نظریه شماره 7/96/2771 مورخ 1396/11/10 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره نحوه پرداخت مهریه در صورت فسخ نکاح به علت تدلیس زوجه و تأثیر عندالاستطاعه بودن مهریه در اعمال ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی

نظریه شماره ۷/۹۶/۲۷۷۱ مورخ ۱۳۹۶/۱۱/۱۰ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره نحوه پرداخت مهریه در صورت فسخ نکاح به علت تدلیس زوجه و تاثیر عندالاستطاعه بودن مهریه در اعمال ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی: در مسیله فسخ نکاح به علت تدلیس زوجه، اگر دخول انجام شده باشد، بر اساس ماده ۱۱۰۱ قانون مدنی، زوجه استحقاق دریافت کل مهریه را دارد و متضرر میتواند از باب مسیولیت مدنی به تدلیسکننده مراجعه کند. در مورد مهریه عندالاستطاعه، حتی اگر در سند نکاحیه چنین شرطی ذکر شده باشد، تاثیری بر اجرای حکم قطعی دادگاه ندارد و میتوان ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی را اعمال کرد، مگر اینکه اعسار زوج ثابت شود که در این صورت مفاد ماده ۷ قانون مربوطه قابل ملاحظه است.

شماره نظریه	۷/۹۶/۲۷۷۱
شماره پرونده	۱۳۹۲–۱/۹–۹۵
تاریخ نظریه	۱۳۹۶/۱۱/۱۰
موضوع نظریه	حقوق خانواده
محور نظریه	فسخ نکاح و مهریه عندالاستطاعه

استعلام

۱–چنانچه نکاحی به علت تدلیس از ناحیه زوجه فسخ شود و دخول هم صورت گرفته باشد آیا زوجه استحقاق دریافت مهریه را دارد یا خیر؟

۲–در صورتی که مهریه عندالاستطاعه ذکر گردیده باشد و محکوم له تقاضای اعمال ماده۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی را کرده باشد آیا با توجه به ذکر عندالاستطاعه اعمال ماده ۳ قانونی می–باشد یا خیر؟ با این توضیح که بعضی همکاران معتقدند چون مهریه عندالاستطاعه ذکر گردیده زوجه باید استطاعت مرد را در توان پرداخت یا معرفی اموال او ثابت نماید و اگر زن نتواند مالی معرفی کند حبس زوج جایز نیست و در مقابل عده ای معتقدند چون به هر حال زوج محکوم به پرداخت گردیده است عندالاستطاعه ذکر شدن مهریه در سند نکاحیه مانع از اعمال ماده ۳ نیست چراکه اعمال ماده ۳ مربوط به مدیونی است که از ادای دین استنکاف می ورزد و اعسار ایشان ثابت نگردیده و چه بسا شخصی مهریه او به صورت عندالاستطاعه ذکر شده باشد اما با وجود توان مالی نسبت به پرداخت دین اقدام ننماید.

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

۱– با توجه به فرض استعلام مبنی بر اینکه نکاحی به علت تدلیس از ناحیه زوجه فسخ شده و دخول هم صورت گرفته، مستنبط از مفاد ماده ۱۱۰۱ قانون مدنی (مفهوم مخالف)، زوجه استحقاق دریافت کل مهریه را دارد و متضرر از تدلیس، از باب مسیولیت مدنی می تواند به تدلیس کننده مراجعه و خسارات وارده به خود را مطالبه بنماید.

۲– در صورتی که حکم به پرداخت مهریه از سوی دادگاه صادر شده باشد، ذکر عندالاستطاعه بودن مهریه در سند نکاحیه در این حالت تاثیری در اجرای حکم قطعی دادگاه و ضمانت اجرای مربوط به اجرای آن، از جمله اعمال مفاد ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی ندارد؛ البته در صورت طرح دعوای اعسار، مفاد ماده ۷ قانون یادشده باید لحاظ شود.