موجبات جواز سقط جنین
موجبات جواز سقط جنین عنوان پایان نامه ای است که توسط مجید درخشان، با راهنمایی محمدهادی صادقی در سال ۱۳۹۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز دفاع گردید.
 | |
| عنوان | موجبات جواز سقط جنین |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | مجید درخشان |
| استاد راهنما | محمدهادی صادقی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۲ |
| دانشگاه | دانشگاه شیراز |
چکیده
مساله سقط جنین همواره نزد دانشمندان حقوق جزا به عنوان یکی از موضوع های اساسی حقوق کیفری مطرح بوده است. برخی از فمینیستها این پدیده اجتماعی را به طور مطلق پذیرفته و معتقد به آزادی بی قید و شرط آن هستند. در مقابل، بعضی براساس آموزه های دینی، سقط جنین را تحت هیچ شرایطی مجاز نمی دانند. فقهای امامیه قایل به آزادی نسبی سقط جنین شده اند و در موارد محدودی سقط جنین را جایز می دانند. در نظام حقوقی ایران که قوانین و مقررات آن برگرفته از فقه امامیه است، برخلاف نظامهای حقوقی جوامع غربی که سقط جنین را نشانه افتخارآمیز شخصیت و آزادی زن می دانند، سقط جنین حرام و مطابق قانون مجازات اسلامی دارای مجازات می باشد؛ پس اصل اولیه و مسلم در فقه امامیه حرمت سقط جنین است و تنها در صورت وجود عناوین ثانویه ای مثل عسر و حرج، اضطرار، دفاع مشروع و تزاحم می توان جواز سقط را صادر کرد. یعنی با طرح عنوان جدید سقط درمانی، حکم ثانویه ی جدیدی برای سقط قایل شد و در موارد ویژه آن را روا دانست: مواردی که بارداری یا زایمان دشورای و تنگنا برای مادر یا فرزند در پی داشته باشد و به آسیب جانی یا از دست رفتن سلامتی آنها بیانجامد؛ هنگامی که مادر در شرایط روانی دشوار قرار گیرد و توان ادامه بارداری را نداشته باشد؛ یا موارد ناهنجاریهای جنینی و نقص اندام. در این نوشتار موارد جواز سقط جنین را با توجه به مبانی آنها مورد بررسی قرار داده ایم، و دیدگاههای فقهای امامیه و دیدگاه قانونگذار را در مورد این مصادیق ذکر کردیم. و نهایتا مشخص می شود که می توان با استناد به قاعده عسر و حرج جواز سقط جنین حاصل از تجاوز را صادر کرد، زیرا مادر در این شرایط در تنگنا و مشقت قرار می گیرد. و اینکه با توجه به دیدگاه برخی فقها می توان حتی پس از ولوج روح نیز برای حفظ جان مادر با استناد به عناوین ثانویه، از جمله دفاع مشروع و اضطرار جواز سقط را صادر کرد.
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه ۱
فصل اول
کلیات ۹
مبحث اول: واژه شناسی ۹
گفتار اول : جنین و مفاهیم مشابه ۹
بند اول : جنین ۹
بند دوم : حمل ۱۰
بند سوم: حبل ۱۱
گفتار دوم: سقط جنین ۱۱
بند اول: سقط جنین از نظر لغوی ۱۱
بند دوم: سقط جنین از دیدگاه حقوقی ۱۲
بند سوم: سقط جنین از دیدگاه پزشکی ۱۲
بند چهارم: مراحل رشد و تکامل جنین ۱۳
بند پنجم: تشخیص جنین دارای روح ۱۴
مبحث دوم: انواع سقط جنین ۱۵
گفتار اول: سقط جنین طبیعی ۱۶
گفتاردوم : سقط جنین جنایی ۱۶
گفتار سوم: سقط طبی یا درمانی(قانونی) ۱۷
گفتار چهارم: سقط جنین غیر درمانی ۱۸
بند اول: سقط جنین به دلیل مشکلات اقتصادی ۱۸
بند دوم: سقط جنین به دلیل مشکلات اجتماعی ۱۹
