نظریه شماره 7/96/987 مورخ 1396/04/31 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تمایز جرم "افترا" و "اهانت" به مقام معظم رهبری و تحلیل قابلیت گذشت یا عدم گذشت این جرایم
 | چکیده این نظریه توسط هوش مصنوعی تولید شده است و هنوز توسط پژوهشگران ویکی حقوق بررسی نشده است. |
نظریه شماره ۷/۹۶/۹۸۷ مورخ ۱۳۹۶/۰۴/۳۱ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تمایز جرم "افترا" و "اهانت" به مقام معظم رهبری و تحلیل قابلیت گذشت یا عدم گذشت این جرایم: در این نظریه توضیح داده شده است که "افترا" و "اهانت" نسبت به مقام معظم رهبری دو جرم مجزا هستند با ارکان مادی متفاوت. قانونگذار در مواد ۶۹۷ و ۵۱۴ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵، برای این جرایم، مجازاتهای جداگانه تعیین کرده است. افترا به مقام معظم رهبری مانند سایر افراد جامعه طبق ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ قابل گذشت است، در حالی که اهانت به مقام معظم رهبری غیرقابلگذشت بوده و این به دلیل اصول حقوق جزا نمیتواند به جرم افترا تسری یابد. همچنین ماده ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵ تفکیک میان توهین به مقامات در حین انجام وظیفه و یا به مناسبت وظیفه را توضیح داده و جرم توهین به مقامات در حال انجام وظیفه یا به مناسبت آن محقق میشود. در غیر این صورت، توهین مشمول ماده ۶۰۸ است.
 | |
| شماره نظریه | ۷/۹۶/۹۸۷ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۹۶–۱۸۶/۱–۴۹۵ |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۶/۰۴/۳۱ |
| موضوع نظریه | حقوق جزا |
| محور نظریه | افترا و اهانت به مقام معظم رهبری |
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
۱– "افترا" و"اهانت" نسبت به مقام معظم رهبری، دو جرم جدا از هم میباشد؛ زیرا رکن مادی آنها متفاوت بوده و مقنن نیز مجازاتهای جداگانه طبق مواد ۶۹۷ و ۵۱۴ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵ برای مرتکبین جرایم مذکور مقرر داشته است؛ لذا نمیتوان احکام اختصاصی آنها را به هم تسری داد. ماده ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵ راجع به "افترا" نسبت به همه آحاد جامعه، از جمله مقام معظم رهبری مصداق پیدا میکند و این جرم طبق ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ به طور مطلق قابل گذشت است و استثنایی هم ندارد و جرم اهانت به مقام معظم رهبری موضوع ماده ۵۱۴ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵، غیرقابلگذشت است. تسری غیرقابلگذشت بودن این جرم به جرم افترا نسبت به این مقام، خلاف اصول جزایی است.
۲– از ماده ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵ (تعزیرات)، چنین استنباط میشود که طبق مفاد این ماده، توهین به افراد مذکور، علاوه بر اینکه باید با توجه به سمت و مقام آنها صورت گرفته باشد، ضرورتا توهین باید در حال انجام وظیفه یا به مناسبت آن نیز باشد. به عبارت دیگر، توهین مقرر در ماده ۶۰۹ این قانون، زمانی تحقق پیدا میکند که اولا توهین با توجه به مقام و سمت شخص، صورت گیرد و ثانیا توهین به مقام مذکور در حال انجام وظیفه یا به مناسبت آن باشد؛ لذا صرف توهین به این مقامات، تنها به مناسبت سمت آنها کافی برای تحقق جرم ماده ۶۰۹ این قانون نیست، بلکه در این حالت مشمول ماده ۶۰۸ قانون مذکور است.