اول: نحوه تاثیرگذاری ساختار نوروتیک بر پدیده جرم
بند دوم: سایکوتیک و عدم درک معنای جرم
بند سوم: پرورژن و عدم پذیرش نظم جامعه
مبحث چهارم: بررسی نگاه دانش روان تحلیلگری به مقوله اصلاح و درمان
گفتار اول: میزان نتیجه بخشی درمان نسبت به ساختارهای مختلف روان
بند اول: رویکرد دانش روان تحلیلگری به مقوله اصلاح و درمان مرتکبان تروریسم دینی
بند دوم: امکان سنجی میزان اثربخشی راهکارهای اصلاح مدار نسبت به مرتکبان تروریسم دینی
گفتار دوم: مقایسه هدف غایی روان تحلیلگری و حقوق جزا از اصلاح و درمان
فصل دوم: معنا و ویژگی های تروریسم دینی
مبحث اول: معنای تروریسم و تروریسم دینی
گفتار اول: معنای تروریسم
بند اول: معنای لغوی
بند دوم: معنای اصطلاحی
گفتار دوم: معنای تروریسم دینی
بند اول: سیر تاریخی تروریسم دینی
بند دوم: معنای تروریسم دینی بر اساس انگیزه و هدف ارتکاب
بند دوم: مولفههای اصلی تشکیل دهنده ماهیت تروریسم دینی
مبحث دوم: ویژگی های تروریسم دینی
گفتار اول: ویژگیهای موضوعی
گفتار دوم: ویژگی های ساختاری
گفتار سوم: ویژگی های نتیجه مدار
فصل سوم: بررسی ارتباط میان مشکلات روانی و ارتکاب تروریسم دینی
مبحث اول: رویکرد مکاتب و نظریه های حقوقدانان و جرم شناسان
گفتار اول: رویکردهای کلاسیک
بند اول: نگاه رویکردهای کلاسیک به اثر مشکلات روانی در بزهکاری
بند دوم: بررسی نگرش رویکردهای کلاسیک به اثر مشکلات روانی در ارتکاب تروریسم دینی
گفتار دوم: رویکردهای نوین
بند اول: نگاه رویکردهای نوین به اثر مشکلات روانی در بزهکاری
بند دوم: بررسی نگرش رویکردهای نوین به اثر مشکلات روانی در ارتکاب تروریسم دینی
مبحث دوم: رویکرد روان تحلیلگران و دانش روان تحلیلگری
گفتار اول: رویکرد های مطرح در حوزه دانش روان تحلیلگری
بند اول: رویکرد راث اشتین
بند دوم: رویکرد باروخ آلاین هافمن
گفتار دوم: بررسی نظریه های موجود
مبحث سوم: ارتباط میان مشکلات روانی و ارتکاب تروریسم دینی در پرتو تحقیقات علمی و آمارهای جنایی موجود
گفتار اول: نحوه انجام مطالعه میدانی
گفتار دوم: نتایج بررسی های میدانی
بخش دوم:
متغیرهای عمده موثر بر ارتکاب تروریسم دینی و
پاسخ ها به آن
فصل اول: متغیرهای عمده موثر بر ارتکاب تروریسم دینی
مبحث اول: آموزش عقاید افراطی
گفتار اول: معنای افراط گرایی
گفتار دوم: معنای افراط گرایی مذهبی
گفتار سوم: مرور پژوهش ها در مورد نسبت افراط گرایی و ارتکاب تروریسم دینی
گفتار چهارم: بررسی نمونه عینی افراط گرایی دینی و ارتکاب تروریسم دینی(نسل کشی در میانمار)
مبحث دوم: جاذبه های مالی، فقر و حاشیه نشینی
گفتار اول: جاذبه های مالی گروه های تروریستی
گفتار دوم: نتایج تحقیقات علمی از گرایش حاشیه نشینان به ارتکاب تروریسم دینی
مبحث سوم: جاذبه های جنسی
گفتار دوم: جهاد نکاح در گروه های تروریستی
گفتار سوم: برده داری و تجاوزات جنسی گسترده در گروه های تروریستی دینی
