اصل ۱۲۱ قانون اساسی

اصل 121 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: رئيس‏ جمهور در مجلس‏ شوراي‏ ملي‏ در جلسه‏‌اي كه‏ با حضور رئيس‏ ديوانعالي‏ كشور و اعضاي شوراي‏ نگهبان‏ قانون‏ اساسي‏ تشكيل‏ مي شود به ترتيب‏ زير سوگند ياد مي كند و سوگندنامه‏ را امضاء مي‌نمايد. بسم‏‌الله‏‌الرحمن‏‌الرحيم‏ من‏ بعنوان‏ رئيس‏ جمهور در پيشگاه‏ قرآن‏ كريم‏ و در برابر ملت‏ ايران‏ به خداوند قادر متعال‏ سوگند ياد مي كنم‏ كه‏ پاسدار مذهب‏ رسمي‏ و نظام‏ جمهوري‏ اسلامي‏ و قانون‏ اساسي‏ كشور باشم‏ و همه‏ استعداد و صلاحيت‏ خويش‏ را در راه‏ ايفاي‏ مسئوليت هائي كه‏ بر عهده‏ گرفته‏‌ام‏ بكار گيرم‏ و خود را وقف‏ خدمت‏ به‏ مردم‏ و اعتلاي‏ كشور، ترويج‏ دين‏ و اخلاق‏، پشتيباني‏ از حق‏ و گسترش‏ عدالت‏ سازم‏ و از هر گونه‏ خودكامگي‏ بپرهيزم‏ و از آزادي‏ و حرمت‏ اشخاص‏ و حقوقي‏ كه‏ قانون‏ اساسي‏ براي‏ ملت‏ شناخته‏ است‏ حمايت‏ كنم‏. در حراست‏ از مرزها و استقلال‏ سياسي‏ و اقتصادي‏ و فرهنگي‏ كشور از هيچ‏ اقدامي‏ دريغ نورزم‏ و با استعانت‏ از خداوند و پيروي‏ از پيامبر اسلام‏ و ائمه‏ اطهار عليهم‏‌السلام‏ قدرتي‏ را كه‏ ملت‏ بعنوان‏ امانتي‏ مقدس‏ به من‏ سپرده‏ است‏ همچون‏ اميني‏ پارسا و فداكار نگاهدار باشم‏ و آن را به‏ منتخب‏ ملت‏ پس‏ از خود بسپارم‏.

مطالعه تطبیقی

در متن این سوگند نامه پرهیز از خودکامگی آمده است در حالی که در متن سوگند نمایندگان مجلس( اصل 67 ق.ا) چنین قیدی نیامده که دلیل را می توان در این دانست که نمایندگان ملت قدرت اجرایی ندارند و ریاست جمهوری به دلیل اختیار فراوان و اقتداری که در دستگاه های دولتی دارد از ظرفیت خاد کامگی و استبداد بر خوردار است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

ادای سوگند رئیس جمهور در مقابل نمایندگان ملت و ارکان حکومتی را می توان به این دلیل دانست که وی به عنوان رئیس قوه مجریه در مقابل قوای دیگر سوگند یاد می کند که وظایف سنگین خود را به نحو احسن انجام دهد و حضور شورای نگهبان نیز به این دلیل قابل توجیه است که نیمی از آن منتخب رهبر هستند و هم به دلیل مسئولیتشان در ردیف شامخ زمامداری قرار دارند. بنابراین حضورشان در این جلسه رسمی و تشریفاتی ضرورت دارد. نکته قابل ذکر این است که سوگند رئیس جمهور نشان دهنده این است که حکومت امانت ملی است و هدف آن حفظ منافع ملت است.

انتقادات

تعهداتی که در متن سوگند در این اصل آمده بیش از وظایفی است که قانون اساسی بر عهده ریاست جمهوری نهاده است. برای مثال در هیچ جای قانون اساسی رئیس جمهور موظف به پاسداری از مذهب رسمی و نظام جمهوری اسلامی نشده و نیز حمایت از حقوق ملت از وظایف قوه قضائیه است و حراست از مرزها بر عهده نیروهای مسلح گذاشته شده است. از این رو باید واژه هایی چون "پاسدار"، "حامی" و نظایر آن را به مفهوم اجرایی تفسیر کنیم در غیر این صورت مفاد سوگند نامه با مسئولیت ها و صلاحیت های رهبری و قوه قضاییه تداخل پیدا می کند. نکته دیگر اینکه که در متن این سوگند نامه آمده است این که رئیس جمهور خود را وقف خدمت به مردم نماید، سوال این است که چرا باید رئیس جمهور خود را وقف مردم کند؟ آیا این برداشت ناشی از انتظار های فوق انسانی از یک رئیس جمهور نیست؟ صلاحیت رئیس جمهور در توانایی بر مدیریت و دانایی بر شرایط داخلی و بین المللی است نه در کار طاقت فرسا و به تعبیر این اصل وقف مردم شدن

اصول و مواد مرتبط

اصل 113 قانون اساسی