آیین دادرسی کیفری اشخاص حقوقی چالش ها و راهکار ها
آیین دادرسی کیفری اشخاص حقوقی چالش ها و راهکار ها عنوان رساله ای است که توسط علی پورقاسم چورکوچان، با راهنمایی تهمورث بشیریه و با مشاوره منصور رحمدل در سال ۱۳۹۹ و در مقطع دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس دفاع گردید.
 | |
| عنوان | آیین دادرسی کیفری اشخاص حقوقی چالش ها و راهکار ها |
|---|---|
| رشته | حقوق کیفری و جرم شناسی |
| دانشجو | علی پورقاسم چورکوچان |
| استاد راهنما | تهمورث بشیریه |
| استاد مشاور | منصور رحمدل |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۹ |
| دانشگاه | دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس |
چکیده
قانون مجازات اسلامی و قانون آیین دادرسی کیفری هر دو در سال ۱۳۹۲ به تصویب رسیدند. اولی یک قانون عموما ماهوی و دومی یک قانون شکلی، و به ترتیب در سال ۱۳۹۲ و ۱۳۹۴ قابلیت اجرایی پیدا کرد. قانون اخیر در ارتباط با رسیدگی به جرایم اشخصا حقوقی فقط متضمن ۹ ماده است. در حالی که هنوز چالش مربوط به جرایم قابل ارتکاب از سوی اشخصا حقوقی حل نشده، نظام دادرسی ما دچار چالش های بزرگتری شد. در رسیدگی به جرایم اشخاص حقوقی در تمام مراحل اعم از مقدماتی (ازجمله ابلاغ اخطار، تبیین اتهام، اخذ تامین کیفری وغیره)، دادرسی تکمیلی، تجدید نظر و اجرای حکم با چالش های جدی مواجه هستیم. در این فرآیند به دلایل متعددی از جمله عدم آموزش کافی گروه های درگیر، روشن و کافی نبودن مواد مربوط به دادرسی این اشخاص، مقاومت و انحصار طلبی برخی اشخاص حقوقی در حضور در مراجع قضایی و پاسخگویی به مسولیت خود و غیره باعث شده است که قانون آیین دادرسی کیفری در این زمینه کارآمدی لازم و یکسان سازی رویه ای را به دنبال نداشته باشد. لذا این قانون نه تنها موجبات دادرسی عادلانه رسیدگی به جرایم اشخاص حقوقی را فراهم نکرده بلکه بواسطه وجود چالش های درخور توجه گاهی موجبات تضییع حقوق اشخاص حقیقی و حقوقی را فراهم نموده است. در این راستا لزوم آموزش به گروه های درگیر، تصویب مواد قانونی بیشتر و بنحو مشخص و اصلاح مواد موجود درقانون آیین دادرسی کیفری و حتی قانون مجازات اسلامی از حیث توجه به امکان ارتکاب جرم از سوی اشخاص حقوقی بدون اینکه اشخاص حقوقی را مسول بدانیم باتوجه به گذر از نظریه فرضی بودن مسوولیت کیفری اشخاص حقوفی و رسیدن به نظریه واقعی بودن این مسوولیت بنظر امری اجتناب ناپذیر است. رساله حاضر با درک اهمیت موضوع در وضعیت کنونی و تاثیراتی که پیشرفت های اقتصادی و صنعتی بر زندگی روزمره مردم گذاشته و درگیری روزانه مردم با اشخاص حقوقی در تمام ابعاد زندگی شان و نیز در لزوم همگامی حقوق با تحولات جامعه و ارایه طریق به مشکلات موجود و شناسایی خلاءهای قانونی موجود به ارایه طریق در مورد مسایل مزبور پرداخته است.
