تقابل حق دسترسی به اطلاعات با امنیت ملی از منظر نظام بین المللی حقوق بشر


تقابل حق دسترسی به اطلاعات با امنیت ملی از منظر نظام بین المللی حقوق بشر عنوان پایان نامه ای است که توسط مهرین جلیلی سه بردان، با راهنمایی محمدحسین زارعی و با مشاوره سیدقاسم زمانی در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.

تقابل حق دسترسی به اطلاعات با امنیت ملی از منظر نظام بین المللی حقوق بشر
عنوانتقابل حق دسترسی به اطلاعات با امنیت ملی از منظر نظام بین المللی حقوق بشر
رشتهحقوق بشر
دانشجومهرین جلیلی سه بردان
استاد راهنمامحمدحسین زارعی
استاد مشاورسیدقاسم زمانی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۱
دانشگاهدانشگاه علامه طباطبایی


چکیده

پژوهش حاضر ضمن تحلیل مفهومی حق دسترسی به اطلاعات و امنیت ملی، به بررسی جایگاه هر یک از این دو مقوله در نظام بین المللی حقوق بشر و تاثیر و تاثر هریک بر دیگری با توجه به اسناد بین المللی حقوق بشری می پردازد. هدف، بررسی وجود تقابل میان این دو مقوله است. با بررسی اسناد بین المللی و قوانین کشورها می توان گفت، دولت ها تمایل به پنهان کاری دارند اما برای محدود نمودن دسترسی شهروندان به اطلاعات باید بر اساس ضوابط و معیارهای مشخص شده ی اسناد بین المللی حقوق بشری عمل نمایند و در اینجا است که امنیت ملی خود عاملی می شود برای محدود نمودن حق دسترسی به اطلاعات شهروندان. با رشد روزافزون فن–آوری ارتباطات و اطلاعات موانع دسترسی به اطلاعات از میان رفته است و این امر اقتدار انحصاری دولت ها را بر اطلاعات و کنترل اخبار و اطلاعات با چالش مواجه نموده و خود به تهدیدی علیه امنیت ملی کشورها تبدیل شده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

بخش اول: مفهوم و مبانی حق دسترسی به اطلاعات و امنیت ملی ۶

فصل اول: مفهوم حق و حق دسترسی به اطلاعات ۷

گفتار اول: مفهوم و ماهیت حق و نسل های سه گانه حقوق بشری ۷

بند اول: مفهوم حق ۷

۱ حق – ادعا ۸

۲ حق – آزادی یا حق – امتیاز ۹

۳ حق – قدرت ۹

۴ حق – مصونیت ۱۰

بند دوم: نسل های سه گانه حقوق بشر ۱۰

گفتار دوم: حق دسترسی به اطلاعات و ویژگی های آن ۱۲

بند اول: مفهوم حق دسترسی به اطلاعات ۱۳

بند دوم: اصل آزادی بیان و حق دسترسی به اطلاعات ۱۵

بند سوم: اصل شفافیت اعمال دولت ها و حق دسترسی به اطلاعات ۱۶

گفتار سوم: منابع حقوقی حق دسترسی به اطلاعات ۲۰

بند اول: منابع حقوقی بین المللی ۲۰

۱ اعلامیه ی جهانی حقوق بشر ۲۱

۲ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی ۲۱

۳ بیانیه ژوهانسبورگ ۲۲

۴ اصول لیما ۲۴

۵ اصول

گانه ی آزادی اطلاعات و حق دسترسی به اطلاعات ۲۵

بند دوم: منابع حقوقی منطقه ای ۲۷

۱ کنوانسون اروپایی حقوق بشر ۲۷

۲ کنوانسیون دسترسی به اسناد دولتی شورای اروپا ۲۸

بند سوم: بررسی اجمالی حق دسترسی به اطلاعات در قوانین ملی ۲۹

۱ قوانین ایران ۲۹

۲ قوانین سایر کشورها ۳۶

فصل دوم: مفهوم امنیت ملی، رویکردها و دیدگاه ها ۴۰

گفتار اول: مفهوم و ماهیت امنیت ۴۱

گفتار دوم: مفهوم امنیت ملی ۴۵

گفتار سوم: دیدگاه ها و رویکردها به امنیت ملی ۴۸

بند اول: ابعاد امنیت ملی ۴۹

۱ بعد نظامی امنیت ملی ۵۰

۲ بعد اقتصادی امنیت ملی ۵۰

۳ بعد سیاسی امنیت ملی ۵۲

بند دوم: رویکردهای امنیت ملی ۵۲

۱ رویکرد واقع گرایانه یا دولت محوری ۵۳

۲ رویکرد آرمانگرایی ۵۴

۳ رویکرد وابستگی متقابل اقتصادی ۵۶

۴ رویکرد نیولیبرالیستی ۵۷

بخش دوم: حوزه های تقابل حق دسترسی به اطلاعات و امنیت ملی ۵۹

فصل اول: تاثیر امنیت ملی بر حق دسترسی شهروندان به اطلاعات ۶۰

گفتار اول: محدودیت های حق دسترسی به اطلاعات ۶۰

بند اول: امنیت ملی ۶۱

بند دوم: اسرار دولتی ۶۱

بند سوم: حریم خصوصی ۶۳

گفتار دوم: اصول محدودسازی حق دسترسی به اطلاعات ۶۶

بند اول: اصل قانونی بودن محدودیت ها ۶۷

بند دوم: اصل ضرورت جامعه ی دموکراتیک ۶۸

بند سوم: اصل عدم تبعیض ۷۰

گفتار سوم: حمایت از امنیت ملی ۷۴

فصل دوم: تاثیر فن آوری اطلاعات بر حق دسترسی به اطلاعات و امنیت ملی ۷۸

گفتار اول: مفهوم فن آوری اطلاعات و تاثیر آن بر حق دسترسی به اطلاعات ۷۸

بند اول: مفهوم فن آوری اطلاعات ۷۸

بند دوم: عصر اطلاعات و جامعه ی اطلاعاتی ۸۰

بند سوم: تاثیر فن آوری اطلاعات بر حق دسترسی به اطلاعات ۸۵

گفتار دوم: تحول مفهوم امنیت ملی در عصر فن آوری اطلاعات ۹۱

بند اول: بعد نظامی ۹۴

بند دوم: بعد اقتصادی ۹۶

بند سوم: بعد سیاسی ۹۸

بند چهارم: بعد فرهنگی و اجتماعی ۹۹

بند پنجم: بعد زیست محیطی ۱۰۰

نتیجه گیری ۱۰۳

فهرست منابع ۱۰۷

کلیدواژه ها

  • نظام بین المللی
  • اسناد بین المللی
  • شهروند
  • امنیت ملی
  • دسترسی به اطلاعات
  • حقوق بشر
  • نظام حقوقی
  • تقابل
  • فناوری اطلاعات و ارتباطات
  • پنهان کاری
  • امنیت ملی _ حق دسترسی به اطلاعات