دیه ستون فقرات

«ظهر» یا «صلب» را ستون مهره ای می دانند که محل آغاز آن قاعده جمجمه می باشد، تعداد این مهره ها 33 عدد است که به هفت مهره اول، مهره گردنی گفته می شود، همچنین چهار مهره آخر در افراد بالغ به هم جوش خورده و منجر به شکل گیری استخوان دنبالچه می شود، استخوان خاجی نیز حاصل به هم جوش خوردگی پنج مهره ما قبل آخر هستند، پنج مهره سوم، مهره های کمری نام دارند که به دوازده مهره بعد از خود متصل هستند، این دوازده مهره را مهره های سینه ای می نامند. برخی از ادبا، «صلب» را همان استخوان پایین پشت و «ظهر» را مهره های جدا از هم می دانند. وظیفه ستون فقرات را راست نگاه داشتن قامت دانسته اند.

پیشینه

در گذشته ماده 430 قانون مجازات اسلامی مصوب (1370)، در خصوص دیه ستون فقرات وضع شده بود.

در قانون

در حال حاضر، این حکم در ماده 647 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، پیش بینی شده است و دیه آن، بر حسب درمان شدن بدون عیب و درمان نشدن آن، متفاوت می باشد.

میزان دیه

در خصوص شکستگی مهره های کمر، برخی از نویسندگان قائل به اخذ یک دیه می باشند.

در فقه

مستند فقهی این حکم را روایتی از امام باقر (ع) دانسته اند. برخی از فقها، شکستن هر مهره استخوان را نیز معادل شکستن ستون فقرات می دانند،چرا که مهره های ستون فقرات را مجموعاً یک عضو می دانند. به باور فقها، مقصود از ستون فقرات مورد بحث در قانون، همان «ظهر» یا «صلب» در فقه است. گروهی از فقها، شکستن ستون فقرات را موجب دیه کامل دانسته اند، مشروط بر اینکه نتوان آن را از طریق معالجه، درمان نمود یا اینکه جنایت، کمر مصدوم را خمیده یا کمان کند. همچنین برخی از فقها در خصوص حالتی که در آن شکستگی ستون فقرات درمان شده و فقط ریزش ادرار یا ناتوانی در برقراری رابطه جنسی باقی مانده است، قائل به اخذ دیه کامل می باشند. برخی از فقها بیان نموده اند که عوارضی همچون انحراف ستون مهره ها و یا شکستگی و در رفتگی آنها، موجب نقص عضو از یک الی هشتاد درصد می شود.

در رویه قضایی

به موجب نظر کمیسیون در یکی از نشست های قضایی، مجموع مهره های ستون فقرات را باید یک عضو تلقی کرد، لذا اگر یکی از مهره ها بشکند، شکستگی ستون فقرات محسوب می شود.

همچنین به موجب رای وحدت رویه صادره از شعبه 16 دیوان عالی کشور در تاریخ 1371/3/25، اگر ایراد ضربات عمدی موجب شکستن ستون فقرات شود، دیه کامل اخذ می گردد.