ساختار و فهرست رساله
فهرست مطالب مقدمه
۱–بیان مساله پژوهش
۲– ضرورت پژوهش
۳–انگیزه پژوهش
۴– پیشینه پژوهش
۵–اهداف پژوهش
۶– سوالات پژوهش
۷– فرضیه پژوهش
۸– روش تحقیق
۹– ساختار تحقیق
بخش اول کلیات، تعاریف، مبانی،مفاهیم وجایگاه اشخاص حقوقی
فصل اول: مبانی و مفاهیم
مبحث اول: مفاهیم مقدماتی
گفتار اول: تعریف شخصیت حقوقی
گفتار دوم: مفهوم شخص حقوقی و انواع آن
بند یکم: تعریف شخص حقوقی
بند دوم: انواع شخص حقوقی
مبحث دوم: آیین دادرسی کیفری و شخص حقوقی
گفتار اول: تعریف آیین دادرسی کیفری
گفتار دوم: لزوم وجودآیین دادرسی کیفری افتراقی اشخاص حقوقی
گفتارسوم:ویژگی های آیین دادرسی کیفری اشخاص حقوقی
فصل دوم: جایگاه اشخاص حقوقی در نظام حقوقی ایران
مبحث اول: مسوولیت کیفری اشخاص حقوقی
گفتار اول: مفهوم مسوولیت کیفری
گفتاردوم: تحولات تاریخی مسوولیت کیفری اشخاص حقوقی
بندیکم:مسوولیت کیفری اشخاص حقوقی قبل از سال ۱۳۹۲
بنددوم: مسوولیت کیفری اشخاص حقوقی در سال ۱۳۹۲و بعد آن
مبحث دوم: جرایم و مجازاتهای اشخاص حقوقی
گفتار اول: جرایم قابل تحقق از سوی اشخاص حقوقی
بند یکم: جرایم مستوجب حد
بند دوم: جرایم مستوجب قصاص
بند سوم: جرایم مستوجب دیه
بند چهارم: جرایم مستوجب تعزیر
گفتاردوم : مجازات هایاشخاص حقوقی
بند اول: مجازات جرایم حدی
بند دوم: مجازات جرایم مستوجب قصاص ۵۰ بند سوم: مجازات جرایم مستوجب دیه
بند چهارم: مجازات های مستوجب تعزیر
بخش دوم: چالش های رسیدگی مقدماتی به جرایم اشخاص حقوقی
فصل اول: رسیدگی به جرایم اشخاص حقوقی
مبحث اول: رسیدگی مقدماتی در دادسرا
گفتار اول: دعوت از اشخاص حقوقی حقوق عمومی
بندیکم: احضار شخص حقیقی مرتبط
بند دوم: ابلاغ اخطار به شخص حقوقی
گفتار دوم: دعوت از اشخاص حقوقی حقوق خصوصی
بند یکم: دعوت شخص حقوقی جهت معرفی وکیل
بند دوم:دعوت شخص حقیقی مرتبط
بند سوم: ابلاغ اخطار به شخص حقوقی حقوق خصوصی
مبحث دوم: دارندگان حق دفاع از اتهام اشخاص حقوقی
گفتار اول: نماینده قانونی شخص حقوقی
بند یکم: نماینده قانونی اعطایی متصل
بند دوم: ویژگی های نمایندگی قانونی
بند سوم: نماینده قانونی بعنوان عالی ترین مقام اجرایی شخص حقوقی
بندچهارم:نماینده معرفی شده از سوی عالی تر مقام شخص حقوقی
بند پنجم: تفاوت نمایندگی در امور حقوقی با امور کیفری
گفتار دوم: وکیل معرفی شده از سوی اشخاص حقوقی
بند یکم: وظایف وکیل یا نماینده قانونی
بند دوم: محدودیتهای رسیدگی
فصل دوم:چالش های تفهیم ادله،اتهام،قرارهای تامینی اشخاص حقوقی وصلاحیت مراجع قضایی
مبحث اول: تفهیم ادله و اتهام
گفتار اول: تفهیم ادله
گفتار دوم:تفهیم اتهام
بند یکم: تفهیم اتهام به شخص حقیقی (طبیعی)مرتبط
بنددوم:تبیین اتهام به نماینده قانونی اشخاص حقوقی
بند سوم:تفاوت آثار تفهیم اتهام وتبیین اتهام
گفتار سوم: قرارهای تامین اشخاص حقوقی
