ماده ۱۲۰۶ قانون مدنی

زوجه در هر حال می‌تواند برای نفقه‌ی زمان گذشته خود اقامه دعوا نماید و طلب او از بابت نفقه‌ی مزبور طلب ممتاز بوده و در صورت افلاس یا ورشکستگی شوهر، زن مقدم بر غرما خواهد بود ولی اقارب فقط نسبت به آتیه می‌توانند مطالبه‌ی نفقه نمایند.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

واجب النفقه، شخصی است که به موجب قانون، می تواند نفقه خود را، از برخی اقارب خود، مطالبه نماید.

به پرداخت کننده نفقه، منفق گویند.

دریافت کننده نفقه را، منفقٌ علیه نامند.

نفقه، یعنی تأمین مخارج لازم برای بقای نظام خانواده.

تعهد انفاق، یعنی تعهد پرداخت نفقه، به موجب قانون یا قرارداد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

به نظر برخی از حقوقدانان، ممکن است دیون ممتازه نظیر نفقه، قابل توقیف و تهاتر نباشد.

نفقه زوجه، دینی است بر ذمه زوج، بنابراین زن، حق مطالبه نفقه گذشته خود را دارد.

با توجه به اینکه نفقه زوجه، دین ممتازه محسوب می گردد؛ بر سایر دیون عادی شوهر نسبت به همسر خود، مقدم است.

زوجه، برای مطالبه نفقه گذشته و آینده خود، می تواند به دادگاه مراجعه نماید؛ درصورتیکه اقارب، تنها حق مطالبه نفقه آینده خود را دارند.

سوابق فقهی

دین شوهر به زوجه بابت نفقه، قابل ابراء بوده؛ اما با فوت مدیون، زایل نگردیده؛ و به وراث وی منتقل می شود. درصورت اعسار زوج، نمی توان او را، ملزم به تأدیه نفقه زوجه نمود.

رویه های قضایی

به موجب دادنامه شماره 2614 مورخه 28/11/1316 شعبه 4 دیوان عالی کشور، صرف سبق رابطه زوجیت، جهت مطالبه نفقه گذشته زوجه، کافی است مگراینکه یکی از جهات عدم استحقاق زوجه نسبت به نفقه، موجود باشد.

به موجب دادنامه شماره 4375 مورخه 10/6/1373 شعبه 33 دیوان عالی کشور، اقارب، تنها حق مطالبه نفقه آینده خود را دارند.

به موجب نظریه مشورتی شماره 2711/7 مورخه 26/4/1386 اداره حقوقی قوه قضاییه، اقارب، تنها حق مطالبه نفقه آینده خود را دارند. مگر در مواردی که منفق، تعهد به پرداخت نفقه در مواعد معینی نموده باشد؛ که با عدم تأدیه در موعد مقرر، تعهد او همچنان باقی خواهدبود.