نظریه شماره 7/98/748 مورخ 1398/06/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره لزوم تفهیم اتهام و اخذ آخرین دفاع از متهم در مرحله دادگاه تجدیدنظر طبق ماده 451 قانون آیین دادرسی کیفری
 | چکیده این نظریه توسط هوش مصنوعی تولید شده است و هنوز توسط پژوهشگران ویکی حقوق بررسی نشده است. |
نظریه شماره ۷/۹۸/۷۴۸ مورخ ۱۳۹۸/۰۶/۱۲ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره لزوم تفهیم اتهام و اخذ آخرین دفاع از متهم در مرحله دادگاه تجدیدنظر طبق ماده ۴۵۱ قانون آیین دادرسی کیفری: در نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه، تفاوت در ضرورت تفهیم اتهام و اخذ آخرین دفاع از متهم در مرحله تجدیدنظر بر اساس ماده ۴۵۱ قانون آیین دادرسی کیفری تشریح شده است. بر اساس این نظریه، هنگامی که شاکی خصوصی یا دادستان از حکم برایت متهم تقاضای تجدیدنظر کرده باشند، در صورت وجود دلایل کافی و اثبات اتهام به متهم، تفهیم اتهام الزامی است. اما اگر متهم از حکم محکومیت خود تجدیدنظرخواهی کند، چون دادگاه تجدیدنظر فقط به محدوده اعتراضات محکوم میپردازد، تفهیم اتهام موضوعیت ندارد.
 | |
| شماره نظریه | ۷/۹۸/۷۴۸ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۹۸–۱۶۸–۷۴۸ ک |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۸/۰۶/۱۲ |
| موضوع نظریه | آیین دادرسی کیفری |
| محور نظریه | تجدیدنظرخواهی کیفری |
استعلام
به استحضار می رساند نحوه برداشت و عملکرد همکاران محترم قضایی در مرحله تجدید نظر راجع به استماع دفاعیات و اخذ آخرین دفاع از متهم موضوع ماده ۴۵۱ قانون آیین دادرسی کیفری متفاوت است برخی عقیده دارند بایستی قایل به تفصیل شد در فرضی که متهم در مرحله نخستین محکومیت حاصل نموده و در مرحله تجدید نظر معترض به رای صادره بوده ضرورتی به تفهیم اتهام اخذ مدافعات و استماع آخرین دفاع از وی نیست چون در مرحله نخستین این اقدامات انجام شده بلکه و فقط تجدید نظر خواهی او محدود می شود به بررسی و ارزیابی دلایل ارایه شده از سوی تجدید نظر خواه و دلایلی که در پرونده سابقا موجود بوده و با سنجش این دلایل رای مقتضی صادر می گردد عده ای دیگر قایلند مراتب مندرج در بندهای ب و ت ماده ۴۵۱ قانون آیین دادرسی کیفری راجع به استماع دفاعیات و اخذ آخرین دفاع از متهم و وکیل انتخابی وی به طور مطلق بوده و محدود و منصرف به قید و شرط خاصی نیست به شاکی تجدید نظر خواه بوده چه متهم تجدید نظرخواه باشد و چه رای دادگاه نخستین بر برایت متهم باشد اما شاکی به رای صادره معترض و چه رای مرحله نخستین بر محکومیت متهم صادر گردیده و متهم به این رای معترض باشد و یا شاکی از قلت مجازات تجدید نظرخواهی نموده به هر تقدیر و به طور مطلق بایستی دادگاه تجدید نظر به تکلیف مقرر و مندرج در ماده ۴۵۱ قانون مرقوم به استماع دفاعیات و اخذ آخرین دفاع و در راستای تکلیف بند ت ماده ۴۵۰ از قانون آیین دادرسی اخیرالبیان عمل نماید پشتوانه این استنباط را اصول حاکم بر دادرسی های کیفری خصوصا اصل ۳۲ قانون اساسی و منطوق مواد ۵ و ۶ و ۷ و عمومیت ماده ۴۵۴ تمامی از قانون آیین دادرسی کیفری و مراعات بند ۳ ماده واحده قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی مصوب ۱۵/۲/۱۳۸۳می دانند بنابراین و در جهت حدوث وحدت رویه و سد تهافت نحوه دادرسی و رسیدگی ها در مرحله تجدید نظر متمنی است لذا مستدعی است ارشاد فرمایید.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
لزوم یا عدم لزوم تفهیم اتهام و دلایل آن برای استماع دفاعیات متهم توسط دادگاه تجدید نظر استان موضوع بند ب ماده ۴۵۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ حسب مورد متفاوت است؛ در مواردی که شاکی خصوصی یا دادستان از حکم برایت تجدید نظرخواهی نموده باشند، در صورت وجود دلایل کافی و توجه اتهام به متهم، تفهیم اتهام و دلایل آن الزامی است، اما در مواردی که متهم (محکوم) از رای محکومیت خود تجدیدنظرخواهی کرده باشد، چون رسیدگی دادگاه تجدید نظر در محدوده تجدید نظر خواهی به عمل آمده از سوی محکوم صورت می گیرد، به نظر می رسد در این حالت تفهیم اتهام و دلایل آن موضوعیت ندارد.