پیشگیری پلیسی از جرایم سایبری

پیشگیری پلیسی از جرایم سایبری عنوان پایان نامه ای است که توسط سیما حسینی، با راهنمایی لیلا اکبری در سال ۱۳۹۵ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود دفاع گردید.

عنوان	پیشگیری پلیسی از جرایم سایبری
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	سیما حسینی
استاد راهنما	لیلا اکبری
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۵
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود

چکیده

امنیت ملی و نظم عمومی بستر آرامش جامعه و فعالیت های اجتماعی انسان است. دولت ها به منظور برقراری امنیت اجتماعی و نگهبانی از نظم عمومی توسط نهاد پلیس اقدام به پیشگیری از وقوع جرایم می نمایند. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هم ماموریت پاسداری از تمامیت ارضی کشور و نگهبانی از انقلاب اسلامی ایران و دستاوردهای آن را بر عهده ی سازمان پلیس نهاده است. پلیس به عنوان متولی اصلی نظم و امنیت در جامعه و عمل به وظیفه خطیر خود یعنی پیشگیری از وقوع جرم به عنوان بازوی اجرایی جامعه خواستار هرچه بیشتر امنیت و آرامش در اجتماع است که نتیجه آن حفظ ارزش های ملی و دینی و صیانت از فرهنگ اسلامی است. مقوله ی مجرمیت امروزه در کنار دیگر معضلات اجتماعی به یکی از منابع ظهور و گسترش احساس ناامنی در میان مردم تبدیل شده است. که تشدید این رفتارها منجر به اقدام های پلیس درجهت مبارزه با آسیب های اجتماعی و کاهش احساس ناامنی موجود می باشد. امروزه کنترل جرایم و مقابله با مجرمین هسته مرکزی فعالیت نیروی پلیس را تشکیل می دهد. در این راستا نقش افراد جامعه به عنوان حامی و پشتیبان این نهاد امنیتی غیرقابل انکار است. در گذر زمان با افزایش شناخت آگاهی و دانش انسان و پیشرفت سریع فناوری اطلاعات و ارتباطات همان گونه که شیوه و نحوه ی زندگی افراد دگرگون گردیده است به همان صورت نوع ارتکاب جرایم توسط مجرمین به خصوص نسل جوان دستخوش تغییر و تحول قرار گرفته است.افزایش رو به رشد جرایم در فضایی خارج از فضای واقعی موجب گردید که مسولین و به خصوص نهاد پلیس به طور جدی و تخصصی با این گونه جرایم برخورد نماید. بنابراین پس از چالش های فراوان پلیس تخصصی به نام پلیس فتا (فضای تولید و تبادل اطلاعات) برای مقابله با این جرایم تاسیس گردید. جرایم سایبری ازاین جهت در طبقه خطرناک ترین جرایم قرار می گیرند که متضرر اصلی آن درواقع هویت ملی و دینی و ارزش های نظام اسلامی و ساختار معنوی جامعه است. گرچه فضای سایبر – این پدیده ی شگفت انگیز قرن بیست و یکم – بسیاری از عرصه ها را با تحولات بنیادین مواجه کرده، سوء استفاده های فراوان از آن موجب پیش بینی تدابیر کیفری در این زمینه شده است. اما باتوجه به مشکلات بسیاری که فراروی تدابیر کیفری وجود دارد، سیاست پیشگیری از وقوع این جرایم مناسب ترین تدبیر سیاست جنایی است. در این میان، پیشگیری وضعی یکی از اقدامات مهم محسوب می شود، اما با محدودیت هایی مواجه است که ازجمله ی آن ها نقض موازین حقوق بشر است. ماهیت فضای سایبر به گونه ای است که تجلی هرچه بیشتر آزادی بیان و جریان آزاد اطلاعات را موجب شده و همچنین با امکاناتی که جهت برقراری انواع ارتباطات ایمن فراهم آورده، به نوعی درجهت حفظ حریم خصوصی افراد گام برداشته است. اما تدابیر پیشگیرانه ی وضعی از جرایم سایبر، عمدتا به گونه ای اجرا می شوند که این سه اصل حقوق بشری را نقض می کنند. این پایان نامه درصدد است ضمن تبیین انواع تدابیر پیشگیری وضعی از جرایم سایبر، به تبیین چالش های حاکم بر این تدابیر با موازین حقوق بشر بپردازداین تحقیق شامل ۴ فصل می باشد که در فصل اول پیشگیری، مفهوم و اقسام آن مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل دوم نیز به راه کارهای پیشگیرانه پلیس پرداخته شده؛ فصل سوم این تحقیق به اقدامات پیشگیرانه پلیس در جرایم سایبری و هماهنگی آن ها با استانداردهای حقوق بشری اختصاص داده شده و در فصل چهارم نیز نتیجه گیری حاصل از این مطالعه و پیشنهادات پیش روی این تحقیق بیان شده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده ۱بیان مفاهیم۱–۱– مقدمه ۴۲–۱– بیان مساله ۵۳–۱– اهداف تحقیق ۵۴–۱– روش تحقیق ۶۵–۱– سوالات تحقیق ۶۱–۵–۱– سوال اصلی ۶۶–۱– فرضیه های تحقیق ۷۱–۶–۱– فرضیه اصلی ۷۲–۶–۱– فرضیه فرعی ۷۷–۱– پیشینه تحقیق ۷۸–۱– تعاریف واژگان کلیدی ۷فصل نخست: پیشگیری، مفهوم و اقسام آن۱–۱– مفهوم لغوی و اصطلاحی حقوقی/ جرم شناختی پیشگیری ۱۱۱–۱–۱– مفهوم لغوی حقوقی/جرم شناختی پیشگیری ۱۱۲–۱–۱– مفهوم اصطلاحی حقوقی/جرم شناختی پیشگیری ۱۲۱–۲–۱–۱– پیشگیری وضعی ۱۳۲–۲–۱–۱– پیشگیری اجتماعی ۱۴۳–۲–۱–۱– مداخله پلیس در امر پیشگیری ۱۵۱–۳–۲–۱–۱– سیاست جنایی و ارتباط آن با ایفای نقش پیشگیرانه پلیس ۱۵۲–۳–۲–۱–۱– پیشگیری انتظامی ۱۸۱–۲–۳–۲–۱–۱– هشدارها و توصیه های پلیس ۲۰۲–۲–۳–۲–۱–۱– موانع و محدودیت های پلیس در پیشگیری از وقوع جرایم ۲۱۲–۱– فضای سایبر ۲۳عنوان صفحه۳–۱– جرایم رایانه ای ۲۶۱–۳–۱– تعریف جرایم رایانه ای ۲۶۱–۱–۳–۱– عنصر قانونی جرایم رایانه ای ۲۷۲–۱–۳–۱– عنصر مادی جرایم رایانه ای ۲۷۳–۱–۳–۱– عنصر معنوی جرایم رایانه ای ۲۸۴–۱– جرایم و مجازات ها ۲۸۱–۴–۱– جرایم علیه محرانگی داده ها و سامانه های رایانه ای و مخابراتی ۲۸۱–۱–۴–۱– دسترسی غیرمجاز ۲۸۲–۱–۴–۱– شنود غیرمجاز ۲۸۵–۱– نسل جرایم رایانه ای ۲۹۱–۵–۱– نسل اول جرایم رایانه ای ۲۹۲–۵–۱– نسل دوم جرایم رایانه ای ۳۰۳–۵–۱– نسل سوم جرایم رایانه ای ۳۱فصل دوم: راه کارهای پیشگیرانه ی پلیس۱–۲– تاسیس پلیس سایبری ۳۴۱–۱–۲– چگونگی شکل گیری پلیس فتا ۳۵۲–۱–۲– ماهیت پلیس فتا ۳۶۳–۱–۲– تاثیر پلیس فتا بر نهادهای اجتماعی ۳۸۴–۱–۲– هشدارها و توصیه های پلیس فتا ۴۶۱–۴–۱–۲– هشدارهای برای کودکان و نوجوانان ۴۷۲–۴–۱–۲– توصیه های ضروری به والدین ۴۹۳–۴–۱–۲– هشدارها و توصیه های ضروری به عموم افراد جامعه ۵۰۲–۲– راه کارهای پیشنهادی پلیس فتا برای کنترل جرایم در فضای سایبر ۵۵۱–۲–۲– اطلاع رسانی ازطریق رسانه ها و مطبوعات ۵۵۲–۲–۲– فرهنگ سازی استفاده از فضای مجازی ۵۹عنوان صفحهفصل سوم: اقدامات پیشگیرانه پلیس در جرایم سایبری و هماهنگی آن ها با استانداردهای حقوق بشری۱–۳– اتخاذپذیری رویکردهای پیشگیری از حرم در قبال جرایم رایانه ای ۶۵۱–۱–۳– کارایی سنجی پیش گیری مبتنی بر توسعه اجتماعی در قبال جرایم رایانه ای ۶۵۲–۱–۳– کارایی سنجی پیش گیری مبتنی بر موقعیت های جرم زا در قبال جرایم رایانه ای ۶۶۱–۲–۱–۳– نظارت بر ورودی و خروجی داده ها ۶۷۲–۲–۱–۳– نظارت بر انتقال، پردازش و ذخیره داده ها ۶۸۲–۳– شرایط اعمال شیوه های مراقبتی – نظارتی ۶۸۳–۳– تدابیر پیشگیری وضعی و جرایم رایانه ای ۶۹۱–۳–۳– شرایط پیشگیری وضعی ۷۰۲–۳–۳– اجرای راهبردهای پیشگیری از بزه دیدگی مجدد ۷۱۳–۳–۳– اتخاذپذیری اصول راهبردی پیشگیری از جرم در قبال جرایم رایانه ای ۷۲۴–۳–۳– نظارت و رهبری دولت در پیشگیری از جرایم رایانه ای ۷۲۵–۳–۳– همراه کردن نهادهای غیردولتی در فرآیند پیشگیری ۷۳۶–۳–۳– ادغام پیشگیری با توسعه ی اجتماعی – سیاسی و اتکاء به برنامه های بلندمدت ۷۳۷–۳–۳– تخصیص بودجه ی مناسب و ارزیابی مستمر برنامه ها ۷۴۸–۳–۳– اتخاذ راهبردهای علمی و میان رشته ای برای پیشگیری از جرایم رایانه ای ۷۴۹–۳–۳– رعایت حقوق و آزادی های فردی در برنامه های پیشگیری ۷۵۱۰–۳–۳– توجه به همکاری های بین المللی درخصوص برنامه های پیشگیری ۷۶ ۱۱–۳–۳– توجه برنامه های پیشگیری به اقشار آسیب پذیر ۷۷۴–۳– نتیجه گیری ۷۹۵–۳– پیشنهادات ۸۱۶–۳– محدودیت ها ۸۲منابع و ماخذ ۸۳

کلیدواژه ها

• نهاد پلیس
• پیشگیری از جرم
• جرایم سایبری
• فضای سایبر