بندیکم: اختیاری بودن صدورقرارهای تامین اشخاص حقوقی
بند دوم؛ انواع قرارهای تامین اشخاص حقوقی
بند سوم: اعتراض به قرار تامینی کیفری
بند چهارم: قرار تامین خواسته علیه شخص حقوقی
بند پنجم: فلسفه عدم امکان صدور قرارهای تامین دیگر یا نظارت قضایی
بند ششم: آثار انحلال غیرارادی اشخاص حقوقی
بندهفتم: جلوگیری از فعالیت شخص حقوقی بعنوان یک اقدام تامینی
مبحث دوم:مرجع صالح رسیدگی به جرایم و ادعاهای اشخاص حقوقی
گفتاراول: مرجع صالح رسیدگی به جرایم اشخاص حقوقی
بند یکم: صلاحیت محلی
بند دوم: صلاحیت شخصی
گفتار دوم: شخص حقوقی در مقام شاکی یا مدعی خصوصی
بخش سوم: چالش های دادرسی تکمیلی واجرای احکام مجازات های اشخاص حقوقی
فصل اول:چالش های دادرسی تکمیلی اشخاص حقوقی
مبحث اول:اقدامات محکمه در مقابل عملکرد دادسرا بعنوان یک مرجع مستقل
گفتار اول:وظایف محاکم بدوی در قبال رسیدگی به اتهام اشخاص حقوقی در دادسرا
بند یکم: رسیدگی اعتراض به قرارهای نهایی
بند دوم:رسیدگی به اعتراض به قرارهای تامینی علیه شخص حقوقی
گفتار دوم: محاکمه اشخاص حقوقی
بندیکم: رسیدگی به جرایم تعزیری درجات ۷و۸اشخاص حقوقی
بنددوم:رسیدگی به جرایم با کیفرخواست اشخاص حقوقی
بند سوم: صدور قرار تامین کیفری از سوی دادگاه
بند چهارم:صدور رای و تعیین کیفر برای اشخاص حقوقی
بند پنجم: تعیین رد مال و مسوول پرداخت آن
مبحث دوم:نحوه ی تعیین مسوولیت اشخاص حقوقی در حوادث
گفتاراول:دادرسی مسوولیت اشخاص حقوقی ناشی ازفعل دیگری
بند یکم؛ بررسی علل وقوع حادثه
بنددوم:نحوه ی تعیین تقصیراز سوی کارشناسان رسمی
گفتار دوم: ضرورت آموزش کارشناسان تعیین تقصیر
فصل دوم:چالش های اجرای احکام اشخاص حقوقی
مبحث اول: اجرای احکام مجازات های مالی اشخاص حقوقی
گفتار اول: اجرا مجازات مصادره اموال اشخاص حقوقی
گفتار دوم؛ اجرای مجازات جزای نقدی علیه اشخاص حقوقی
بند یکم؛انواع جزای نقدی
بند دوم: نحوه ی اجرای حکم جزای نقدی
گفتار سوم؛ اجرای مجازات دیه و رد مال ماخوذه
بند یکم، اجرای مجارات دیه
بند دوم: رد مال ماخوذه از سوی شخص حقوقی
مبحث دوم؛ اجرای احکام مجازات های غیرمالی اشخاص حقوقی
گفتار اول: اجرای مجازات انحلال شخص حقوقی
گفتار دوم: اجرای مجازات های منع کننده اشخاص حقوقی
بند یکم: اجرای مجازات محکومیت ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی به طور دایم یا حداکثر برای مدت پنج سال
بند دوم: اجرای احکام محکومیت ممنوعیت از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه بطور دایم یا حداکثر برای مدت پنج سال
بند سوم: اجرای مجازات ممنوعیت از اصدار برخی از اسناد تجاری حداکثر برای مدت پنج سال
گفتار سوم: اجرای مجازات ترذیلی انتشار حکم محکومیت به وسیله رسانه ها
نتیجه گیری وپیشنهاداها
منابع و ماخذ
Abstract
کلیدواژه ها
- جرم
- مسیولیت کیفری
- اشخاص حقوقی
- دادرسی
- چالش ها