ماده ۷۳ قانون مدنی

وقف بر اولاد و اقوام و خدمه و واردین و امثال آن‌ها صحیح است.

توضیح واژگان

ولد در لغت یعنی فرزند بلاواسطه(49547)

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

ممکن است وقف، به نفع اولاد و اولاد اولاد، و نسل متمادی بعد از آنان باشد.(46718) (86456)

به نظر برخی از حقوقدانان، اگر وقف بر اولاد گردد؛ فرزندان و نوه ها، همگی از موقوفه بهره خواهند برد؛ مگراینکه واقف مقرر نماید که باید ترتیب در موقوفٌ علیهم، رعایت گردد.(131305) و به نظر برخی دیگر، وقف بر اولاد، تنها اختصاص به فرزندان بی واسطه واقف دارد؛ مگراینکه وی، تصریح نماید که نوادگانش نیز، از منافع موقوفه بهره مند گردند.(427164)

واقف، می تواند قسمتی از درآمد موقوفه را، اختصاص به نفقه همسر خود، در دوران متعه بدهد.(131310)

در وقف، عواطف شخصی واقف، عاری از اهمیت نبوده؛ و وی می تواند بخشی از عایدات موقوفه را، به اقربا، میهمانان و مستخدمان خویش، اختصاص دهد.(271245) (694285)

مستندات فقهی

بنا بر نظر مشهور فقها، وقف بر اولاد، تنها اختصاص به فرزندان بی واسطه واقف دارد.(294560) (46718)

در سیره حضرت محمد و حضرت فاطمه، واقف می تواند هزینه های امرار معاش خانواده خود را، از محل موقوفه تأمین نماید.(451614)

بنبر نظر مشهور، اگر وقف به نفع اولاد، و اولاد اولاد تحقق یابد؛ دراینصورت نسل سوم از فرزندان واقف، از عایدات موقوفه بهره مند نخواهندشد.(46718)

سوابق فقهی

اگر وقف بر اولاد گردد؛ فرزندان و نوه ها، همگی از موقوفه بهره خواهند برد. (294560) (541631)

اگر واقف، بگوید وقف نمودم برای فرزندانی که منسوب به من هستند؛ دختران وی، نمی توانند از منافع موقوفه بهره مند گردند.(451631) (800719) و درمقابل، انتقاد شده است که تصریح به منسوبان و یا منتسبٌ الیه، اولاد ذکور و اناث واقف را، شامل می گردد.(46718)

رویه های قضایی

به موجب دادنامه شماره 287 مورخه 29/2/1369 شعبه 30 دیوان عالی کشور، ذکر عبارات "نسلاً بعد نسل"، و "بطناً بعد بطن" در وقف نامه، دلالت بر این دارد که وجود اولاد در طبقه بالاتر، طبقات بعدی، از موقوفه بهره مند نخواهندشد.(1418744) و به موجب رأی وحدت رویه شماره 3561 مورخه 16/12/1342 هیأت عمومی دیوان عالی کشور، ذکر عبارات "نسل بعد نسل" در وقف نامه، دلالت بر این دارد که وجود اولاد در طبقه بالاتر، طبقات بعدی، از موقوفه بهره مند نخواهندشد.(1370326)