بررسی برقراری توازن سلامت و کارایی در کاربرد قواعد حقوق رقابت در حقوق معاملات عمومی ایران اتحادیه اروپا و آمریکا
بررسی برقراری توازن سلامت و کارایی در کاربرد قواعد حقوق رقابت در حقوق معاملات عمومی ایران اتحادیه اروپا و آمریکا عنوان رساله ای است که توسط زهرا بابایی، با راهنمایی رضا طجرلو و با مشاوره ولی رستمی و نادر میرزاده در سال ۱۳۹۶ و در مقطع دکتری دانشگاه تهران دفاع گردید.
 | |
| عنوان | بررسی برقراری توازن سلامت و کارایی در کاربرد قواعد حقوق رقابت در حقوق معاملات عمومی ایران اتحادیه اروپا و آمریکا |
|---|---|
| رشته | حقوق عمومی |
| دانشجو | زهرا بابایی |
| استاد راهنما | رضا طجرلو |
| استاد مشاور | ولی رستمی، نادر میرزاده |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۶ |
| دانشگاه | دانشگاه تهران |
چکیده
رساله حاضر به بررسی معاملات عمومی به عنوان مهمترین فعالیت اقتصادی دولت و روش های ارتقای کارایی و سلامتی آن از طریق بکارگیری قواعد حقوق رقابت می پردازد. برگزاری یک معامله سالم و کارآمد می تواند نقش قابل توجهی در افزایش بهره وری و هزینه کرد مطلوب بودجه عمومی داشته باشد. بنابراین مهمترین اصول معاملات عمومی یعنی اصل سلامت، شفافیت، کارایی و رقابت بررسی میشود. حقوق معاملات عمومی و حقوق رقابت به عنوان دو مجموعه مقررات اقتصادی، تعاملات گسترده ای با هم داشته و هر یک می تواند به توسعه و کارایی دیگری کمک کند. دولت به عنوان یک خریدار غالب و انحصاری می تواند باعث اختلال رقابت در بازار شود و در نتیجه به علت تحمیلِ قیمتِ خارج از تحمل بازار در دراز مدت بر تعداد تامین کنندگان کالا و خدمات و کیفیت آنها اثر منفی بگذارد و دولت را از دستیابی به ارزش پول در طرح های آتی محروم نماید. منع تبانی و سازش میان رقبا یکی از محدودیت های حقوق رقابت است که در معاملات عمومی بسیار شایع است. بخصوص وقتی تعداد رقبا در بازار کم و موانع ورود به بازار بسیار است، مناقصه گران ترجیح می دهند به جای رقابت با یکدیگر، با هم توافق کنند. یکی از دلایل شیوع تبانی در معاملات عمومی را شاید بتوان شفافیت افراطی در فرایند برگزاری معاملات دانست. در این رساله برای برقراری توازن میان اصول ارتقای سلامت و کارایی معاملات عمومی و بخصوص اصل شفافیت با محدودیت های حقوق رقابت، از جمله پیشنهاد شده است از شفافیت افراطی در فرایند معاملات پرهیز شود، موانع ورود به بازار و فعالیت های اقتصادی دولت کاهش یابد.
ساختار و فهرست رساله
فهرست مطالب مقدمه
بخش اول: مفهوم معاملات عمومی و تبیین هدف های اساسی آن
مبحث اول: مفهوم، ساختار و کنش های معاملات عمومی
گفتار اول: تعاریف
بند اول: تعریف و مفهوم معاملات عمومی در حقوق ایران، اتحادیه اروپا و ایالات متحده
بند دوم: تعریف اصطلاحات و عبارات
گفتاردوم: پیشینه
بند اول– پیشینه حقوق معاملات عمومی در ایران
بند دوم– پیشینه معاملات عمومی در اتحادیه اروپا
بند سوم– پیشینه حقوق معاملات عمومی در ایالات متحده
گفتار سوم: انواع معاملات عمومی
بند اول– تقسیم براساس نصاب
بند دوم– تقسیم براساس روش دعوت
بند سوم– تقسیم براساس مراحل بررسی
بند چهارم– مناقصات داخلی و بین المللی
گفتار چهارم: نتایج و کارکردهای معاملات عمومی
بند اول– معاملات عمومی، ابزار سیاست های دولت
بند دوم– حفظ ارزش پول
گفتار پنجم: اثرپذیری معاملات عمومی
بند اول– اثرهای اقتصادی
بند دوم– اثرهای قانونی
بند سوم– اثرهای سیاسی
بند چهارم– اثرهای اجتماعی
بند پنجم– اثرهای تجارت بین المللی
مبحث دوم: قوانین و مقررات معاملات عمومی
گفتار اول: فرآیند خرید در معاملات عمومی ایران
گفتار دوم: فرآیند معاملات عمومی در اتحادیه اروپا
بند اول– سازمان های اتحادیه اروپا
الف–شورا
ب–پارلمان اروپایی
پ–کمیسیون اروپایی
ت–دادگاه اروپایی اتحادیه اروپا
ث–دادگاه عمومی (سابقا دادگاه مورد اول)
بند دوم– وضع قانون در اتحادیه اروپا
الف–معاهده ناظر بر عملکرد اتحادیه اروپا
ب–قانونگذاری ثانویه
پ–مقررات
ت–تصمیمات
بند سوم– سیاستهای خرید اتحادیه اروپا
بند چهارم– محدوده معاملات عمومی اتحادیه اروپا
