بررسی نظام نیمه آزادی در حقوق ایران و مقایسه آن با حقوق انگلستان و فرانسه

بررسی نظام نیمه آزادی در حقوق ایران و مقایسه آن با حقوق انگلستان و فرانسه عنوان پایان نامه ای است که توسط مجید حسینی، با راهنمایی عباس شیری ورنامخواستی و با مشاوره رجب گلدوست جویباری در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

عنوان	بررسی نظام نیمه آزادی در حقوق ایران و مقایسه آن با حقوق انگلستان و فرانسه
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	مجید حسینی
استاد راهنما	عباس شیری ورنامخواستی
استاد مشاور	رجب گلدوست جویباری
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۳
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

امروزه تورم جمعیت کیفری یکی از چالش های اساسی در نظام عدالت کیفری است. قوانین و مقررات کیفری در گذر زمان، در جوامع مختلف اشکال گوناگونی داشته و در مقاطع مختلف، دستخوش تغییر بوده است. توسل بیش از حد به ضمانت اجراهای کیفری، باعث محدود شدن آزادی های افراد، تحمیل هزینه زیاد به دولت و خلل در عملکرد دستگاه قضایی شده است. کیفرزدایی به عنوان یک راهبرد اساسی در سیاست جنایی کشورها، بیش از سایر سیاستهای عقب نشینی نظام کیفری، مورد توجه قانونگذاران قرار گرفته است. زیرا با حفظ خصیصه مجرمانه برای رفتاری که تنها واکنش کیفری از آن زدوده شده است، محظورات و محدودیتهای کمتری نسبت به سایر سیاستها دارد. در ایران نیز همانند کشورهای انگلستان و فرانسه، راهبرد کیفرزدایی بصورت آگاهانه در جهت کاهش بار نظام کیفری در قوانین برنامه سوم، چهارم و پنجم توسعه، سیاستهای کلان قضایی از سوی رهبری و نیز لوایح پیشنهادی قوه قضایی به مجلس شورای اسلامی مورد توجه قرار گرفته است که در حال حاضر، نمونه های آن را می توان در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ مشاهده کرد. با توجه به مضرات زندان نظامهای مدرن کیفری از جمله انگلستان و فرانسه تلاش کرده اند تا با اعمال نهادهای نوین از مضرات مجازات زندان برای فرد، خانواده و جامعه کاسته و بر نکات مثبت این مجازات برای تنبیه و اصلاح مجرم استفاده کنند. نظام نیمه آزادی یکی از این روشهاست که با آزادی نیمه وقت مجرم موافقت کرده، بر نظارتی دایم بر او تاکید دارد. این روش از یک طرف ثبات خانوادگی مجرم را حفظ کرده و اصل فردی بودن مجازاتها را تضمین می کند و از طرف دیگر اصلاح مجرم را در دستور کار خود قرار می دهد. بنابراین علاوه بر اینکه نهاد مذکور می تواند نقش عمده در کاهش جمعیت کیفری و به ویژه کاهش جمعیت زندان داشته باشد، همانند نهاد جایگزینهای حبس و تعویق صدور حکم از جلوه های کیفرزدایی در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ تلقی شود.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه:۱الف– بیان موضوع و انگیزه انتخاب۷ب– پیشینه تحقیق:۸پ– سوال های تحقیق:۹ت– فرضیه های تحقیق:۹ث– محدودیت های تحقیق:۱۰ج– ساماندهی تحقیق:۱۰چ– روش تحقیق:۱۱فصل اول: مفهوم شناسی، مبانی و هستارشناسی تدبیر نیمه آزادیگفتار اول: مفهوم شناسیِ تدبیر نیمه آزادی۱۴الف– مفهوم لغوی:۱۴ب– مفهوم اصطلاحی:۱۵۱– نظام نیمه آزادی از منظر کیفرشناسی:۱۵۱–۱– مفهوم عام نظام نیمه آزادی:۱۹۱–۲– مفهوم خاص نظام نیمه آزادی:۲۰گفتار دوم: مبانی و اصول حاکم بر نظام نیمه آزادی۲۰الف– نظام نیمه آزادی از نظر شرایط ماهوی۲۳۱– محکومان به حبس تعزیری درجه