گفتار دوم: مرور برخی پیمایش ها در مورد ارتباط تروریسم دینی و خشونت طلبی و قدرت مآبی
گفتار سوم: بررسی نمونه های عینی خشونت طلبی و ارتکاب تروریسم دینی(کشتار در سریلانکا و نیوزیلند)
بند اول: حادثه نیوزیلند
بند دوم: حادثه سریلانکا
بند سوم: نشانه های خشونت طلبی و ارتکاب تروریسم دینی در حوادث نیوزیلند و سریلانکا
مبحث پنجم: نفرت پراکنی
گفتار اول: بررسی برخی نمونه های عینی ارتباط نفرت پراکنی و ارتکاب تروریسم دینی
بند اول: حادثه قتل فرد روحانی در همدان
بند دوم: اقدامات اعضای داعش
بند سوم: حمله تروریستی در پارک فینزبری لندن
بند چهارم: اقدامات ارتشیان میانمار
گفتار دوم: بررسی ارتباط نفرت پراکنی و ارتکاب تروریسم دینی
فصل دوم: شناسایی تجربیات موجود در زمینه مقابله با تروریسم دینی و آسیب شناسی آن ها
مبحث اول: نگاهی به سازوکارهای مورد اعمال در برخی کشورها به منظور مقابله با تروریسم دینی
گفتار اول: کمپهای افراط گرایی زدایی در فرانسه
گفتار دوم: آموزش های مکتبی معکوس در انگلستان
گفتار سوم: مدارس رادیکالیزم زدایی در آمریکا
مبحث دوم: آسیب شناسی تجربیات موجود
گفتار اول: میزان موفقیت طرح های مورد استفاده در کشورها
گفتار دوم: مقرون به صرفگی طرح های موجود از نظر زمانی و اقتصادی
فصل سوم: شناسایی و بررسی تدابیر موثر برای مقابله با ارتکاب تروریسم دینی
مبحث اول: تمرکز بر خنثی سازی متغیرها
گفتار اول: مقابله با تامین مالی تروریسم
بند اول: معنای تامین مالی تروریسم
بند دوم: هنجارهای لازم الرعایه فراروی کشورها در زمینه مقابله با تامین مالی تروریسم
بند سوم: بررسی تاثیرگذاری تامین مالی برای ارتکاب تروریسم
گفتار دوم: مقابله با آموزش عقاید افراطی و تعطیلی مدارس مرتبط
گفتار سوم: جلوگیری از تبلیغات گروه های تروریستی در فضای حقیقی و سایبری
بند اول: قابلیت های فضای حقیقی و سایبری در پیشبرد اهداف تروریستی
بند دوم: اثر جلوگیری از تبلیغات گروه های تروریستی در مقابله با تروریسم دینی
مبحث دوم: جلوگیری از ایجاد ارتباط میان افراد در معرض خطر با متغیرها
گفتار اول: مسدود سازی راه های پیوستن افراد به گروه های تروریستی
گفتار دوم: مداخلات پیشگیرانه در گروه های در معرض خطر
مبحث سوم: رویکردهای درمانی– آموزشی، پیشگیرانه و کیفری نسبت به تروریسم دینی
گفتار اول: رویکرد اصلاحی– درمانی – آموزشی
بند اول: امکان سنجی اصلاح، درمان و آموزش مرتکبان تروریسم دینی
بند دوم: مصادیق سازوکارهای اصلاح گرا– درمان محور و آموزش مدار نسبت به مرتکبان تروریسم دینی
گفتار دوم: رویکرد پیشگیرانه
بند اول: تبیین لزوم پیشگیری از ارتکاب تروریسم دینی
بند دوم: بررسی رویکردهای نظری حول موضوع پیشگیری از وقوع تروریسم دینی
گفتار سوم: رویکرد کیفری
بند اول: محورهای اصلی رویکرد کیفری نسبت به تروریسم دینی
بند دوم: بررسی برخی از مهم ترین نمونه های اتخاذ رویکرد کیفری نسبت به تروریسم دینی
نتایج پژوهش
منابع
کلیدواژه ها
- حقوق کیفری
- تروریسم دینی