ماده ۸۶۵ قانون مدنی

اگر در شخص واحد موجبات متعدده‌ی ارث جمع شود به جهت تمام آن موجبات ارث می‌برد مگر این که بعضی از آن‌ها مانع دیگری باشد که در این صورت فقط از جهت عنوان مانع می‌برد.


  • مشاهده ماده قبلی
  • مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

اجتماع دو نسب یعنی ارث بری به موجب وجود دو رابطه نسبی بین میت و وارث. [۱]

اجتماع نسب و سبب یعنی ارث بری به موجب وجود دو رابطه نسبی و سببی بین متوفی و وارث او. [۲]

پیشینه

در آیین کلیمی، درصورت اجتماع موجبات ارث در یک شخص، در فرضی که وارث، هم عمه ابی و هم خاله امی متوفی باشد؛ پس فقط به جهت عمه بودن، از متوفی ارث می برد. [۳]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

درصورتیکه اجتماع دو سبب ارث بری در یک شخص، وارث به هر دوسبب ارث می برد مگراینکه، یکی از آن دو، مانع دیگری باشد. [۴]چنانچه مردی با بیوه برادرش ازدواج نماید و از او فرزندی متولد شود؛ و در گذشته از برادر آن مرد نیز فرزندی به دنیا آمده باشد؛ این دو فرزند، هم با هم برادر می باشند و هم پسرعمو، درصورت فوت یکی از آنها، شخصی که زنده است؛ از متوفی فقط موجب برادری ارث می برد نه به جهت پسرعمو بودن. [۵] [۶]

سوابق فقهی

درصورتیکه دو سبب ارث، در یک وارث جمع شود؛ وی به دوجهت از متوفی ارث می برد؛ مگراینکه یکی از آن دو، مانعی برای دیگری باشد. [۷]

اصل، عدم تداخل اسباب و مسببات است. [۸]

مصادیق و نمونه ها

اگر شخصی، هم زوجه و هم دخترعموی متوفی باشد؛ و اگر در شخص واحد موجبات متعدده‌ی ارث جمع شود به جهت تمام آن موجبات ارث می‌برد مگر این که بعضی از آن‌ها مانع دیگری باشد که در این صورت فقط از جهت عنوان مانع می‌برد.دیگری بر او مقدم نباشد؛ وی به دو جهت از میت ارث خواهدبرد. [۹] [۱۰]

اگر شخصی هم برادرزاده ابی، و هم خواهر زاده امی متوفی باشد؛ و میت در طبقات بالاتر، وارث دیگری نداشته باشد؛ دراینصورت شخص مزبور به دو جهت از متوفی ارث خواهد برد. [۱۱]

منابع

  1. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد اول). چاپ 1. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 80084
  2. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد اول). چاپ 1. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 80096
  3. عزیزاله فهیمی. ارث تطبیقی مقایسه مقررات ارث در حقوق مدنی و اقلیت های دینی ایران (زرتشتی-کلیمی-مسیحی). چاپ 1. خرسندی، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3069496
  4. محمد بروجردی عبده. کلیات حقوق اسلامی. چاپ 1. رهام، 1381.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3575004
  5. مستند فقهی قانون مدنی (جلد دهم). چاپ 1. داد و دانش، 1394.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6096592
  6. ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 99952
  7. سیدمرتضی قاسم زاده، حسن ره پیک و عبداله کیایی. تفسیر قانون مدنی اسناد آرا و اندیشه های حقوقی (با تجدیدنظر و اضافات). چاپ 3. سمت، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 362896
  8. سیدمحمدرضا حسینی. قانون مدنی در رویه قضایی. چاپ 4. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 167588
  9. احمدعلی حمیتی واقف. حقوق مدنی (جلد هشتم) (شفعه، وصیت، ارث). چاپ 1. جنگل، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 798608
  10. مهدی شهیدی. ارث. چاپ 8. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 154224
  11. مهدی شهیدی. ارث. چاپ 8. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 154236