آثار نهی قانونگذار بر اعمال حقوقی با مطالعه تطبیقی در حقوق ایران و مصر
آثار نهی قانونگذار بر اعمال حقوقی با مطالعه تطبیقی در حقوق ایران و مصر عنوان رساله ای است که توسط علی محمدی، با راهنمایی سیدصادق موسوی و با مشاوره سیدعلی خزایی در سال ۱۳۹۸ و در مقطع دکتری دانشگاه خوارزمی دفاع گردید.
 | |
| عنوان | آثار نهی قانونگذار بر اعمال حقوقی با مطالعه تطبیقی در حقوق ایران و مصر |
|---|---|
| رشته | حقوق |
| دانشجو | علی محمدی |
| استاد راهنما | سیدصادق موسوی |
| استاد مشاور | سیدعلی خزایی |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۸ |
| دانشگاه | دانشگاه خوارزمی |
چکیده
پژوهش حاضر به این قصد نگارش می یابد تا با بررسی نهی و نحوی دلالت آن در قانون و شناخت از هدف قانونگذار به یک معیار و ضابطه کلی در خصوص ضمانت اجرای تخلف از نهی قانونگذاری دست یابد؛تا یافته ها بتواند در استدلال های حقوقی، تفاسیر قوانین و قانون گذاری موثر واقع شود و دادرس را در مواجه با سکوت قانونگذار راهنمایی کند. همچنین این پژوهش سعی دارد، موضوع را از دیدگاه حقوق مصر بررسی تا بتوان نقاط افتراق و اشتراک دو نظام حقوقی ایران و مصر را نمایان کرد. این پژوهش بر اساس روش تحلیلی – توصیفی می باشد که با بررسی اسناد و مدارک به روش کتابخانه ای به منظور استفاده از کتاب ها، مقاله های تخصصی، پایان نامه ها، نرم افزارها، بانک های اطلاعاتی و وب سایت های مربوطه بوده است. طبق یافته ها در این تحقیق ابتدا باید مشخص شود نهی به سبب، مسبب یا به تسبب خاص تعلق گرفته است یا خیر؟ که در این موارد، صرف نهی قانونگذار اقتضای بطلان را ندارد و معاملات صحیح است. ولی اگر نهی به آثار معامله تعلق بگیرد، موجب بطلان عمل حقوقی می شود. که در برخی از یافته ها با حقوق مصر نقاط اشتراک داریم و دربرخی موارد وجه افتراق عمیق است. با توجه به تشتت آراءدر خصوص آثار نهی قانونگذار و فقدان تحقیقات آکادمیک و افزایش روز افزون نواهی قانونگذار در موضوعات مختلف و روشن نبودن تخلف از نهی در قوانین، پیشنهاد می شود اولا: قانونگذار در وضع قوانین به این خلاء توجه و حکم وضعی معاملات را همراه با بیان نهی خود تبیین کند. ثانیا: در مباحث دانشگاهی دکترین حقوق به این امر همت گمارده و با روشن شدن زوایای موضوع، نتیجه به صورت کاربردی از سوی قضات محترم در دعاوی مطروحه به کار گرفته شود. کلیدواژه ها: نهی، آثار، اعمال حقوقی، حکم تکلیفی، حکم وضعی، نهی ارشادی و مولوی، صحت و فساد
ساختار و فهرست رساله
فهرست نوشتار مقدمه
فصل اول: کلیات و مفاهیم/۱۱ مبحث یکم: مفاهیم مقدماتی
گفتار یکم: مفهوم کلمه نهی
بند یکم: صورت نهی
بند دوم: اقسام نهی
الف: نهی ارشادی و مولوی
ب: نهی ذاتی و عرضی
گفتار دوم: مفهوم کلمه آثار
گفتار سوم: اعمال حقوقی
بند یکم: تفاوت عقد با ایقاع
بند دوم: تفاوت عمل حقوقی با واقعه حقوقی
گفتارچهارم: مفهوم کلمه صحت ، فساد و بطلان
بند یکم: معنای لغوی کلمه صحت ، فساد و بطلان
بند دوم: مفهوم اصطلاحی کلمه صحت ، فساد و بطلان
گفتار پنجم: مفهوم کلمه حکم
بند یکم: حکم تکلیفی و وضعی
بند دوم: ارتباط حکم تکلیفی با حکم وضعی ۵۰ بند سوم: تعداد حکم وضعی
بند چهارم: ماهیت حکم وضعی
مبحث دوم: پیشینه تاریخی دلالت نهی بر فساد
گفتار اول: دلالت نهی بر فساد در ادوار تحول اصول فقه