الف–آستانه و ارزش قراردادها
ب–قراردادهای بخش آب، انرژی، حملونقل و پست
پ–استثنایات خاص
۱–خدمات منافع عمومی
۲– شبکه های ارتباطات عمومی
۳– قراردادهای اعطایی بر مبنای قواعد بین المللی
۴– استثنایات خاص برای قراردادهای خدماتی
۵– خدمات مربوط به تحقیق و توسعه
۶– دفاع و امنیت
ت– رژیم جدید برای خدمات اجتماعی و سایر خدمات خاص
ث– امتیازات
ج– مشارکت بخش عمومی با بخش عمومی
گفتار سوم: معاملات عمومی در ایالات متحده آمریکا
بند اول– قوانین حاکم بر معاملات عمومی
بند دوم– فرآیند خرید دولت فدرال
بخش دوم: مفهوم کارایی و معیارهای کارایی اقتصادی حقوق معاملات عمومی
مبحث اول: اصول حقوق معاملات عمومی
گفتار اول: : اصل کارایی
گفتار دوم: اصل سلامت
بند اول– تامین سلامتی در مراحل مختلف برگزاری مناقصه
الف–مرحله قبل از برگزاری مناقصات
ب–مرحله اجرای مناقصه
ج–مرحله بعد از واگذاری قرارداد
بند دوم– اصول ارتقادهنده سلامت در معاملات عمومی
الف–اصل نظارت
۱–نظارت داخلی
۲– نظارت خارج از دستگاه
۳– نظارت مطبوعاتی و مردمی
ب– اصل وجود مرجع رسیدگی تخصصی
پ–اصل رفتار برابر
ت–اصل منع تبانی
ث–اصل منع سوءاستفاده از وضعیت اقتصادی مسلط
ج–اصل منع مشارکت بخش عمومی در منافع برنده مناقصه
چ–اصل منع نفوذ ناروا و اعمال اقتدار نامشروع
ح–اصل منع وجود مقررات متراکم، پراکنده و رویه های اداری بیهوده و مزاحم
بند سوم– سلامت در اتحادیه اروپا
بند چهارم– سلامت در ایالات متحده آمریکا
گفتار سوم: اصل شفافیت
بند اول– تعریف شفافیت و ارایه مفهومی روشن از آن………………………………………………………………………………
بند دوم– شفافیت در مناقصات………………………………………………………………………………………………………………
بند سوم– اهداف و آثار شفافیت……………………………………………………………………………………………………………
الف–پاسخگویی
ب–کارایی
بند چهارم– مفاد سیاست شفافیت در معاملات عمومی……………………………………………………………………………
الف–اعلان و آگهی قرارداد
ب–انتشار اسناد مناقصه
پ– مستندسازی و اطلاع رسانی
ت–اعلام معیار و وزن آن
ث–وضوح مشخصات فنی و معیار واگذاری
ج–اعلام لغو
چ–اعلام نتایج
ح–ارایه توضیحات
خ–تغییر و اصلاح قرارداد
د–رعایت حدود شفافیت
بند پنجم– سیاست شفافیت در اتحادیه اروپا…………………………………………………………………………………………
بند ششم– سیاست شفافیت در ایالات متحده آمریکا………………………………………………………………………………
گفتار چهارم: اصل رقابت………………………………………………………………………………………………………………………
بند اول– انواع بازارهای رقابتی…………………………………………………………………………………………………………
بند دوم– تسهیل رقابت و محدود کردن موارد ترک تشریفات مناقصه………………………………………………………
بند سوم– رقابت در اتحادیه اروپا………………………………………………………………………………………………………
بند چهارم– رقابت درایالات متحده……………………………………………………………………………………………………
مبحث دوم: حقوق رقابت و ساختار بازار…………………………………………………………………………………………………
گفتار اول: ساختار بازار از منظر اقتصادی…………………………………………………………………………………………………
بند اول: بازار رقابت کامل…………………………………………………………………………………………………………………
بند دوم: بازار انحصاری……………………………………………………………………………………………………………………
الف– بازارهای انحصاری خالص
ب– مقایسه بازار رقابت کامل و بازار انحصار کامل
پ–انحصار و رقابت چندجانبه
۱– انحصار چندجانبه خالص
۲– انحصار چندجانبه
۳–الگوی کارتل یا توافق کامل بین بنگاه ها
گفتار دوم: تشکیل و ثبات کارتل………………………………………………………………………………………………………………
بند اول– تشکیل کارتل………………………………………………………………………………………………………………………
بند دوم– ثبات کارتل…………………………………………………………………………………………………………………………
بخش سوم: سیاست های حقوق رقابت در برخورد با معاملات عمومی و بررسی آن در حقوق ایران، اتحادیه اروپا و ایالات متحده
مبحث اول: تعاملات حقوق رقابت با حقوق معاملات عمومی……………………………………………………………………
گفتار اول: زمینه های مشترک حقوق رقابت با حقوق معاملات عمومی…………………………………………………………
بند اول– وضعیت کنونی از دیدگاه حقوق رقابت…………………………………………………………………………………
بند دوم– وضعیت کنونی از دیدگاه حقوق معاملات عمومی……………………………………………………………………
