ماده ۱۶ قانون مدنی

مطلق اشجار و شاخه‌های آن و نهال و قلمه، مادام که بریده یا کنده نشده‌است، غیرمنقول است.

توضیح واژگان

در لغت، به حاصل یا فرآورده، ثمره گویند. و در اصطلاح، به محصول و باری که هنوز، از درخت جدا نشده باشد؛ ثمره گویند. (۱۰۴۷۰۰)

پیشینه

در حقوق فرانسه، مال غیرمنقول، به دو دسته «غیرمنقول ذاتی» و «غیرمنقول بر اثر عمل انسان» تقسیم شده‌است. (۴۵۹۳۸)

این ماده، از ماده ۵۲۱ قانون مدنی فرانسه، اخذ شده‌است. (۴۲۶۹۸۶)

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

صفت غیرمنقول، برای اموالی که به واسطه عمل آدمی، در زمین نصب گردیده؛ وصفی اکتسابی بوده؛ و اموال مزبور، پس از جدایی از زمین، دوباره وصف ذاتی خود، یعنی منقول بودن را، به دست می‌آورند. (۲۲۷۱۵)

اشخاص، می‌توانند با تراضی یکدیگر، وصف تبعی غیرمنقول را، از اموال منقول سلب نمایند. (۲۲۷۱۷) و قصد طرفین، می‌تواند به اموالی که ذاتاً منقول بوده؛ و به وسیله عمل انسان، غیرمنقول شده‌اند؛ وصف منقول ببخشند. (۳۰۰۷)

با استناد به مفاد این ماده، و مواد ۱۲ و ۱۵ قانون مدنی، می‌توان فهمید که درخت، غیرمنقول است. (۴۲۶۸۶۳)

امروزه، دستگاه‌ها و ماشین‌های مدرنی وجوددارند؛ که درخت را، بدون اینکه به خود مال یا محل استقرار آن، آسیبی وارد آید؛ از زمین جدا نموده؛ و بدین ترتیب به مال مزبور، وصف منقول بدهند. (۴۲۶۸۶۵)