بررسی اصول و مبانی دموکراسی در قانون اساسی ایران
بررسی اصول و مبانی دموکراسی در قانون اساسی ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط روح اله نصیری، با راهنمایی ابوالفضل رنجبری و با مشاوره احمد اسدیان در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.
عنوان | بررسی اصول و مبانی دموکراسی در قانون اساسی ایران |
---|---|
رشته | حقوق عمومی |
دانشجو | روح اله نصیری |
استاد راهنما | ابوالفضل رنجبری |
استاد مشاور | احمد اسدیان |
مقطع | کارشناسی ارشد |
سال دفاع | ۱۳۹۰ |
دانشگاه | دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی |
چکیده
دموکراسی که به معنی حکومت مردم بر مردم تعبیر می شود همانند بسیاری از مفاهیم حقوق عمومی دارای اصول و شاخصه هایی است که از جمله ی آن می توان به آزادی ، برابری ، مشارکت همگانی ، تفکیک قوا و حاکمیت قانون اشاره داشت و قانون اساسی که سند حقوقی و سیاسی ملت ایران بشمار می رود اصول دموکراسی را در قوانین مختلف از جمله بند ۷ اصل سوم ، اصل ۹ و ۲۲و۲۳و۲۸ به آزادی و بند ۱۴ اصل سوم ، ۳۴ و۴۳ به اصل برابری و سپس در اصل ۶ و ۵۶ به مشارکت عامه مردم اشاره داشته است . هر چند تلفیق جمهوریت با اسلامیت در نگاه اول متعارض به نظر می رسد ولی باید خاطر نشان کرد که اراده انسان در طول اراده خداوند قرار دارد و سپس از اصول اساسی خود یعنی تفکیک قوا را که به منظور سر شکن کردن قدرت و توزیع خردمندانه ی آن شکل گرفته است در اصول مختلف خود با قید وظایف قوای سه گانه مورد توجه ولحاظ قرار داده است منتهی با قید زیر نظر ولایت امر و امامت امت در نگاه اول بنظر می رسد تا حدودی از هدف غایی خود فاصله گرفته ولی اصل ۱۱۰ قانون اساسی که وظایف رهبری در آنجا احصاء شده و صفات و خصوصیات رهبری از جمله عدالت و تقوا بیانگر آن است که رهبری خارج از محدوده ی اختیارات خود اقدام نمی کند و این مفهوم حاکمیت قانون را به ذهن متبادر می کند و اصل ۱۰۷ که رهبر جامعه را در برابر قانون مساوی می داند هر گونه سلطه گری در باب اعمال حاکمیت را رد می کند .
ساختار و فهرست پایان نامه
چکیده ۱
مقدمه ۲
بخش اول : کلیات ( مبانی نظری ) ۶
گفتار اول : مفهوم دموکراسی و سیر تحولات آن ۸
مبحث اول : بررسی تحول تاریخی دموکراسی از نظر اندیشمندان و فلاسفه ۸
بند اول : مفهوم دموکراسی در یونان باستان ۹
بند دوم : دموکراسی بعد از رنسانس ۱۲
مبحث دوم : دموکراسی در دنیای معاصر ۱۶
بند اول : دیدگاه توماس هابز ۱۹
بند دوم : دیدگاه جان لاک ۲۲
گفتار دوم : اصول و پایه های نظری و دموکراسی و عناصر اصلی تشکیل دهنده دموکراسی
و نظام دموکراتیک ۲۴
مبحث اول : پایه های ضروری و اساسی تشکیل دهنده دموکراسی ۲۴
بند اول : آزادی ۲۵
بند دوم : برابری ۲۸
بند سوم : مشارکت همگانی ۳۱
بند چهارم : حکومت اکثریت واحترام به اقلیت ۳۴
مبحث دوم : تضمین های دموکراسی ۳۶
بند اول : انتخابات آزاد و عادلانه ۳۷
بند دوم : دولت شفاف و پاسخگو ۴۰
بند سوم : حقوق مدنی و سیاسی ۴۴
بند چهارم : تفکیک قوا ۴۶
بند پنجم: محدودیت مدت تصدی و ادواری بودن مشاغل سیاسی ۴۹
گفتار سوم : انواع دموکراسی در جهان معاصر ۵۱
مبحث اول : دموکراسی های نظری ۵۲
بند اول : دموکراسی محدود ۵۲
بند دوم : دموکراسی اکثریتی ۵۴
بند سوم : دموکراسی قانونی ۵۵
مبحث دوم : دموکراسی تجربی معاصر ۵۷
بند اول : لیبرال دموکراسی ۵۷
بند دوم : سوسیال دموکراسی ۶۱
بندسوم : دموکراسی ایدیولوژیک ۶۳
بخش دوم: تبیین وتحلیل اصول ومبانی دموکراسی در قانون اساسی ۶۶
گفتار اول : اندیشه دموکراسی خواهی درایران ۶۷
مبحث اول : سیر دموکراسی خواهی در ایران ۶۸
بند اول : تاریخ حقوق بشر در دوران باستان ۶۸
بند دوم : دوران قاجار ۷۱
مبحث دوم : دوران معاصر ۷۵
بند اول : دوران پهلوی ۷۵
بند دوم : دوران انقلاب اسلامی ایران ۷۷
گفتار دوم : ارزیابی اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی وشاخصه های دموکراسی
در ایران ۷۹
مبحث اول : آزادی ۸۰
بند اول : آزادی فکر و بیان ۸۰
بند دوم : آزادی احزاب ۸۸
مبحث دوم : برابری ۹۴
بند اول : برابری منزلت افراد ۹۵
بند دوم : برابری افراد در حقوق و تکالیف ۹۷
مبحث سوم : مشارکت همگانی ۱۰۴
بند اول : مشارکت مردم در حقوق داخلی ۱۰۵
بند دوم : حق اشتغال به مشاغل عمومی ۱۰۸
گفتار سوم : موانع تکوین دموکراسی مطلوب در ایران ۱۱۱
مبحث اول : تفکیک قوا ۱۱۱
بند اول : پایه های نظری تفکیک قوا ۱۱۲
بند دوم : جایگاه رهبری در قانون اساسی و تفکیک قوا ۱۱۴
بند سوم : مقایسه نظام ایران با اصل تفکیک قوا ۱۱۸
مبحث دوم : حاکمیت قانون ۱۲۵
بند اول : پایه های نظری حاکمیت قانون ۱۲۵
بند دوم : معیارها وشاخصه های حاکمیت قانون ۱۲۹
بند سوم : اصل حاکمیت قانون در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ۱۳۱
نتیجه گیری ۱۴۷
منابع و مآخذ ۱۵۲
کلیدواژه ها
- مردم سالاری
- برابری
- آزادی
- جمهوری اسلامی ایران
- رهبری
- قدرت اجتماعی
- حاکمیت
- قانون اساسی
- صفت شخصیتی
- اصول قانون اساسی
- دموکراسی
- اصول دموکراسی
- حاکمیت
- نظام جمهوری اسلامی