بند سوم: سقط جنین ناشی از زنا ۲۰
بند چهارم: سقط جنین ناشی از تجاوز ۲۳
مبحث سوم: بررسی نظریه های مختلف در مورد سقط جنین و دلایل این نظریات ۲۵
گفتار اول : تیوری آزادی مطلق ۲۵
بند اول:حفظ حیات و سلامت مادر ۲۵
بند دوم: کاهش مرگ و میر مادر ۲۶
بند سوم: افزایش جمعیت ۲۷
بند چهارم: حق انتخاب زن ۲۷
گفتار دوم: تیوری ممنوعیت مطلق ۲۹
بند اول: قداست حیات ۲۹
بند دوم: حق حیات داشتن جنین به عنوان یک انسان ۳۰
بند سوم: برابر بودن حق زندگی ۳۰
بند چهارم: حق انتخاب جنین ۳۱
گفتار سوم: تیوری آزادی نسبی ۳۱
فصل دوم
تزاحم و اضطرار ۳۴
مبحث اول: قاعده ی تزاحم ۳۴
گفتار اول: مفهوم تزاحم ۳۵
گفتار دوم: قواعد حاکم بر تزاحم در سقط جنین ۳۶
بند اول: قاعده ی تخییر ۳۷
بند دوم: قاعده ی اهم و مهم ۳۸
گفتار سوم: تزاحم در سقط جنین در حقوق ایران ۴۱
گفتار چهارم: دیدگاه های فقه امامیه پیرامون تزاحم در سقط جنین ۴۲
مبحث دوم: قاعده ی اضطرار ۴۴
گفتار اول:اضطرار مفهوم، ادله فقهی و قلمرو ۴۵
بند اول: مفهوم اضطرار ۴۵
بند دوم: رابطه ی ضرورت و اضطرار ۴۷
بند سوم: رابطه ی اضطرار و تزاحم ۴۸
گفتار دوم: اضطرار در سقط جنین ۴۹
بند اول: در حقوق ایران ۴۹
بند دوم: فقه امامیه ۵۱
الف) سقط جنین قبل از ولوج روح ۵۱
ب) سقط جنین پس از ولوج روح ۵۴
گفتار سوم: جایگاه قاعده ی اضطرار در موارد سقط جنین ۵۶
بند اول: سقط جنین به منظور حفظ جان مادر ۵۶
الف) در حقوق ایران ۵۷
ب) دیدگاه های فقه امامیه ۵۹
۱ سقط جنین قبل از ولوج روح ۵۹
۲ بعد از ولوج روح ۶۵
فصل سوم
دفاع و عسر و حرج ۶۹
مبحث اول: دفاع مشروع ۶۹
گفتار اول: مفهوم و شرایط دفاع مشروع ۷۰
بند اول : مفهوم دفاع مشروع ۷۱
بند دوم: مقایسه ی دفاع مشروع و اضطرار ۷۱
گفتار دوم: شرایط دفاع مشروع ۷۲
بند اول: شرایط تجاوز ۷۲
الف) تجاوز فعلی یا خطر قریب الوقوع ۷۲
ب) تجاوز غیر قانونی ۷۳
بند دوم: شرایط دفاع ۷۳
الف) تناسب دفاع و تجاوز ۷۳
ب) ضرورت دفاع ۷۴
گفتار سوم: دفاع مشروع در سقط جنین ۷۴
مبحث دوم: قاعده ی نفی عسر و حرج ۷۸
گفتار اول: مفهوم، و محدوده قاعده عسر و حرج ۷۹
بند اول: مفهوم عسر و حرج ۷۹
الف) حرج نوعی یا شخصی ۸۰
ب) بررسی انواع حرج ۸۱
بند سوم: محدوده قاعده عسر و حرج ۸۳
گفتار دوم: بررسی رابطه عسر و حرج با اضطرار ۸۳
گفتار سوم: جایگاه قاعده نفی عسر و حرج در موارد سقط جنین ۸۴
بند اول: سقط جنین به منظور حفظ سلامتی مادر ۸۵
الف) حقوق ایران ۸۶
ب) دیدگاه ها در فقه امامیه ۸۸
۱ قبل از ولوج روح ۸۸
۲ بعد از ولوج روح ۹۲
بند دوم: سقط جنین به جهت ناهنجاریهای جنینی ۹۴
الف) تعریف ناهنجاریهای جنینی ۹۵
ب) حقوق ایران ۹۷
ج) دیدگاه ها در فقه امامیه ۹۸
۱ قبل از ولوج روح ۹۸
۲ بعد از ولوج روح ۱۰۳
بند سوم: سقط جنین حاصل از تجاوز به عنف ۱۰۵
الف) سقط جنین ناشی از تجاوز به عنف در قوانین ایران ۱۰۷
ب) دیدگاه فقهای امامیه در رابطه با سقط جنین ناشی از تجاوز ۱۰۹
بند چهارم: سقط جنین به منظور کنترل جمعیت ۱۱۰
نتیجه گیری ۱۱۳
پیشنهادات ۱۱۶
فهرست منابع
کتاب ۱۱۸
مقاله ۱۲۱
پایان نامه ۱۲۵
کلیدواژه ها
- اضطرار
- اعسار
- تزاحم (اصول فقه)
- دفاع مشروع
- سقط جنین
- سقط جنین
- abortion