نظریه شماره 7/97/1103 مورخ 1397/04/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره صلاحیت ادامه رسیدگی و صدور رأی توسط رئیس شعبه و دادرس علی البدل پس از تعیین رئیس جدید یا بازگشت رئیس قبلی

نظریه شماره ۷/۹۷/۱۱۰۳ مورخ ۱۳۹۷/۰۴/۱۷ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره صلاحیت ادامه رسیدگی و صدور رای توسط رییس شعبه و دادرس علیالبدل پس از تعیین رییس جدید یا بازگشت رییس قبلی: در شرایطی که رییس شعبه غایب است و پرونده به دادرس علیالبدل ارجاع و رسیدگی میشود، پس از انتصاب یا بازگشت رییس شعبه، صلاحیت ادامه رسیدگی و تصمیمگیری توسط همان دادرس علیالبدل که به پرونده ارجاع شده است، به تشخیص رییس شعبه بستگی دارد. دادرس باید در مهلت قانونی رای صادر کند و رییس شعبه بعد از بازگشت نمیتواند پرونده را به وی ارجاع دهد تا رای صادر کند. هر گونه ارجاع پرونده به دادرس علیالبدل در حضور رییس شعبه باید مطابق موازین قانونی باشد و تغییر در ارجاع غیرمجاز است.

شماره نظریه	۷/۹۷/۱۱۰۳
شماره پرونده	۱۷۱۶–۱/۱۲۷–۹۶
تاریخ نظریه	۱۳۹۷/۰۴/۱۷
موضوع نظریه	آیین دادرسی کیفری
محور نظریه	تصمیمگیری قضایی در غیاب رییس شعبه

استعلام

در مواردی که ۱– شعبه بلاتصدی است ۲–رییس شعبه به علت مرخصی یا ماموریت حضور ندارد و پرونده به دادرس علی البدل ارجاع و پرونده توسط دادرس رسیدگی می

شود و قبل از اعلام ختم رسیدگی برای شعبه رییس تعیین می شود و یا رییس شعبه بعد از اتمام مرخصی حاضر می شود در این صورت:

آیا رییس شعبه در خصوص ادامه رسیدگی پرونده و اخذ تصمیمات نظارتی و دستورات قضایی و یا انشای رای صلاحیت دارد و یا چون پرونده به وی ارجاع نشده است وی مسلوب الاختیار است؟

اگر رییس شعبه بعد از حضور ادعا نماید پرونده معد صدور رای است و دادرس رسیدگی کننده باید رای صادر کند و دادرس چنین عقیده ای نداشته باشد وضعیت پرونده چگونه است؟

آیا رییس دادگستری می تواند با وجود رییس در یک شعبه پرونده ای از آن شعبه را به دادرس ارجاع دهد و اعلام کند رییس تا صدور رای بر عهده دادرس باشد.

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

اولا– مستفاد از ماده ۳۳۹ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ که مقرر می دارد پس از ارجاع پرونده نمی توان آن را از شعبه مرجوع الیه اخذ و به شعبه دیگر مگر به تجویز قانون ارجاع داد آن است که پرونده ها به شعبه ارجاع می گردد.

ثانیا– مفروض آن است که با انتصاب یک قاضی به عنوان رییس شعبه و یا تصدی شعبه توسط دادرس علی البدل، رسیدگی به تمام پرونده های ارجاعی به آن شعبه به متصدی شعبه ارجاع می شود.

ثالثا– مفروض آن است که مقام ارجاع می تواند در غیاب رییس شعبه و یا بلاتصدی بودن شعبه، رسیدگی به پرونده های آن شعبه را به دادرس علی البدل ارجاع کند ولی پس از انتصاب یا حضور رییس شعبه تصمیم گیری در خصوص تداوم رسیدگی ها توسط همان دادرس علی البدل که کماکان در آن شعبه اشتغال دارد، بر عهده رییس شعبه خواهد بود.

بدیهی است که دادرس علی البدل پس از پایان جلسه رسیدگی علی الاصول باید ختم رسیدگی را اعلام و در مهلت قانونی مبادرت به صدور رای نماید در غیر این صورت با ذکر علت، دستور تجدید وقت رسیدگی را صادر کند. بنابراین در حالتی که ختم رسیدگی توسط دادرس علی البدل صادر می شود، صدور رای در مهلت قانونی نیز بر عهده وی است و حضور رییس شعبه در مدت این فرجه قانونی باعث رفع تکلیف دادرس علی البدل مبنی بر صدور رای و مجوز اخذ پرونده از وی توسط رییس حوزه قضایی یا رییس شعبه مربوط نمی باشد.

رابعا– ارجاع پرونده از سوی رییس حوزه قضایی به دادرس علی البدل علیرغم حضور و تصدی شعبه توسط رییس مغایر با موازین مذکور در قسمت های اولا و ثانیا صدر الذکر می باشد.