تنظیم فناوری مالی فینتک در حوزه پولی و بانکی با تاکید بر مورد ایران

تنظیم فناوری مالی فینتک در حوزه پولی و بانکی با تاکید بر مورد ایران عنوان رساله ای است که توسط حامد ادریسیان، با راهنمایی محمد حسین زارعی و با مشاوره محمد راسخ و اسداله یاوری در سال ۱۴۰۲ و در مقطع دکتری دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.

عنوان	تنظیم فناوری مالی فینتک در حوزه پولی و بانکی با تاکید بر مورد ایران
رشته	حقوق عمومی
دانشجو	حامد ادریسیان
استاد راهنما	محمد حسین زارعی
استاد مشاور	محمد راسخ، اسداله یاوری
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۴۰۲
دانشگاه	دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

با رشد و توسعه فناوری به ویژه پس از مواجهه دنیا با بحران مالی جهانی در سال ۲۰۰۸، دسته جدیدی از ارایه دهندگان خدمات مالی به شکل فزاینده ای، شروع به فعالیت کردند که با تکیه بر فناوری، انواع راهکارهای مالی به نحوی سریع تر، ارزان تر، راحت تر و در مواردی ایمن تر به مشتریان پیشنهاد می کردند که در اصطلاح به فینتک شناخته شدند. ظهور و گسترش شرکت های فینتک، منجر به شکل گیری بازارهای جدید با بازیگران و ویژگی های منحصر به فرد در دنیا و ایران شده است و دولت ها همچون سایر بازارها، اقدام به تنظیم حوزه فینتک نموده اند. در این پژوهش، تلاش شده تا با تحلیل تنظیم حقوقی فینتک در دنیا و سازوکارهایی که توسط کشورهای پیشرو به کار گرفته می شود، تصویری روشن از وضعیت تنظیم فینتک در حوزه پولی و بانکی ایران جهت آسیب شناسی و ارایه راهکارهایی برای تنظیم کارآمد و موثر این حوزه ارایه شود. در این راستا، تحقیق حاضر با روش توصیفی – تحلیلی – هنجاری و بنا به ضرورت، انجام برخی مطالعات تطبیقی انجام شده است. در ابتدا، مبانی نظری فینتک و ضرورت تنظیم آن در حوزه پولی و بانکی تشریح می شود. سپس ضمن تشریح مدل های رایج تنظیم فینتک، نسبت به تطبیق آن ها با مهمترین نهادهایی که در ایران بر تنظیم فینتک پولی و بانکی اثر می گذارند اقدام می گردد. علاوه بر این، به برخی از مهمترین موضوعات، حوزه ها و روش های نوین تنظیم حقوقی فینتک و وضعیت آن در نظام حقوقی ایران پرداخته می شود. با توجه به بررسی های انجام شده می توان اذعان داشت آنچه که در تنظیم فینتک، معیار انتخاب مدل ها و روش های تنظیمی است، رسیدن به نقطه تعادلی است که ضمن تحقق اهداف تنظیمی، از نوآوری و دستاوردهای آن حمایت شود. اما در ایران، اساسا هیچ راهبرد خاصی در این زمینه مشاهده نمی گردد و نظام حقوقی ایران، تقریبا خالی از هرگونه قانون مصوب مجلس است که چهارچوب تنظیم تمام یا بخشی هایی از بازار فینتک در حوزه پولی و بانکی را مشخص کند. بر اساس بررسی های انجام شده می توان به این نتیجه رسید که در دنیا مدل های تنظیمی که امکان تعامل و همکاری نهادهای تنظیم گر با شرکت های فینتک به ویژه کسب وکارهای نوپا را میسر می سازد به شکل نظام مند و کارآمد وجود ندارد. در ایران، بهره برداری از دستاوردهای بین المللی در تنظیم فینتک به همراه استفاده از مدل هایی که امکان هماهنگی بین مراجع تاثیرگذار بر تنظیم فینتک حوزه پولی و بانکی را فراهم می کند از جمله پیشنهاداتی هستند که برای نیل به اهداف تنظیمی می توانند راهگشا باشند.

کلیدواژه ها

• فینتک
• تنظیم بازار
• حقوق رقابت
• بانک مرکزی
• رگ تک
• سندباکس تنظیمی
• رمز ارز