گفتار دوم: ابعاد اقتصادی حقوق معاملات عمومی از منظر حقوق رقابت………………………………………………………
بند اول– انواع بازارهای معاملات عمومی……………………………………………………………………………………………
بند دوم– کارکردهای اقتصادی حقوق معاملات عمومی…………………………………………………………………………
الف–حقوق معاملات عمومی به مانند ابزار هزینه های عمومی
ب–حقوق معاملات عمومی به مانند ابزاری اجرایی
پ–حقوق معاملات عمومی به مانند یک ابزار مقرراتی
بند سوم– ارایه یک مدل برای تحلیل رفتار خریدار عمومی و اثرات مقررات معاملات عمومی……………………
بند چهارم: معاملات عمومی وسیله اخلال در رقابت در ایران، اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا……………
گفتار سوم: ابعاد اقتصادی حقوق رقابت……………………………………………………………………………………………………
بند اول– اهداف حقوق رقابت……………………………………………………………………………………………………………
الف– هدف های اقتصادی
ب– هدف های سیاسی و اجتماعی
بند دوم– دیدگاههای حقوق رقابت……………………………………………………………………………………………………
مبحث دوم: منع تبانی و سازش در معاملات عمومی…………………………………………………………………………………
گفتار اول: ماهیت و اشکال تبانی………………………………………………………………………………………………………………
بند اول– تعریف تبانی………………………………………………………………………………………………………………………
بند دوم– شرایط وقوع تبانی در معاملات عمومی…………………………………………………………………………………
بند سوم– اهمیت منع تبانی در معاملات عمومی……………………………………………………………………………………
بند چهارم– اشکال تبانی در معاملات عمومی…………………………………………………………………………………………
الف– مناقصه سازشی
ب– تثبیت قیمت
پ– توافقات تقسیم بازار
بند پنجم– اشکال تبانی در بخش عمومی و بخش خصوصی……………………………………………………………………
الف– ارتشا
ب– گرفتن پورسانت (= درصدانه)
پ– دریافت انواع هدیه، پاداش و امتیاز
گفتاردوم: ساختارهای موثر بر تبانی…………………………………………………………………………………………………………
بند اول– طراحی مناقصه …………………………………………………………………………………………………………………
بند دوم– تعداد رقبا……………………………………………………………………………………………………………………………
بند سوم– موانع ورود…………………………………………………………………………………………………………………………
بند چهارم– تعاملات مکرر…………………………………………………………………………………………………………………
بند پنجم– شفافیت……………………………………………………………………………………………………………………………
بند ششم– رشد تقاضا………………………………………………………………………………………………………………………
بند هفتم– نوسانات تقاضا و دور اقتصادی……………………………………………………………………………………………
بند هشتم– بی تقارنی در سهم بازار………………………………………………………………………………………………………
الف– همکاری
ب– اجرا
بند نهم– بی تقارنی در هزینه………………………………………………………………………………………………………………
بند دهم– نامتقارنی در ظرفیت……………………………………………………………………………………………………………
بند یازدهم– تفاوت در محصول…………………………………………………………………………………………………………
بند دوازدهم– طراحی فرآیند مناقصه……………………………………………………………………………………………………
گفتار سوم: کشف تبانی…………………………………………………………………………………………………………………………
گفتار چهارم: منع تبانی در ایران………………………………………………………………………………………………………………
گفتار پنجم: منع تبانی در اتحادیه اروپا………………………………………………………………………………………………………
گفتار ششم: منع تبانی در ایالات متحده آمریکا……………………………………………………………………………………………
الف– مناقصه سازشی
ب– تعیین برنده مناقصه
پ– جبران
ت– تثبیت قیمت
ث–تخصیص بازار یا مشتریان
مبحث سوم: ضمانت اجراها و مرجع رسیدگی صالح در حقوق ایران، اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا……
گفتار اول: ضمانت اجرای نقض قواعد حقوق رقابت…………………………………………………………………………………
گفتار دوم: مرجع رسیدگی صالح………………………………………………………………………………………………………………
مبحث چهارم: دشواری های برقراری توازن سلامت و کارایی و حقوق رقابت………………………………………………
گفتار اول: شفافیت افراطی و نقض سلامت و کارایی معاملات عمومی… ………………………………………………………
گفتار دوم: برقراری توازن میان سلامت و کارایی در ایران، اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا ………………………
نتیجه
منابع
کلیدواژه ها
- معاملات عمومی
- سلامت
- کارایی
- حقوق رقابت
- شفافیت
- منع سوءاستفاده از موقعیت برتر
- منع تبانی