تا ۷:۲۷۲– گذشت شاکی:۳۰۳– سپردن تامین مناسب۳۱۴– رضایت محکوم علیه۳۳ب– نظام نیمه آزادی از نظر شرایط شکلی۳۴۱–۲– تاسیس مراکز نیمه آزادی۳۵۲– تعهد به انجام فعالیت شغلی، حرفه ای، آموزشی، حرفه آموزی۳۷۳– تعهد به مشارکت در تداوم زندگی خانوادگی۳۹۴– اقدام به درمان اعتیاد و بیماری۴۲گفتار سوم: روند شکل گیری نظام نیمه آزادی۴۶الف– زندان زدایی، کاهش هدفمند تراکم جمعیت کیفری زندانها۵۰۱ نتایج اجرای نظام نیمه آزادی در کشورهای فرانسه و انگلستان و چگونگی رویکرد مقنن ایران به این مجازات۵۳۱–۱– نظام زندانها در فرانسه۵۴۱–۲– نظام نیمه آزادی در سیاست کیفری فرانسه۵۸۱–۳– نظام زندانها در انگلستان۶۴۱–۴– نظام نیمه آزادی در سیاست کیفری انگلستان۶۶۱–۵– نگرش قانونگذار ایران به تجربه کشورهای فرانسه و انگلستان در ق م ا مصوب ۱۳۹۲۶۶ب– نظام نیمه آزادی رهیافتی مترقی به سوی باز اجتماعی کردن بزهکاران۷۱۱– آثار اعمال تدبیر نیمه آزادی در رابطه با محکومان۷۲۱– مجازات نیمه آزادی و آثار اجتماعی آن۷۳۲–۱– چگونگی تاثیر تدبیر نیمه آزادی بر خانواده محکومان۷۵۲–۲– آثار تدبیر نیمه آزادی بر جامعه۷۷فصل دوم: چشم انداز برقراری نظام نیمه آزادی در سیاست کیفری از گذشته تا آیندهگفتار اول: بررسی تفکیکی اثرات اجرای نظام نیمه آزادی در گذشته۸۱الف– به اعتبار جنسیت زندانیان۸۲۱– زندانیان مرد۸۲۲– زندانیان زن۸۴ب– به اعتبار سن محکومان۸۷۱– در بزرگسالان۸۸۲– در نوجوانان۹۰ج– به اعتبار نوع عمل مجرمانه۹۲۱– در جرایم عمومی:۹۴۲– در جرایم مواد مخدر۹۵گفتار دوم: پیش بینی جایگاه و وضعیت نظام نیمه آزادی در آینده۹۸الف– جایگاه نظام نیمه آزادی در روند رسیدگی های کیفری۹۸۱– نقش نگرش قضاوت صادر کننده حکم به اعمال نظام نیمه آزادی۹۸۲– نقش قضات ناظر زندان در بهبود اجرای نظام نیمه آزادی۱۰۲ب– کارایی نظام نیمه آزادی در تحصیل اهداف کیفر۱۰۶۱– دستیابی به حفظ عزت و کرامت انسانی۱۰۶۲– دستیابی به هدف اصلاح و تربیت مجرمین۱۰۷گفتار سوم: راهکارهای بهینه سازی نظام نیمه آزادی۱۰۹الف– راهکارها در مرحله قانونگذاری۱۰۹ب– راهکارها در مرحله قضایی۱۰۹ج– راهکارها در مرحله اجرایی۱۱۰نتیجه گیری و پیشنهادات۱۱۲منابع و مآخذ۱۱۸

کلیدواژه ها

• نظام نیمه آزادی
• زندان زدایی
• قانون مجازات اسلامی
• بزهکار
• مجازات های جایگزین زندان
• آزادی مشروط
• مجازات
• انگلستان
• زندان
• نظام اصلاح مجرم