ماده ۲۱ قانون مدنی
انواع کشتی‌های کوچک و بزرگ و قایق‌ها و آسیاها و حمام‌هایی که در روی رودخانه و دریاها ساخته می‌شود و می‌توان آنها را حرکت داد و کلیه‌ی کارخانه‌هایی که نظر به طرز ساختمان، جزو بنای عمارتی نباشد داخل در منقولات است ولی توقیف بعضی از اشیا مزبوره ممکن است نظر به اهمیت آنها موافق ترتیبات خاصه به عمل آید.
توضیح واژگان
مال منقول، در لغت یعنی مال جابجاشدنی. و در اصطلاح، به هر مالی که امکان انتقال ان، از محلی به محل دیگر، وجودداشته باشد؛ منقول گویند.(27265) و به مالی که به صورت بالفعل، امکان حمل و نقل و جابجایی داشته باشد؛ منقول گویند.(283332) و هرگاه بتوان مالی را، بدون اینکه به خود مال، یا محل استقرار آن، آسیبی وارد آید؛ جابجا نمود؛ به چنین مالی منقول مادی گویند.(283336) و به اشیایی که نقل و انتقال آنها، بدون امکان خرابی خود مال یا محل آن، ممکن باشد؛ منقول گویند.(1023362) و به اموالی که ذاتاً، قابل حمل و نقل نیستند؛ منقول مادی گویند.(821266) و به مالی که امکان حمل و نقل آن، به طور سالم، وجودداشته باشد؛ منقول است.(932080)
به مال منقول، شئی گویند.(83495)
پیشینه
ماده 543 قانون مدنی فرانسه نیز، کشتی را منقول دانسته است.(427005)
قانون مدنی ایران، به تبع قانون مدنی فرانسه، مال را به دو دسته منقول و غیرمنقول، تقسیم نموده است. ناگفته نماند که حقوق فرانسه نیز، در تقسیم بندی اموال، از حقوق رم پیروی نموده است.(555438)
کلیات توضیحی تفسیری دکترین
اصل بر منقول بودن اموال بوده؛ و غیرمنقول بودن آنها، استثناء می باشد؛ و اموال غیرمنقول، فقط منحصر به مواردی هستند که قانونگذار، بیان نموده است. در مورد اموالی که تردید در منقول یا غیرمنقول بودن آنها وجوددارد، منقول به شمار می آیند.(3026)
اموال منقول، قابل تقسیم به منقول مادی، قانونی، و قراردادی است.(45953)
اموال منقول، به دو دسته منقول ذاتی، و در حکم منقول، قابل تقسیم هستند.(131139) و اموال موضوع این ماده، منقول ذاتی هستند.(3019)
ممکن است به حکم قانونگذار و بنا بر مصلحت او، توقیف برخی اشیای منقول، تابع مقررات اموال غیرمنقول باشد؛ که البته جز در چنین موارد استثنایی، نمی توان اموال منقول را، در حکم اموال غیرمنقول دانست.(735118)
مصادیق و نمونه ها
- رهن کشتی، منقول است.(135098)