گفتار دوم: دلالت نهی بر فساد در ادوار تحول حقوق ایران
یافته ها:
فصل دوم: آثار نهی شارع و قانونگذار در فقه و حقوق/۷۶ مبحث اول: فراگیری بحث
گفتار اول: عبادات و معاملات
گفتار دوم: نهی تحریمی و تنزیهی
گفتار سوم: نهی مولوی و ارشادی
مبحث دوم: مقایسه مساله دلالت نهی بر فساد با مساله اجتماع امر و نهی در یک شیء واحد
گفتار اول: جایگاه مساله اجتماع امر و نهی در مسایل اصولی
گفتار دوم: تبیین مساله اجتماع امر و نهی
گفتار سوم: دیدگاه های مطرح در مساله
گفتار چهارم: تفاوت مساله دلالت نهی بر فساد با مساله اجتماع امر و نهی
مبحث سوم: ماهیت مساله دلالت نهی بر فساد
گفتار اول: قاعده فقهی یا مساله اصولی
بند اول: تفاوت قاعده فقهی با مساله اصولی
بند دوم: ماهیت موضوع
گفتار دوم: جایگاه مساله در مباحث اصولی
مبحث چهارم: دیدگاه های مطرح در مساله
گفتار اول: دیدگاه دانشمندان اصول فقه
بند اول: نظریه عدم دلالت نهی بر فساد و صحت
بند دوم: نظریه دلالت نهی بر صحت مطلقا
بند سوم: نظریه دلالت نهی بر فساد مطلقا
بندچهارم: نظریه تفصیل
الف: احراز عنوان نهی
ب: نهی ارشادی
ج: نهی مولوی باشد و از نوع تحریمی
د: متعلقات نهی
ه: اقوال علما در متعلقات نهی
گفتار دوم: دیدگاه حقوقدانان
بند اول: نظریه هدف قانونگذار
بند دوم: نظریه هدف تبیین شرایط، موانع و اجزاء عقد
بند سوم: نظریه تفاوت نهی ارشادی و مولوی
گفتار سوم: اصل عملی در مساله
یافته ها
فصل سوم: نمونه های نهی شارع و قانونگذار در فقه و حقوق/۱۳۷ مبحث اول: نمونه های نهی شارع در فقه
گفتار اول: متعلق نهی در مکاسب محرمه
گفتار دوم: معاملات اعیان نجس و متنجس
گفتار سوم: تلقی رکبان
گفتار چهارم: معامله اشیایی که مقصود از آن حرام است
بند اول: اشیایی که استفاده ای غیر از حرام ندارند
بند دوم: معامله اشایی که طرفین عقد، قصد حرام از معامله دارند.
بند سوم: مبیع شانیت استفاده در حرمت رادارد
گفتار پنجم: قمار
گفتار ششم: خرید و فرش قرآن
گفتار هفتم: ربا
گفتار هشتم: نکاح دختر باکره رشیده بدون اذن ولی قهری
بند اول: ممنوعیت نکاح دختر باکره رشیده بدون اذن ولی قهری در فقه
بند دوم: ممنوعیت نکاح دختر باکره رشیده بدون اذن ولی قهری در حقوق موضوعه
بند سوم: ضمانت اجرا
مبحث دوم: نمونه های نهی قانونگذار در حقوق ایران
گفتار اول: نهی ازمعاملات کالاهای قاچاق
بند اول: نهی در قاچاق کالاهای مجاز
بند دوم: نهی درقاچاق کالاهای ممنوعه
گفتار دوم: ممنوعیت ازدواج با اتباع خارجه
گفتار سوم: ممنوعیت ازدواج مجدد
گفتار چهارم: ممنوعیت در طلاق
گفتار پنجم: ممنوعیت ازدواج نوجوانان
گفتار ششم: ممنوعیت معامله به انگیزه فرار از دین
گفتار هفتم: خرید و فروش اموال تاریخی
گفتار هشتم: ممنوعیت خرید و فروش صید غیر مجاز
گفتار نهم: ممنوعیت در قانون تجارت
گفتار دهم: قانون ممنوعیت تصدی بیش از یک شغل برای کارمندان
گفتار یازدهم: حمایت از حقوق مولف و مترجم
گفتار دوازدهم: ممنوعیت تغییر کاربری
گفتار سیزدهم: ممنوعیت در بهره برداری از چاه غیر مجاز
گفتار چهاردهم: ممنوعیت در پیش فروش ساختمان
گفتارپانزدهم: ممنوعیت درخرید و فروش دارو و محصولات بهداشتی
گفتار شانزدهم: ممنوعیت در قرارداد حمل و نقل
یافتهها:
نتیجهگیری و پیشنهادها:
فهرست منابع و مآخذ
کلیدواژه ها
- نهی
- آثار
- اعمال حقوقی
- حکم تکلیفی
- حکم وضعی
- صحت و فساد