نظریه شماره 7/98/562 مورخ 1398/10/25 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تعیین مسئولیت کیفری و واکنش اجتماعی برای دختران بین 9 سال قمری تا 9 سال شمسی در جرایم تعزیری

نظریه شماره ۷/۹۸/۵۶۲ مورخ ۱۳۹۸/۱۰/۲۵ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تعیین مسیولیت کیفری و واکنش اجتماعی برای دختران بین ۹ سال قمری تا ۹ سال شمسی در جرایم تعزیری: نظریه مشورتی به تبیین وضعیت مسیولیت کیفری دختران بین ۹ سال قمری تا ۹ سال شمسی در جرایم تعزیری پرداخته است. بر اساس این نظریه، ماده ۸۸ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ با مواد ۱۴۶ و ۱۴۷ در تعارض نیست. دختر بالغه (۹ سال تمام قمری) دارای مسیولیت کیفری است، اما برای جرایم تعزیری تا ۹ سال شمسی، مجازاتی تعیین نمیشود و تنها در جرایم حدود، قصاص و دیات مطابق احکام خاص رفتار میگردد. ماده ۶۹ قانون مجازات اسلامی برای این موارد قابل اعمال نیست و در صورت تشکیل پرونده کیفری برای این دسته، قرار موقوفی تعقیب صادر میشود.

شماره نظریه	۷/۹۸/۵۶۲
شماره پرونده	ک۲۶۵–۱/۶۸۱–۸۹
تاریخ نظریه	۱۳۹۸/۱۰/۲۵
موضوع نظریه	حقوق جزا
محور نظریه	مسیولیت کیفری اطفال و نوجوانان

استعلام

با توجه به ماده ۸۸ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ و نظر به عدم تعیین واکنش اجتماعی مجازات یا اقدامات تامینی و تربیتی در خصوص دختران ۹ سال قمری تا ۹ سال شمسی و اشخاص زیر ۹ سال در جرایم تعزیری خواهشمند است راجع به سوالات ذیل ارشاد فرمایید.

س: آیا ماده ۸۸ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ با توجه به عدم تعیین واکنش اجتماعی در خصوص دختران ۹ سال قمری تا ۹ سال شمسی در جرایم تعزیری با مواد ۱۴۶ و ۱۴۷ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ مبنی بر دارا بودن مسیولیت کیفری تعارض دارد یاخیر؟

س: آیا قانونگذار برای دختران ۹ سال قمری تا ۹ سال شمسی در جرایم تعزیری مسیولیت کیفری قایل نشده یا این اشخاص دارای مسیولیت کیفری می باشند لیکن واکنش اجتماعی مجازات یا اقدامات تامینی و تربیتی از سوی قانونگذار تعیین نشده است؟

س: آیا در خصوص دختران ۹ سال قمری تا ۹ سال شمسی در جرایم تعزیری می توان به استناد ماده ۶۸ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ مجازات جایگزین حبس تعیین نمود؟

س: در صورت تشکیل پرونده قضایی برای دختران ۹ سال قمری تا ۹ سال شمسی و اشخاص زیر ۹سال در جرایم تعزیری و قایل بودن به عدم تعیین واکنش اجتماعی از سوی قانونگذار مقام قضایی باید چه تصمیمی اتخاذ نماید؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

۱ و ۲– ماده ۸۸ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ با مواد ۱۴۶ و ۱۴۷ این قانون تعارض ندارد. مطابق ماده ۱۴۶ قانون مورد بحث دختر بالغه (۹ سال تمام قمری) دارای مسیولیت کیفری است. النهایه برابر ماده ۸۸ قانون مزبور که در مقام بیان مجازات تعزیری اطفال و نوجوانان است که سن آنها در زمان ارتکاب جرم تعزیری نه تا پانزده سال تمام شمسی است، برای دختر بالغه (۹ سال تمام قمری) تا رسیدن به سن ۹ سال تمام شمسی در صورت ارتکاب جرم تعزیری تصمیمات و اقدامات تامینی و تربیتی تعیین نمی شود؛ اما در خصوص جرایم حدود، قصاص و دیات مطابق احکام خاص خود رفتار می گردد.

۳– ماده ۶۹ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ ناظر به جایی است که رفتار ارتکابی در قانون جرم (تعزیری) شناخته شده و لکن مجازاتی برای آن تعیین نشده باشد. در حالی که در فرض سوال برای جرایم ارتکابی توسط دختران ۹ سال تمام قمری تا ۹ سال تمام شمسی قابلیت اعمال (به شرح فوق) را ندارد؛ بنابراین فرض استعلام از مصادیق ماده ۶۹ قانون فوق الذکر خارج است.

۴– در فرض سوال در صورت تشکیل پرونده کیفری برای دختر بالغه که سن وی بین نه سال تمام قمری تا نه سال شمسی است، باتوجه به این که از تعقیب کیفری معاف است، مرجع قضایی قرار موقوفی تعقیب صادر می نماید.