ماده ۷۹۹ قانون مدنی
در هبه به صغیر یا مجنون یا سفیه قبض ولی معتبر است.
توضیح واژگان
قبض در لغت، یعنی گرفتن، به دست گرفتن.(462289) و در اصطلاح حقوقی، تسلم مال موضوع معاملات از انتقال دهنده آن را، قبض نامند.(84603) و قبض، یعنی قرار گرفتن مبیع، تحت اختیار و تسلط خریدار.(462289)
نکات توضیحی تفسیری دکترین
در هبه به صغیر یا مجنون یا سفیه، قبض ولی شرعی اینگونه اشخاص معتبر است.(360469)
به دلیل اینکه محجورین، حق تصرف در مال خود را ندارند؛ لذا اگر قبضی که جهت تملک شرط است؛ توسط آنان صورت پذیرد؛ معتبر نبوده؛ و نمی توان آن را مشمول حکم و آثار شرعی دانست. بلکه اشخاص فاقد اهلیت، فقط دررابطه با احکام وضعی، با غیرمحجورین برابر هستند.(51373)
هرچند در ابتدا، می توان مدعی گردید که حجر متهب پیش از قبض، همچون فوت وی، هبه را منفسخ می نماید؛ اما درواقع، به نظر می رسد درموارد عدم اهلیت متهب، با قبض ولی او، بتوان عقد را قابل تحقق دانست. زیرا وی هنوز موجود است؛ و می تواند طرف عقد قرار گیرد.(192332)
سوابق فقهی
طفل ممیز، مرض در حال موت، می توانند عین موهوب را قبض نمایند.(1110776)
انتقادات
بین این ماده و ماده 1214 قانون مدنی تعارض وجود دارد. لذا ماده 1214 صحیح است.(428657)
مصادیق و نمونه ها
- اگر زید، در دوران حیات خویش، بخشی از مالش را، به فرزند صغیر خود هبه نموده؛ و ازطرف آنان در عین موهوب تصرف نماید؛ هبه صحیح بوده؛ و پس از مرگ وی، ورثه نمی توانند نسبت به حصه مزبور، ادعایی داشته باشند.(969560)